Torba Yasa Teşvik
Belgeli Yatırımlara Sağlanan Vergi İndirimi Desteğine Çeşitli Sınırlamalar Getiriyor
Belgeye bağlanmış yatırımlara
sağlan devlet desteklerinin düzenlendiği 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet
Yardımları Hakkında Karar” ve 2018/11201 sayılı “Cazibe Merkezleri Programı
Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Karar”, 30/05/2025 tarihli Resmi
Gazete’de yayımlanan 9903 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında
Karar” ile mülga hale geldi ve mevzuat kökten değişmiş oldu. Yine Haziran ayı
içerisinde “Türk Parasının Kıymetı̇nı̇ Koruma Hakkında Kanun ve Bazı
Kanunlarda Değı̇şı̇klı̇k Yapılmasına Daı̇r Kanun” teklifi meclise sevk edildi. Meclise sevk
edilen teklif metni, Kurumlar Vergisi Kanunu(KVK)’nun 32/A maddesinde de bazı değişiklikler
içeriyor.
Makalemizde, kanun teklifi ile KVK’nın
32/A maddesinde yapılması planlanan düzenlemeyi ele alacağız.
Teklif Metninde Yer Alan
Değişiklikler Yasalaşırsa KVK’nın 32/A Maddesi Nasıl Şekillenecek?
9903 sayılı Karar ve yine bu
Karar ile yürürlükten kaldırılan Kararlara bağlı olarak alınmış olan teşvik
belgelerinde yatırımlara sağlanan vergi indirimi desteğinin uygulamasına
ilişkin KVK’daki iz düşümü, mezkur Kanun’un 32/A maddesidir. Anılan Kanun’un bu maddesi yatırımcıya, vergi
indirimi desteğinden nasıl yararlanacağı noktasında ana hatlarıyla yol haritası
çizmekte; 1 Seri No.lu KV Genel Tebliği ile de bu yol aydınlatılmaktadır. Tabi
projektör vazifesi gören özelgeleri de bir kenara koymakta fayda var.
Haziran ayı ortasında meclise
sunulan toba yasa teklifi ile KVK’nın 32/A maddesinde değişiklik yapılmak
istenmektedir. Bir karşılaştırma yapabilmek adına mevcut madde düzenlemesini ve
değişik halini aşağıda bir araya getirdik.
Mevcut Metin |
Düzenlemedeki
Taslak Metin |
İndirimli kurumlar vergisi (1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde
faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997
tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun
kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan
yatırımlar hariç olmak üzere, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen
ve Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan
elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan
hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli
oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulur.
(2) Bu maddenin uygulamasında yatırıma
katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden
vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu
tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise
yatırıma katkı oranını ifade eder. Yatırımın tamamlanması şartıyla, indirimli
kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere
kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen
yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu yıllar için belirlenen yeniden
değerleme oranında artırılarak dikkate alınır. Cumhurbaşkanı;
a) İstatistikî bölge birimleri
sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik
gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırmaya ve
gruplar itibarıyla teşvik edilecek sektörleri ve bu sektörler ile organize
sanayi bölgeleri, Gökçeada ve Bozcaada'da yapılan yatırımlara
ve Cumhurbaşkanınca belirlenen kültür ve turizm koruma ve gelişim
bölgelerinde yapılan turizm yatırımlarına ilişkin yatırım ve istihdam
büyüklüklerini belirlemeye,
b) Her bir il grubu, stratejik
yatırımlar veya (a) bendinde belirtilen yerler için yatırıma katkı
oranını % 55'i, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük
ölçekli yatırımlarda ise % 65'i geçmemek üzere belirlemeye,
kurumlar vergisi oranını % 90'a kadar indirimli uygulatmaya,
c) Yatırıma başlanan tarihten itibaren
bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam
yatırıma katkı tutarının %50'sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması
tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden
elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak
suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı her bir il
grubu, bölgesel, büyük ölçekli, stratejik ve öncelikli yatırımlar ile konusu,
sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen
yatırımlar için sıfıra kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya,
ç) Yatırım harcamaları içindeki arsa,
bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve know-how
bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca
sınırlandırmaya, yetkilidir.
(3) İkinci fıkraya göre yatırıma katkı
ve vergi oranı farklı illerde aynı mükellef tarafından yapılan yatırımlarda,
toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre ilgili ilin yatırıma
katkı oranı ve indirimli vergi oranı uygulanır.
(4) Tevsi yatırımlarda, elde edilen
kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle
tespit edilebilmesi halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın
ayrı bir şekilde tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak
kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine
kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait
tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında
işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden
değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına
yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde
başlanır.
