Bildiğiniz üzere; enflasyon düzeltmesine ilişkin
şartlar 2021 yılı için oluşmuştu. Ancak, 7356 sayılı kanunla VUK’a geçici
olarak ihdas edilen 33’üncü madde ile geçici vergi
dönemleri de dahil olmak üzere 2022 hesap dönemi ile 2023 hesap
dönemi geçici vergi dönemlerinde, Mükerrer 298/A kapsamındaki enflasyon
düzeltmesine ilişkin şartların oluşup oluşmadığına bakılmaksızın mali tablolar
enflasyon düzeltmesine tabi tutulmayacak. Herhangi bir düzenleme olmaz ise ta
ki 2023 hesap dönemi sonuna kadar.
Bu blogumuzda VUK’un Mük. “298/Ç” bendinde yer alan sürekli
yeniden değerlemeden yararlanmanın avantajı ve dezavantajı üzerinde
duracağız.
Sürekli Yeniden Değerlemeye Niçin Tereddütle Yaklaşıyoruz?
Sürekli yeniden değerleme VUK Mük. “298/Ç”de düzenlenmiştir.
Sürekli yeniden değerlemeye teredütlü yaklaşımın temel nedeni yine VUK Mük.
298/Ç bendinin 12’nci fıkrasında yer alan düzenleme. Peki, Mükerrer “298/Ç-12”
maddesi ne diyor?
“12. Bu fıkra kapsamında yeniden değerleme yapılan hesap
döneminden sonra (A) fıkrası uyarınca enflasyon düzeltmesi şartlarının yeniden
oluşması durumunda, bu fıkra hükümlerine göre yeniden değerlemeye tabi tutulmuş
olan iktisadi kıymetler ile bunlara ilişkin amortismanlar düzeltilmiş
son değerleri dikkate alınarak enflasyon düzeltmesine tabi tutulur.”
Bu ifadeden şunu anlıyoruz. Eğer, 2022 yılında VUK’un
Mükerrer 298’inci maddesinin “Ç” bendinde yer alan sürekli yeniden değerlemeden
yararlanırsanız, 2023 yılında uygulayacağınız enflasyon düzeltmesi
işlemlerinde, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan amortismana tabi iktisadi
kıymetler ile bunlara ilişkin amortismanlar, Mükerrer 298/Ç kapsamında
düzeltilmiş değerleriyle dikkate alınır.
Daha anlaşılır olması bakımından bu durumu geçici yeniden
değerleme (VUK Geçici 31-32), sürekli yeniden değerleme (VUK Mük. 298/Ç) ve
2023 yılı zorunlu enflasyon düzeltmesi (VUK Mük. 298/A) bakımından farklı
senaryolar çerçevesinde bir örnek yardımıyla ele alalım.
ÖRNEK: Çınar A.Ş.’nin aktifinde
aşağıdaki amortismana tabi kıymetler ve bunlara ilişkin 31/12/2021 itibariyle
ayrılmış olan toplam amortisman tutarları yer almaktadır.
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
Amort. Süresi |
Amor. Oranı |
Yöntemi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. (31/12/2021) |
Net Defter Değeri |
|
(A) |
(B) |
(C=A-B) |
||||||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
50 |
2% |
N |
20.000.000 |
6.800.000 |
13.200.000 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
10 |
10% |
N |
5.000.000 |
4.000.000 |
1.000.000 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
5 |
20% |
N |
1.000.000 |
600.000 |
400.000 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
15 |
6,66% |
N |
500.000 |
99.900 |
400.100 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
15 |
6,66% |
N |
1.500.000 |
899.100 |
600.900 |
|
TOPLAM |
28.000.000 |
12.399.000 |
15.601.000 |
|||||
Eylül/2022 dönemi için açıklanan Yİ-ÜFE değeri 1.865,09’dur.
