Teşvik Belgeli Yatırımlara Belge Harici Sağlanan Muafiyetleri Biliyor
Musunuz?
(2)
Makalemizden Muradımız Nedir?
Yatırımlara sağlanan
teşvikler; tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine,
üretim ve istihdamın artırılmasına, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve
Ar-Ge içeriği yüksek bölgesel ve stratejik yatırımların özendirilmesine,
uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına, bölgesel gelişmişlik
farklılıklarının azaltılmasına büyük katkılar sağlamaktadır. Teşvik belgeli
yatırımlarda elde edeceğiniz destek unsurları belge kapsamında belirlenmiştir.
Bu makalemizden gayemiz, teşvik belgesine bağlanmış olan yatırımlara belgede
belirtilen destek unsurları haricinde yatırımcıya
sağlanan muafiyetler, istisnalar ve çeşitli destek unsurları hakkında bilgi
vermek, farkındalık yaratmaktır. Yazı dizisi halinde bu harici destek
unsurlarından bahsedilecektir.
Teşvik Belgeli
Yatırımlara Sağlanan Belge Kapsamındaki Destek Unsurları Nelerdir?
Teşvik belgeli
yatırımlara belge kapsamında sağlanan birden fazla teşvik unsuru bulunmaktadır.
Bu teşvik türleri almış olduğunuz yatırım teşvik belgesine (genel teşvik,
bölgesel teşvik, öncelikli yatırım, stratejik yatırım, proje bazlı yatırım)
göre farklılık arz etmektedir. Ancak, genel manada belge türüne bağlı olarak
sağlanan destek unsurları aşağıdaki gibidir.
a) İndirimli Kurumlar Vergisi
b) KDV İstisnası
c) KDV İadesi
d) Gümrük Vergisi Muafiyeti
e) Sigorta Primi İşveren Hissesi
Desteği
f) Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
g) Yatırım Yeri Tahsisi
h) Faiz ve Kar Payı Desteği
Yukarıda belirtilen destek unsurları,
yatırımın türüne bağlı olarak değişiklik arz etmektedir.
Teşvik Belgeli Yatırımlara Belge Harici
Sağlanan Muafiyetler Var Mıdır?
Teşvik belgeli
yatırımlara sağlanan destekler yatırım teşvik mevzuatında belirtilenlerle
sınırlı değildir. Belge harici sağlanan destekler diğer kanunlarda düzenlenmiş
olan muafiyetler/istisnalardır. Yazımızın izleyen bölümünde belge harici destek
unsurlarından olan ve teşvik belgeli yatırımlara sağlanan Emlak Vergisi
Muafiyetinden bahsedilecektir.
Kısaca Emlak Vergisi
Nedir?
Emlak Vergisi
Kanunu’nda teşvik belgeli yatırımlara sağlanan muafiyetlere geçmeden evvel
kısaca emlak vergisinden bahsetmekte fayda olduğunu düşünüyorum.
Emlak vergisi, bir kişinin veya kurumun Türkiye’de sahip olduğu taşınmaz
mülkler (gayrimenkul) üzerinden ödenen vergi türüdür. Belediyelerin gelir
kaynaklarından biri olan emlak vergisi Belediyeler tarafından tahsil edilir.
Emlak Vergisi, mükelleflerin beyanına göre tarh ve tahakkuk edilir. Dolayısıyla, taşınmazın
durumunu belirten bildirim, söz konusu taşınmazın emlak vergisine tabi olup
olmadığı, muafiyet uygulanıp uygulanmayacağı bakımından büyük önem arz
etmektedir.
Teşvik Belgesi
Kapsamında Satın Alınan ya da Tahsis Edilen Arazilere Sağlanan Geçici Emlak Vergisi Muafiyeti Nedir ve Nasıl
Uygulanır?
Yatırım teşvik belgesi
kapsamında satın alınan ya da tahsis edilen arazilere, 1319 sayılı Emlak
Vergisi Kanunu’nun 15’inci maddesinin “e” bendinde GEÇİCİ OLARAK emlak vergisi
muafiyeti sağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu muafiyet geçici
nitelikte olup, yatırım teşvik belgesi süresince geçerlidir. Arazi tabiri,
arsaları da kapsamaktadır.