(5) Hesap dönemi itibarıyla ikinci
fıkrada belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz
konusu vergilendirme döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle
zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın
gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur.
(6) Yatırımın faaliyete geçmesinden önce
devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla
indirimli vergi oranından yararlanır. Yatırımın kısmen veya tamamen
işletilmesine başlanmadan önce indirimli kurumlar vergisi uygulanan hallerde,
yatırımın tamamlanıp işletilmeye geçilmemesi durumunda ikinci fıkranın (c)
bendi uyarınca indirimli vergi oranıuygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle
birlikte tahsil edilir.
(7) Yatırımın kısmen veya tamamen
faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir
tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları
yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır.
(8) Yatırım teşvik belgesi bazında
yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen
tutarın %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı
takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel
tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer
vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilir. Terkin
talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından
indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının
düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamaz. Diğer vergi
borçlarının terkini suretiyle kullanılan tutarın bir katına isabet eden
yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilir, diğer vergilerden
terkini talep edilen tutar ile vazgeçilen yatırıma katkı tutarları
dolayısıyla vergi matrahına indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanmaz. Bu
fıkra kapsamında diğer vergi borçlarından terkin edilebilecek toplam tutar,
ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamında fiilen yapılan yatırım
harcamalarına, yatırıma katkı oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan tutarın
%10'undan fazla olamaz.
(9) Bu madde gelir vergisi mükellefleri
hakkında da uygulanır.
(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin
usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
|
İndirimli kurumlar vergisi (1) Finans ve sigortacılık sektörlerinde
faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, taahhüt işleri, 16/7/1997
tarihli ve 4283 sayılı Kanun ile 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Kanun
kapsamında yapılan yatırımlar ile rödovans sözleşmelerine bağlı olarak yapılan
yatırımlar hariç olmak üzere, 32
nci madde kapsamında kurumlar vergisi oranı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilen
yatırımlardan elde edilen kazançlara, yatırımın kısmen
veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma
katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirim hakkının
kullanılabileceği ilk hesap dönemi dahil en fazla on hesap dönemi %60
indirimli olarak uygulanır.
Ancak, kazanç bulunmasına
rağmen yararlanılmayan yatırıma katkı tutarları müteakip dönemlerde dikkate
alınmaz. (2) Bu
maddenin uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi
uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların
Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi
suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade eder. Yatırımın
tamamlanması şartıyla, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle
yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan yatırıma katkı tutarı, yatırımın
tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda Vergi Usul Kanunu hükümlerine
göre bu yıllar için belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate
alınır.” 3)
Cumhurbaşkanı; a) İstatistikî bölge birimleri sınıflandırması ile kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri ve ilçeleri gruplandırmaya ve bu gruplar, Gökçeada ve Bozcaada’da yapılan yatırımlar, sektörler, teknoloji alanları, Ar-Ge veya tasarım faaliyetleri, sanayi bölgeleri, kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri veya oluşturulacak teşvik programları itibarıyla teşvik edilecek yatırım konularına ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini belirlemeye, b) (a) bendinde belirtilen yatırımlar için yatırıma katkı oranını %50’yi geçmemek üzere belirlemeye, c)
Yatırım teşvik belgesi kapsamında bu maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı
tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve hakedilen
yatırıma katkı tutarını geçmemek üzere; indirim hakkının kullanılabileceği
ilk hesap dönemi dahil dördüncü hesap döneminin sonuna kadar kurumun diğer
faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı
uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, bu oranı
sıfıra kadar indirmeye, ç) Yatırım harcamaları içindeki
arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve
know-how bedeli gibi harcamaların oranlarını ayrı ayrı veya topluca
sınırlandırmaya, d)
6745 sayılı Kanun kapsamındaki yatırımlar için, birinci fıkra ile (c)
bendindeki süreleri bir katına kadar, (c) bendindeki oranı %100’e kadar
artırmaya, yetkilidir. (4) Tevsi yatırımlarda, elde edilen kazancın işletme
bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespit edilebilmesi
halinde, indirimli oran bu kazanca uygulanır. Kazancın ayrı bir şekilde
tespit edilememesi halinde ise indirimli oran uygulanacak kazanç, yapılan
tevsi yatırım tutarının, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan
toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil)
oranlanması suretiyle belirlenir. Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde
yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile
dikkate alınır. İndirimli oran uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen
faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanır. (5) Hesap dönemi itibarıyla ikinci ve üçüncü fıkrada
belirtilen şartların sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, söz konusu vergilendirme
döneminde indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle
birlikte tahsil olunur.