Yİ-ÜFE’nin Ekim/2022-Aralık/2023 dönemlerinde aylık bazda bir önceki aya göre
%2 nisbetinde artış göstereceğini varsayalım. Bu varsayımlar altında Ocak/2005-Aralık/2023
dönemi Yİ-ÜFE değerleri aşağıdaki tabloda belirtilen şekilde olacaktır.
|
Yİ-ÜFE |
||||||||||||
|
Yıl |
Ocak |
Şubat |
Mart |
Nisan |
Mayıs |
Haziran |
Temmuz |
Ağustos |
Eylül |
Ekim |
Kasım |
Aralık |
|
2005 |
114,83 |
114,81 |
117,25 |
119,62 |
119,23 |
119,64 |
119,33 |
121,4 |
123,4 |
124,22 |
121,4 |
121,14 |
|
2006 |
123,51 |
123,83 |
124,14 |
126,54 |
130,05 |
135,28 |
136,45 |
135,43 |
135,11 |
135,73 |
135,33 |
135,16 |
|
2007 |
135,09 |
136,37 |
137,7 |
138,8 |
139,34 |
139,19 |
139,28 |
140,47 |
141,9 |
141,71 |
142,98 |
143,19 |
|
2008 |
143,8 |
147,48 |
152,16 |
159 |
162,37 |
162,9 |
164,93 |
161,07 |
159,63 |
160,54 |
160,49 |
154,8 |
|
2009 |
155,16 |
156,97 |
157,43 |
158,45 |
158,37 |
159,86 |
158,74 |
159,4 |
160,38 |
160,84 |
162,92 |
163,98 |
|
2010 |
164,94 |
167,68 |
170,94 |
174,96 |
172,95 |
172,08 |
171,81 |
173,79 |
174,67 |
176,78 |
176,23 |
178,54 |
|
2011 |
182,75 |
185,9 |
188,17 |
189,32 |
189,61 |
189,62 |
189,57 |
192,91 |
195,89 |
199,03 |
200,32 |
202,33 |
|
2012 |
203,1 |
202,91 |
203,64 |
203,81 |
204,89 |
201,83 |
201,2 |
201,71 |
203,79 |
204,15 |
207,54 |
207,29 |
|
2013 |
206,91 |
206,65 |
208,33 |
207,27 |
209,34 |
212,39 |
214,5 |
214,59 |
216,48 |
217,97 |
219,31 |
221,74 |
|
2014 |
229,1 |
232,27 |
233,98 |
234,18 |
232,96 |
233,09 |
234,79 |
235,78 |
237,79 |
239,97 |
237,65 |
235,84 |
|
2015 |
236,61 |
239,46 |
241,97 |
245,42 |
248,15 |
248,78 |
247,99 |
250,43 |
254,25 |
253,74 |
250,13 |
249,31 |
|
2016 |
250,67 |
250,16 |
251,17 |
252,47 |
256,21 |
257,27 |
257,81 |
258,01 |
258,77 |
260,94 |
266,16 |
274,09 |
|
2017 |
284,99 |
288,59 |
291,58 |
293,79 |
295,31 |
295,52 |
297,65 |
300,18 |
300,9 |
306,04 |
312,21 |
316,48 |
|
2018 |
319,6 |
328,17 |
333,21 |
341,88 |
354,85 |
365,6 |
372,06 |
396,62 |
439,78 |
443,78 |
432,55 |
422,94 |
|
2019 |
424,86 |
425,26 |
431,98 |
444,85 |
456,74 |
457,16 |
452,63 |
449,96 |
450,55 |
451,31 |
450,97 |
454,08 |
|
2020 |
462,42 |
464,64 |
468,69 |
474,69 |
482,02 |
485,37 |
490,33 |
501,85 |
515,13 |
533,44 |
555,18 |
568,27 |
|
2021 |
583,38 |
590,52 |
614,93 |
641,63 |
666,79 |
693,54 |
710,61 |
730,28 |
741,58 |
780,45 |
858,43 |
1.022,25 |
|
2022 |
1.129,03 |
1.210,60 |
1.321,90 |
1.423,27 |
1.548,01 |
1.652,75 |
1.738,21 |
1.780,05 |
1.865,09 |
1.902,39 |
1.940,44 |
1.979,25 |
|
2023 |
2.018,83 |
2.059,21 |
2.100,39 |
2.142,40 |
2.185,25 |
2.228,96 |
2.273,53 |
2.319,00 |
2.365,39 |
2.412,69 |
2.460,95 |
2.510,17 |
|
Not: Sarıya Boyalı Yİ-ÜFE Değerleri
Bir Önceki Aya Göre %2 Artırılarak Hesaplanmış Varsayımsal Rakamlardır. |
||||||||||||
Yukarıdaki tabloda Ocak/2005-Aralık/2023 dönemi Yİ-ÜFE değerlerini
belirledikten sonra, farklı senaryolar çerçevesinde örneğimizi analize tabi
tutalım.