Muafiyetten istifade etmek
için arazinin;
Ø Yatırım Teşvik Belgesinin tamamlama vizesinin yapılacağı tarihten önce iktisap olunması veya tahsis edilmesi,
Ø
Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan yatırımlar
için iktisap olunduğunun veya tahsis edildiğinin, Yatırım Teşvik Belgesinin bir
örneğiyle birlikte ilgili belediyeye bütçe yılı içerisinde bildirilmesi
zorunludur.
Geçici muafiyet,
arazinin tahsis edildiği yılı izleyen bütçe yılından itibaren başlamakta olup bütçe
yılı içinde bildirim yapılmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı izleyen
bütçe yılından itibaren geçerlidir. Bu durumda bildirimin yapıldığı bütçe
yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkından yararlanılamaz.
İktisap Edildiği ya da Tahsis Edildiği Yılda Bildirimde Bulunulmamış Olması Hakkı Ortadan Kaldırır mı?
Geçici muafiyet,
arazinin satın alındığı ya da tahsis edildiği yılı izleyen bütçe yılından
itibaren başlamaktadır. Bu nedenle muafiyete ilişkin bildirim, aynı yıl
(iktisap ya da tahsis yılı) içinde yapılmazsa,
bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ilişkin muafiyet
hakkından yararlanılamaz.
Örnek 1: Çamlıbel A.Ş. 8/3/2023 tarihinde tamamlama süresi 3 yıl olan yatırım teşvik belgesi almıştır. Yapacağı yatırım için arazi araştıran Çamlıbel A.Ş. istediği yatırıma uygun olan 30 dönümlük araziyi yoğun pazarlıklar sonucunda 22/5/2023 tarihinde satın almıştır. Şirket çalışanı Ahmet Bey, söz konusu arazinin bildirimini yatırım teşvik belgesiyle birlikte ilgili belediyeye yapmıştır. Böylece Çamlıbel A.Ş., 2024, 2025 ve 2026 yıllarında bu arazi için Emlak Vergisi ödeme yükümlülüğünden kurtulmuştur.
Örnek 2: Ahmet Bey muhasebe işlerinin yoğunluğu nedeniyle 22/5/2023 tarihinde satın alınan arazinin bildirimini yatırım teşvik belgesiyle birlikte 2024 yılında yapmış olsun. Bu durumda Çamlıbel A.Ş. Geçici Emlak Vergisi muafiyetinden 2025 ve 2026 yıllarında yararlanacak olup 2023 yılında bildirimde bulunmadığı için 2024 yılında yersiz olarak emlak vergisi ödemek zorunda kalmıştır. Çamlıbel A.Ş. yersiz olarak 2024 yılında ödediği bu emlak vergisini iade alamayacaktır.
Örnek 3: Ahmet Bey
22/5/2023 tarihinde satın alınan arazinin bildirimini hemen yapmak için yatırım
teşvik belgesiyle birlikte belediyeye doğru yola koyulmuştur. Yolda giderken
dosyanın içinden yatırım teşvik belgesini düşürmüştür. Belgeyi düşürdüğünü fark
etmeyen Ahmet Bey, teşvik belgesi olmaksızın bildirimde bulunup işyerine
dönmüştür. Yıl olmuş 2024. Yatırım teşvik belgesi kapsamında satın almış olduğu
arazinin 2024, 2025 ve 2026 yıllarında emlak vergisi muafiyetinden
yararlanacağını düşünen Çamlıbel A.Ş., 2024 yılında söz konusu arazi için Emlak
Vergisi tahakkuk edildiğini fark etmiştir. Konuyu araştıran Ahmet Bey, belediyeye
ibraz ettiği evraklar arasında yatırım teşvik belgesinin olmadığını fark
etmiştir. Hızlıca yatırım teşvik belgesini ibraz etse de, muafiyetin sadece 2025 ve 2026 yılları için uygulanacağını öğrenen Çamlıbel A.Ş. konuyu yargıya taşımak zorunda
kalmıştır.
Teşvik Belgeli yatırımlara belge harici sağlanan muafiyetlerde konuya Emlak
Vergisiyle başladık. Devamı da gelecek.
Faydalı olması dileğiyle,
Saygılarımızla…
“Bir mum diğer mumu
yakmakla ışığından bir şey kaybetmez.”