(6) Yatırımın faaliyete geçmesinden önce
devri halinde, devralan kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla
indirimli vergi oranından yararlanır. Yatırımın kısmen veya tamamen
işletilmesine başlanmadan önce indirimli kurumlar vergisi uygulanan hallerde,
yatırımın tamamlanıp işletilmeye geçilmemesi durumunda üçüncü fıkranın
(c) bendi uyarınca indirimli vergi oranı uygulanması nedeniyle zamanında
tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme
faiziyle birlikte tahsil edilir.
(7) Yatırımın kısmen veya tamamen
faaliyete geçmesinden sonra devri halinde indirimli vergi oranından devir
tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları
yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan kısmı için yararlanır.
(8) Yatırım teşvik belgesi bazında
yapılan yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen
tutarın %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı
takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel
tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer
vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilir. Terkin
talebinde bulunulabilecek tutar, hak edilen yatırıma katkı tutarından
indirimli kurumlar vergisi yoluyla kullanılan yatırıma katkı tutarının
düşülmesinden sonra bulunan tutarın yarısından fazla olamaz. Diğer vergi
borçlarının terkini suretiyle kullanılan tutarın bir katına isabet eden
yatırıma katkı tutarından vazgeçildiği kabul edilir, diğer vergilerden
terkini talep edilen tutar ile vazgeçilen yatırıma katkı tutarları
dolayısıyla vergi matrahına indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanmaz. Bu
fıkra kapsamında diğer vergi borçlarından terkin edilebilecek toplam tutar,
ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamında fiilen yapılan yatırım
harcamalarına, yatırıma katkı oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan tutarın
%10'undan fazla olamaz. (9) Bu madde gelir vergisi mükellefleri
hakkında da uygulanır. (10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin
usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir. |
Düzenlemenin Önemli Tarafları
Nelerdir?
Teklif metnine yönelik TBMM
görüşmelerinde metne herhangi bir ekleme yapılmaz ya da metinden çıkarma olmaz
ise KVK’nın değişik 32/A maddesinin alacağı nihai halini yukarıda sizlerle
paylaştık. Teklif metninin aynen yasalaşması koşuluyla göze çarpan önemli
değişiklikler aşağıdaki gibi olacak:
v Vergi İndirim Hakkının Kullanım
Süresine Sınırlama: Teşvik belgeli yatırımlara sağlanan en
önemli destek kalemlerinden bir tanesi bildiğiniz gibi vergi indirimi desteği. Teklif
metni söz konusu vergi indirimi desteğinin kullanım süresini, indirim hakkının
kullanılabileceği ilk hesap dönemi dahil yatırım dönemi için diğer
faaliyetlerden elde edilen kazançlarda en fazla “dört hesap dönemi”, toplamda ise
işletme dönemi dahil “on hesap dönemi”ni aşamayacak şekilde
sınırlandırmaktadır.
Mevcut maddede görüleceği üzere böyle
bir sınırlama yok ve yatırımcı, vergi indirim hakkını diğer adıyla yatırıma
katkı tutarını tüketene kadar süre sınırı olmaksızın kulllanabilmekte. Ancak,
kural değişikliği yatırımcıyı, bu hakkını on yıllık süre içerisinde tüketmeye
zorlamaktadır. Tasarının bu şekilde yasalaşmasının yatırımcı üzerinde olumsuz
etki yaratacağı aşikar. Tabii ki de bütün yatırımcılar bir an evvel kar etmek
ve haklarını kullanmak ister. Ancak, elde olmayan sebepler buna engel teşkil
edebilir. Hakeza bunun örnekleriyle pratikte çokça karşılaşmaktayız.
Diğer taraftan, bu konuyu tek bir
teşvik belgesine indirgememek birden fazla teşvik belgesinin olduğu durumları
da göz önünde bulundurmak gerekir. Teşvik
belgesinin sayıca fazla olması yatırımdan elde edilen kazancın doğrusal olarak
artacağı anlamına gelmemektedir. Birden fazla teşvik belgesinin tek bir ticari
bilanço karından beslendiği dikkate alınırsa, yatırımdan elde edilen kazanç bu
çerçevede küçülecek; küçülme ise yatırıma katkı tutarının itfa süresini
uzatacaktır.