SENARYO 1: Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi
kıymetlerini VUK Geçici 31 ve 32’nci madde kapsamında yeniden değerlememiş olsun. Söz konusu
kıymetler 2022 yılı sonu ile 2023/3 geçici vergilendirme döneminde
“Sürekli Yeniden Değerleme”, 2023 yılı sonu itibariyle de enflasyon
düzeltmesine tabi tutulsun. Bu senaryoda karşımıza çıkan tablo aşağıdaki gibi
olacaktır.
|
2022 Yılı Sonu İtibariyle SYD |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
YDÖ Net Defter Değeri |
YDO |
YDS İktisap Bedeli |
YDS Birik. Amort. |
YDS Net Defter Değeri |
|
(A) |
(B) |
C=(A-B) |
D |
E=(Ax(1+D) |
F=(Bx(1+D) |
G=(E-F) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
20.000.000 |
6.800.000 |
13.200.000 |
1,2155 |
44.310.000 |
15.065.400 |
29.244.600 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
5.000.000 |
4.000.000 |
1.000.000 |
1,2155 |
11.077.500 |
8.862.000 |
2.215.500 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
1.000.000 |
600.000 |
400.000 |
1,2155 |
2.215.500 |
1.329.300 |
886.200 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
500.000 |
99.900 |
400.100 |
1,2155 |
1.107.750 |
221.328 |
886.422 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
1.500.000 |
899.100 |
600.900 |
1,2155 |
3.323.250 |
1.991.956 |
1.331.294 |
|
TOPLAM |
28.000.000 |
12.399.000 |
15.601.000 |
|
62.034.000 |
27.469.985 |
34.564.016 |
||
|
*(Kasım2021-Ekim2022 Yİ.Üfe
Ortalaması)’nın, (Kasım2020-Ekim 2021 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek
bulunmuştur. |
|||||||||
|
2022 Sonunda SYD Yaptıktan Sonra 2023 Yılı 3.
Geç. Verg. Dönemi Sonu İtibariyle SYD |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
YDÖ Net Defter Değeri |
YDO |
YDS İktisap Bedeli |
YDS Birik. Amort. |
YDS Net Defter Değeri |
|
(E) |
(F) |
G=(E-F) |
H |
I=(Ex(1+H) |
İ=(Fx(1+H) |
J=(I-İ) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
44.310.000 |
15.065.400 |
29.244.600 |
0,3106 |
58.072.686 |
19.744.713 |
38.327.973 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
11.077.500 |
8.862.000 |
2.215.500 |
0,3106 |
14.518.172 |
11.614.537 |
2.903.634 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
2.215.500 |
1.329.300 |
886.200 |
0,3106 |
2.903.634 |
1.742.181 |
1.161.454 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
1.107.750 |
221.328 |
886.422 |
0,3106 |
1.451.817 |
290.073 |
1.161.744 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
3.323.250 |
1.991.956 |
1.331.294 |
0,3106 |
4.355.451 |
2.610.658 |
1.744.794 |
|
TOPLAM |
62.034.000 |
27.469.985 |
34.564.016 |
|
81.301.760 |
36.002.162 |
45.299.599 |
||
|
*(Kasım2022-Temmuz2023 Yİ.Üfe Ortalaması)/(Ekim2022-Şubat
2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek bulunmuştur. |
|||||||||
|
2023 Yılı 3. Geç. Verg. Döneminde SYD Yaptıktan
Sonra Yıl Sonunda Enflasyon Düzeltmesi |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
EDÖ Net Defter Değeri |
EDK |
EDS İktisap Bedeli |
EDS Birik. Amort. |
EDS Net Defter Değeri |
|
(I) |
(İ) |
J=(I-İ) |
K |
L=(IxK) |
M=(İxK) |
N=(L-M) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
58.072.686 |
