Teşvik Belgeli Yatırımlara Belge Harici Sağlanan Muafiyetleri Biliyor
Musunuz? (4)
Yatırımlara sağlanan teşvikler, tasarrufların katma değeri yüksek
yatırımlara yönlendirilmesine, üretim ve istihdamın artırılmasına, uluslararası
rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve
stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların
artırılmasına, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına büyük
katkılar sağlamaktadır. Yapacağınız teşvik belgeli yatırımlarda elde edeceğiniz
destek unsurları belirlidir. Bu makalemizden gayemiz, yatırım teşvik belgesine
bağlanmış olan yatırımlara belgede belirtilen destek
unsurları haricinde yatırımcıya sağlanan muafiyetler, istisnalar ve
çeşitli destek unsurları itibariyle FARKINDALIK YARATMAKTIR. Yazı dizisi halinde bu harici destek unsurlarından
bahsedilecektir.
Teşvik Belgeli Yatırımlara Belge Harici Sağlanan Muafiyetler Var Mıdır?
Teşvik belgeli yatırımlara sağlanan
destekler yatırım teşvik mevzuatında belirtilenlerle sınırlı değildir. Belge
harici sağlanan destekler diğer kanunlarda düzenlenmiş olan
muafiyetler/istisnalardır. Yazımızın izleyen bölümünde belge harici destek
unsurlarından olan ve teşvik belgeli yatırımlara sağlanan Harç
İstisnasından bahsedilecektir.
Kısaca Harç Nedir ve
Kamu İdarelerince Alınan Harç Türleri Nelerdir?
492 Sayılı Harçlar Kanunu’nda teşvik belgeli yatırımlara sağlanan
muafiyetlere geçmeden evvel kısaca harçlardan bahsetmekte fayda olduğunu
düşünüyorum.
Harç; kamu idarelerince verilen bazı hizmetler karşılığında bu hizmetlerden
yararlananlardan alınan paralar biçiminde cebri ve karşılıklı bir kamu geliri
olarak ifade edilebilir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nda belirlenmiş olan Harç türleri aşağıda
sayılmıştır:
Ø Yargı harçları,
Ø Noter harçları,
Ø Vergi Yargısı Harçları,
Ø Tapu ve kadastro harçları,
Ø Konsolosluk harçları,
Ø Pasaport, ikamet tezkeresi, çalışma izni, çalışma izni muafiyeti, vize ve
Dışişleri Bakanlığı tasdik harçları,
Ø Gemi ve liman harçları,
Ø İmtiyazname, ruhsatname ve diploma harçları,
Ø Trafik harçları.
Vergi sistemi içinde harçlar, harcamalardan alınan vergiler içinde
değerlendirilmekte olup harç borcu, bir hukuki işlemin yapılmasına bağlı olarak
doğmaktadır.
Teşvik Belgeli Yatırımlara Harç İstisnası Uygulanmakta Mıdır?
Teşvik belgeli yatırımlara tanınan harç istisnası, 492 sayılı Harçlar
Kanunu’nun Onuncu Kısmının Birinci Bölümünün 123’üncü maddesinde
düzenlenmiştir. Bu maddede düzenlenen muafiyet ve istisnalar, her bir haç
türüne ilişkin kendi kısmında hüküm altına alınan istisnalara ilave olarak
müşterek olarak uygulanması gereken istisnaları belirtmektedir. 492 sayılı
Kanun’un 123’üncü maddesi gereği, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan
yatırım mallarına ilişkin olarak;
Ø Yatırım
Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri
arasında düzenlenen kâğıtların,
Ø Münhasıran
yatırım döneminde belge kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların
kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kâğıtların,
Ø Belge
kapsamında sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen
sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kâğıtların,
Ø Söz
konusu yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine
ilişkin düzenlenen kâğıtlarla ilgili işlemlerin
492 sayılı Kanun’da yazılı harçlardan müstesna olduğu hüküm altına
alınmıştır.
Harçlar Kanunu’nda Düzenlenen ve Yatırımlara Sağlanan Başkaca Harç
İstisnası Uygulanmakta Mıdır?
Teşvik belgeli olsun olmasın Döviz Kazandırıcı
Faaliyet Kapsamında Değerlendirilen ve Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine
bağlanan, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Ek 1’inci maddesinin 2’nci fıkrasının
“ç” ve “d” bentlerinde düzenlenen aşağıdaki işlemler de harçlardan müstesna
tutulmuştur. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun Ek 1’inci maddesinin 2/ç-d fıkrası
uyarınca, Harç istisnası sağlanan teslim ve hizmetler aşağıda yer almaktadır:
Ø Tam
mükellef imalatçı firmaların, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında monte edilmemiş
haldeki aksam ve parçaları ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri bu
aksam ve parçaları üreterek yapacakları satış ve teslimler,
Ø Yap-İşlet
Modeli çerçevesinde (teşvik belgeli olsun olmasın) yapılacak yatırım
projelerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetler
Bu teslim ve hizmetlerin harç istisnasına tabi
tutulabilmesi için döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında değerlendirilmesi, Vergi,
Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanması gerekmektedir. Sağlanacak olan harç
istisnası, belgede belirtilen tutar ve belge süresiyle sınırlı olarak
uygulanmaktadır.
Faydalı olması dileğiyle,
Saygılarımızla…
“Bir mum diğer mumu
yakmakla ışığından bir şey kaybetmez.”