v Vergi İndirim Oranında %60 ile
Sınırlama: 2012/3305 sayılı Karar’a bağlı olarak alınmış olan teşvik
belgelerinde vergi indirim oranı, yatırımın yerine ve türüne göre değişkenlik
(%50-%90) gösterirken, bu durum 9903 sayılı Karar kapsamında alınacak olan
teşvik belgelerinde belge ayrımı olmaksızın %60 ile sınırlandırılmıştır. KVK’nın
32/A maddesinde yapılaması planlanan bu değişiklik de esasen 9903 sayılı
Karar’da vergi indirim oranına yönelik yapılan düzenleme ile yakından
ilgilidir. Bir nevi Karar ile Kanun uyumlaştırılmaktadır diyebiliriz. Ancak, vergi indirim oranındaki %60
sınırlamasını da yukarıdaki süre sınırıyla birlikte değerlendirmekte fayda
görüyor; süre sınırındaki baskının vergi indirimi oranındaki tekleşmeyle
artacağını değerlendiriyoruz.
v Kazanç Bulunmasına Rağmen
Yararlanılmayan Katkı Tutarı Yanacak: Kazanç var iken vergi
indiriminden diğer adıyla yatırıma katkı tutarından yararlanılmamasının hak
kaybıyla sonuçlanıp sonuçlanmayacağına yönelik, ne KVK’nın mevcut 32/A
maddesinde ne de 1 Seri No.lu KVK Genel Tebliği’nde bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu durum uygulamada sürekli tartışmalara neden olmakta ve zaman zaman vergi
idaresi ile mükellefler karşı karşıya gelmekteydi. Bu konuya temel yaklaşımımız
“Kanunilik ilkesi” çerçevesinde olmuş olup, hak kaybının olacağı açıkça kanun
metninde yer almadan aksiyle muamele kanunilik ilkesini zedeleyecektir. Dolayısıyla,
bu düzenlemenin bizatihi yasa metninde yer alacak olması “Kanunilik İlkesi”
bakımdan önemlidir.
v Diğer Faaliyetlerden Elde Edilen
Kazançlarda Avans Katkı Payı Kullandırımında ve Kullanılacak Oranda Geri Adım: Teşvik belgeli yatırımcılar mevcut düzenleme
çerçevesinde; “gerçekleşen yatırım harcamasını
aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının %80’ini geçmemek üzere”
yatırım döneminde, diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarına, bu
kritere göre indirimli kurumlar vergisi uygulamaktalar. Bir nevi yatırımcı,
ileride yapacağı yatırım harcamalarından hak kazanacağı yatırıma katkı
tutarını, yatırım döneminde avans olarak kullanabilmekte.
Teklif metni bu noktada uygulama
kriterini “toplam yatırıma katkı tutarının
%50’sini ve hakedilen yatırıma katkı tutarını geçmemek üzere” şeklinde değiştirmektedir. Dolayısıyla, yatırıma
katkı tutarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarda
kullanılabilir kısmının hesabındaki kriteler ve eşik değerler
farklılaşmaktadır. Yeni kriterler toplam yatırıma katkı tutarının %50’si ile
fiili harcama üzerinden hak edilen yatırıma katkı tutarının karşılaştırılması suretiyle belirlenecek. Söz
konusu değişikliği alternatifli bir örnek üzerinden karlaştırmalı olarak açıklamaya
çalışalım:
Örnek: Çınar
A.Ş.’nin teşvik belgesinde vergi indirimi desteğine konu sabit yatırım
harcaması tutarının 100 Milyon TL, yatırıma katkı oranının %30 ve 30/06/2026
tarihi itibariyle fiili yatırım harcamasının 80 Milyon TL ya da 20 Milyon TL olacak
şekilde değişkenlik gösterdiği durumda, yatırım döneminde kullanılabilir
yatırıma katkı tutarı, mevcut düzenleme ve tasarıya göre aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.
Örnek 1 |
Örnek 2 |
||
Vergi İndirimine Konu Sabit Yatırım Harcaması |
(A) |
100.000.000 |
100.000.000 |
Yatırıma Katkı Oranı |
(B) |
30% |
30% |
Fiili Harcama Tutarı |
(C) |
80.000.000 |
20.000.000 |
|
|
||
Mevcut
Düzenleme Çerçevesinde Yatırım Dönemi İçin Diğer Faaliyetlerde Kullanılabilir
YKT |
|||
Toplam Yatırıma Katkı Tutarının %80'si |
(D=A x B x %80) |
24.000.000 |
24.000.000 |
Fiili Harcama Tutarı |
(E=C) |
80.000.000 |
20.000.000 |
Yatırım Döneminde Diğer Faaliyetlerde
Kullanılabilir Kısmı (D ile E'den Küçük Olanı) |
(F) |
24.000.000 |
20.000.000 |
|
|
|
|
Teklif
Düzenlemesi Çerçevesinde Yatırım Dönemi İçin Diğer Faaliyetlerde Kullanılabilir
YKT |
|||
Toplam Yatırıma Katkı Tutarının %50'si |
(G=A x B x %50) |
15.000.000 |
15.000.000 |
Fiili Harcama Üzerinden Hak Kazanılan YKT |
(H= B x C) |
24.000.000 |
6.000.000 |
Yatırım Döneminde Diğer Faaliyetlerde
Kullanılabilir Kısmı (G ile H'nin Küçük Olanı) |
(J) |
15.000.000 |
6.000.000 |
Yukarıdaki tabloda görüleceği
üzere; her iki örnekte de mevcut düzenleme, değişik metne göre daha
avantajlıdır.