19.744.713 |
38.327.973 |
1,0404* |
60.418.823 |
20.542.400 |
39.876.423 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
14.518.172 |
11.614.537 |
2.903.634 |
1,0404* |
15.104.706 |
12.083.765 |
3.020.941 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
2.903.634 |
1.742.181 |
1.161.454 |
1,0404* |
3.020.941 |
1.812.565 |
1.208.376 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
1.451.817 |
290.073 |
1.161.744 |
1,0404* |
1.510.471 |
301.792 |
1.208.679 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
4.355.451 |
2.610.658 |
1.744.794 |
1,0404* |
4.531.412 |
2.716.128 |
1.815.284 |
|
TOPLAM |
81.301.760 |
36.002.162 |
45.299.599 |
|
84.586.352 |
37.456.649 |
47.129.703 |
||
|
*Enflasyon Düzeltme Katsayısı:
Aralık2023 Yİ-Üfe Değerinin Ekim2023 Yİ-Üfe Değerine Bölünmesi ile Elde
Edilmiştir. |
|||||||||
Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere; Çınar A.Ş. aktifinde yer
alan amortismana tabi kıymetleri 2022 sonunda ve 2023/3’üncü geçici
vergilendirme döneminde “Sürekli Yeniden Değerleme”ye, 2023 sonu itibariyle ise
enflasyon düzeltmesine tabi tutar ise bu kıymetlerin değeri 2023 yılı sonu
itibariyle 84.586.352-TL’ye, amortisman tutarları ise 37.456.649-TL’ye
ulaşarak,“NET Defter Değeri” 15.601.000-TL’den 47.129.703-TL’ye
yükselmektedir.
SENARYO 2: Çınar A.Ş. Geçici 31 ve
Geçici 32 kapsamında
yeniden değerlemeden yararlanmamış, 2022 yılında Sürekli Yeniden Değerleme,
2023 yılında ise yıl sonu itibariyle sadece Enflasyon Düzeltmesi uygulamış
olsun.
2022 yılında yapılan SYD tablosu yukarıda yer almaktadır. Söz
konusu tablo üzerinden Çınar A.Ş’nin 2023 yılı sonu itibariyle yapacağı
enflasyon düzeltmesi işlemleri aşağıdaki gibi olacaktır.
|
2023 Yılında Yıl Sonu İtibariyle Sadece Enflasyon
Düzeltmesi |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
EDÖ Net Defter Değeri |
EDK |
EDS İktisap Bedeli |
EDS Birik. Amort. |
EDS Net Defter Değeri |
|
(A) |
(B) |
C=(A-B) |
D |
E=(AxD) |
F=(BxD) |
G=(E-F) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
44.310.000 |
15.065.400 |
29.244.600 |
1,2434* |
55.095.054 |
18.732.318 |
36.362.736 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
11.077.500 |
8.862.000 |
2.215.500 |
1,2434* |
13.773.764 |
11.019.011 |
2.754.753 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
2.215.500 |
1.329.300 |
886.200 |
1,2434* |
2.754.753 |
1.652.852 |
1.101.901 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
1.107.750 |
221.328 |
886.422 |
1,2434* |
1.377.376 |
275.200 |
1.102.177 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
3.323.250 |
1.991.956 |
1.331.294 |
1,2434* |
4.132.129 |
2.476.798 |
1.655.331 |
|
TOPLAM |
62.034.000 |
27.469.985 |
34.564.016 |
|
77.133.076 |
34.156.179 |
42.976.897 |
||
|
*(Aralık2023 Yİ-Üfe) değeri,
(Ocak/2023 Yİ-Üfe) Değerine Bölünerek
Bulunmuştur. |
|||||||||
Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere (2022 SYD + 2023
Enf. Düzeltmesi) sonucunda; kıymetlerin değeri 77.133.076-TL’ye,
amortisman tutarı ise 34.156.179-TL’ye ulaşarak “NET Defter Değeri”
42.976.897-TL olarak gerçekleşmektedir.