v
Proje Bazlı Yatırımları da Süre ve Oran Bakımından Etkilemektedir: Proje bazlı yatırımlar için
düzenlenen teşvik belgeleri, diğer teşvik belgelerine göre yatırım hacmi bakımından
daha büyük iken; belge sahibine sunduğu avantajlar bakımından oldukça
farklıdır. Bu farklılık vergi indirimi desteği noktasında da ortaya
çıkmaktadır. Bu teşvik belgelerinde de Cumhurbaşkanı’na süreleri bir kat; oranı
ise %100’üne kadar artırma yetkisi verilmektedir. Süre ve orandan kasıt ise şunlardır:
1- Teşvik
belgeli yatırımlara sağlanan vergi indirimi desteğinin diğer adıyla yatırıma
katkı tutarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlarda
kullanılabilir kısmını, proje bazlı yatırımlarda Cumhurbaşkanı kararıyla
%100’üne kadar artırılabilecek. Ancak burada da yine hak edilen yatırıma katkı
tutarı ile kıyas yapılmalıdır.
2- Yatırıma
katkı tutarının yatırım döneminde (diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara
yönelik uygulamada) kullanılmasına yönelik 4 dönemlik sınırlama, proje bazlı
yatırımlarda 8 döneme; toplamda 10 hesap dönemlik sınırlama ise 20 döneme yine
Cumhurbaşkanı kararı ile çıkarılabilecek.
Teklif Metni Yasalaşırsa Hangi
Belgeleri Etkileyecek?
Teklif metni ne şekilde ve ne
zaman yasalaşır bilinmez ama bu haliyle yasalaşırsa düzenleme, yayımı tarihinden itibaren alınan yatırım teşvik belgeleri üzerinde etkili olacak.
Değerlendirmelerimiz Nelerdir?
Teşvik
belgeli yatırımlara sağlanan vergi indirimi desteğinin temel amacı,
Türkiye'de yatırımları artırmak ve ekonomik kalkınmayı hızlandırmaktır. Bu
destek, yatırımcıların üzerindeki vergi yükünü azaltarak onları yeni yatırımlar
yapmaya teşvik etmektedir. Bu amaçla teşvik belgeli yatırımlara sağlanan vergi
indirimi desteğinin uygulaması KVK’ya yaklaşık 16 yıl önce eklendi. 16 yıllık
süreçte çeşitli değişimlere uğrayarak bugünlere geldi.
Tüm meslek
mensupları ve mükellefler iyi bilir ki, KVK’nın 32/A maddesinde yer alan
indirimli kurumlar vergisi müessesesi, kolayca pratiğe dökülebilen bir uygulama
değildir. Gün geçtikçe zorlaşmıştır. Hani bir atasözümüz vardır “Bin bilsen de
bir bilene danış” diye, işte bu söz burada hayat bulur. Doğru olanı tatbik
etmek adına herkes fikir alış verişinde bulunur. Doğal olarak konunun zorluğu
karşısında temel beklenti, var olan zorlukların hafifletilmesi yönünde iken,
düzenleme bu haliyle yürürlük kazanırsa bırakın hafiflemeyi daha da zorlaşacağa
benziyor. Bu zorluk karşısında gerek yatırımcıların gerekse meslek
mensuplarının sürekli olarak kendilerini güncellemelerinde fayda görüyor bin
bilseler dahi bir bilene danışmalarını tavsiye ediyoruz.
Hem indirim oranının sabitlenmesi hem de süre sınırı
getirilmesi yatırımcı cephesinde de baskı yaratmakta; alınacak kararlar üzerinde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Temennimiz kanun teklifi üzerinde etraflıca görüşülmesi, zorlaştıran değil kolaylaştıran bir noktada en doğru olanın yasalaşmasıdır.
Not: Makalemizin yazım tarihi itibariyle teklifin yasalaşmamış olduğunu lütfen göz ardı etmeyiniz.