Senaryo 1’in sonucundaki değerler ile Senaryo 2’nin
sonucundaki değerleri karşılaştırdığımızda, 2023 yılında sadece enflasyon
düzeltmesi uygulamak yerine 2023 yılı 3. Geçici vergilendirme döneminde sürekli
yeniden değerleme yapıp yıl sonu ise enflasyon düzeltmesi yapmak daha rasyonel
görünmektedir. Zira, ilk durumda (2022 SYD+ 2023/3 Geçici SYD + 2023 Enf.
Düzeltmesi) kıymetlerin Net Defter Değeri 47.129.703-TL olarak
gerçekleşirken; ikinci durumda (2022 SYD + 2023 Enf. Düzeltmesi) Net Defter
Değeri 42.976.897-TL’de kalmaktadır.
SENARYO 3: Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetlerini
VUK Geçici 31’inci
madde kapsamında yeniden değerlememiş olsun. 2022 yılında, önce Geçici 32 kapsamında
yeniden değerleme, aynı zamanda 2022 yılında ve 2023/3 Geçici Vergilendirme
dönemlerinde Sürekli Yeniden Değerleme (Vuk Mük. 298/Ç), 2023 yılı sonu
itibariyle de Enflasyon Düzeltmesi (Vuk Mük. 298/A) uygulamış olsun. Bu
senaryoda karşımıza çıkan tablo aşağıdaki gibi olacaktır.
|
Geçici 32 Kapsamında Yeniden Değerleme |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
YDÖ Net Defter Değeri |
YDO |
YDS İktisap Bedeli |
YDS Birik. Amort. |
YDS Net Defter Değeri |
|
(A) |
(B) |
C=(A-B) |
D |
E=(AxD) |
F=(BxD) |
G=(E-F) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
20.000.000 |
6.800.000 |
13.200.000 |
8,7186* |
174.371.002 |
59.286.141 |
115.084.861 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
5.000.000 |
4.000.000 |
1.000.000 |
4,3690* |
21.844.816 |
17.475.853 |
4.368.963 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
1.000.000 |
600.000 |
400.000 |
2,3664* |
2.366.429 |
1.419.857 |
946.572 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
500.000 |
99.900 |
400.100 |
2,2361* |
1.118.044 |
223.385 |
894.659 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
1.500.000 |
899.100 |
600.900 |
4,4620* |
6.693.038 |
4.011.807 |
2.681.231 |
|
TOPLAM |
28.000.000 |
12.399.000 |
15.601.000 |
|
206.393.329 |
82.417.043 |
123.976.286 |
||
|
*Aralık2021 Yİ.Üfe Değerinin, İktisap
Tarihini İzleyen Aydaki Yİ.Üfe Değerine Bölünmesi Suretiyle Bulunmuştur. |
|||||||||
|
2022 Sonu İtibariyle SYD |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
SYDÖ Net Defter Değeri |
YDO |
SYDS İktisap Bedeli |
SYDS Birik. Amort. |
SYDS Net Defter Değeri |
|
(E) |
(F) |
G=(E-F) |
H |
I=(Ex(1+H) |
İ=(Fx(1+H) |
J=(I-İ) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
174.371.002 |
59.286.141 |
115.084.861 |
1,2155* |
386.318.955 |
131.348.445 |
254.970.510 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
21.844.816 |
17.475.853 |
4.368.963 |
1,2155* |
48.397.190 |
38.717.752 |
9.679.438 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
2.366.429 |
1.419.857 |
946.572 |
1,2155* |
5.242.823 |
3.145.693 |
2.097.130 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
1.118.044 |
223.385 |
894.659 |
1,2155* |
2.477.026 |
494.909 |
1.982.117 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
6.693.038 |
4.011.807 |
2.681.231 |
1,2155* |
14.828.426 |
8.888.158 |
5.940.267 |
|
TOPLAM |
206.393.329 |
82.417.043 |
123.976.286 |
|
457.264.420 |
182.594.959 |
274.669.462 |
||
|
*(Kasım2021-Ekim2022 Yİ.Üfe
Ortalaması)’nın, (Kasım2020-Ekim 2021 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek
bulunmuştur. |
|||||||||
|
2023 Yılı 3. Geçici Vergilendirme Dönemi Sonu
İtibariyle SYD |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
SYDÖ Net Defter Değeri |
YDO |
YDS İktisap Bedeli |
YDS Birik. Amort. |
YDS Net Defter Değeri |
|
(I) |
(İ) |
J=(I-İ) |
K |
L=(Ix(1+K) |
M=(İx(1+K) |
N=(L-M) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
386.318.955 |
131.348.445 |
254.970.510 |
0,3106* |
506.309.622 |
172.145.273 |
334.164.350 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
48.397.190 |
38.717.752 |
9.679.438 |
0,3106* |
63.429.357 |
50.743.486 |
12.685.871 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
5.242.823 |
3.145.693 |
2.097.130 |
0,3106* |
6.871.244 |
4.122.745 |
2.748.499 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
2.477.026 |
494.909 |
1.982.117 |
0,3106* |
3.246.391 |
648.628 |
2.597.763 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
14.828.426 |
8.888.158 |
5.940.267 |
0,3106* |
19.434.135 |
11.648.820 |
7.785.314 |
|
TOPLAM |
457.264.420 |
182.594.959 |
274.669.462 |
|
599.290.749 |
239.308.953 |
359.981.796 |
||
|
*( Kasım2022-Temmuz2023 Yİ.Üfe
Ortalaması)’nın, (Ekim2022-Şubat 2022 Yİ.Üfe Ortalaması)’na bölünerek
bulunmuştur. |
|||||||||
|
2023/3. GV Döneminde SYD Yaptıktan Sonra Yıl Sonunda
Enflasyon Düzeltmesi |
|||||||||
|
Hesap Kodu |
Hesap Adı |
İktisap Tarihi |
İktisap Bedeli |
Top. Birik. Amort. |
EDÖ Net Defter Değeri |
EDK |
EDS İktisap Bedeli |
EDS Birik. Amort. |
EDS Net Defter Değeri |
|
(L) |
(M) |
N=(L-M) |
O |
Ö=(LxO) |
P=(MxO) |
R=(Ö-P) |
|||
|
252 |
Binalar |
02.2005 |
506.309.622 |
172.145.273 |
334.164.350 |
1,0404* |
526.764.531 |
179.099.942 |
347.664.590 |
|
253 |
Makine, Cihazlar |
02.2014 |
63.429.357 |
50.743.486 |
12.685.871 |
1,0404* |
65.991.903 |
52.793.523 |
13.198.380 |
|
254 |
Taşıtlar (Otobüs) |
02.2019 |
6.871.244 |
4.122.745 |
2.748.499 |
1,0404* |
7.148.843 |
4.289.304 |
2.859.538 |
|
255 |
Demirbaşlar |
05.2019 |
3.246.391 |
648.628 |
2.597.763 |
1,0404* |
3.377.545 |
674.833 |
2.702.712 |
|
260 |
Haklar |
12.2013 |
19.434.135 |
11.648.820 |
7.785.314 |
1,0404* |
20.219.274 |
12.119.433 |
8.099.841 |
|
TOPLAM |
599.290.749 |
239.308.953 |
359.981.796 |
|
623.502.096 |
248.977.035 |
374.525.061 |
||
|
*Enflasyon Düzeltme Katsayısı: Aralık2023
Yİ-Üfe Değerinin Ekim2023 Yİ-Üfe Değerine Bölünmesi ile Elde Edilmiştir. |
|||||||||
Yukarıdaki tablodan görüleceği üzere;
Çınar A.Ş. aktifinde yer alan amortismana tabi kıymetleri 2022 yılında önce Geçici 32 kapsamında
yeniden değerlemeye, ardından 2022 yılında ve 2023/3 Geçici Vergilendirme
dönemlerinde Sürekli Yeniden Değerlemeye (VUK Mük. 298/Ç), 2023 yılı sonu itibariyle
de Enflasyon Düzeltmesine (VUK Mük. 298/A) konu ederse, söz konusu kıymetlerin
“Net Defter Değeri” 15.601.000-TL’den 374.525.061-TL’ye
çıkmaktadır.
SENARYA 1 ve
SENARYO 3 Karşılaştırması
Senaryo 1’de
belirtildiği üzere; 2022 yılında ve 2023/3 geçici vergilendirme döneminde
Sürekli Yeniden Değerleme 2023 yılı sonunda ise Enflasyon Düzeltmesi (VUK
Mük. 298/Ç + VUK Mük. 298/A) uygulanır ise şirket aktifinde yer alan
amortismana tabi iktisadi kıymetlerin net defter değeri 15.601.000-TL’den
47.129.703-TL’ye çıkmaktadır.
Senaryo
3’den görüleceği üzere; 2022 yılında önce VUK Geçici 32, 2022 yılında ve 2023/3
geçici vergilendirme döneminde Sürekli Yeniden Değerleme, 2023 yılı sonunda ise
Enflasyon Düzeltmesi (Geçici 32 + VUK Mük. 298/Ç + VUK Mük. 298/A) uygulanır
ise bu durumda şirket aktifinde yer alan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin
net defter değeri 374.525.061-TL’ye çıkmaktadır.
Eğer
Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme yapılmaksızın vergisiz olduğu için VUK
Mük. 298/Ç kapsamında sürekli yeniden değerleme yapılır ise bu tabloda,
yaklaşık (374.525.061-47.129.703=) 327,3 Milyon TL’lik bir değer artışından
yani amortisman hakkından vaz geçilmiş olacak.
Dolayısıyla,
VUK Mük. 298/Ç uygulanmadan önce VUK Geçici 32 kapsamında yeniden değerleme
yapılmasının daha faydalı olacağı kanaatindeyiz. Kanun maddesi gereğince, VUK Mük. 298/Ç uygulandıktan sonra bu kıymetler için Geçici
32 kapsamında yeniden değerleme yapmak yasal olarak mümkün değildir.
Peki Hangi Durumlarda Sadece VUK Mük. 298/Ç
Kapsamında Sürekli Yeniden Değerleme Yapmalıyız?
Öncelikle VUK Mük. 298/Ç kapsamındaki
sürekli yeniden değerlemenin ihtiyari bir uygulama olduğunu belirtmekte fayda var. İhtiyari
bir uygulama olan sürekli yeniden değerleme, mükelleflere aynı zamanda
değerlemeye konu edecekleri kıymetler üzerinde de seçimlik hak tanımaktadır.
Yani, sadece belirlenen kıymetler de sürekli yeniden değerlemeye konu
edilebilir. Eğer, Geçici 32’den yararlanılmayacaksa bu durumda uygulamanın
seçimlik olan avantajı değerlendirilmelidir.
Örneğin, 2022 yılında veya 2023 yılında
amortisman süresi dolacak olan kıymetler var ise bu durumda bu kıymetler için
sürekli yeniden değerlemeden -oluşan değer artışı
nedeniyle kurum kazancını daha fazla amortisman ayırmak yoluyla aşağı çekeçeği
için- yararlanılması faydalı olacaktır.
NOT: Söz konusu tablolarda yer alan
hesaplamalar ve bu hesaplamalara bağlı olarak yapılan yorumlar varsayımsal
olduğu için hiçbir sorumluluk kabul edilmemektedir.
