03.03.2020 tarihli 31057 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi Kanunu (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 7 Seri No’lu Tebliğ ile imalatçı mükelleflerin ithalat sırasında gümrük idarelerine ödedikleri teminatın çözümünde ve bazı ÖTV’den istisna teslimlerine ilişkin nakden iade taleplerindeki teminat işlemlerinde finansman yükünü azaltmak amacıyla yeni bir uygulama getirilmiştir. 01.05.2020 itibariyle yürürlüğe girecek bu uygulama ile Özel Teminat Sertifikası’nı haiz olan mükelleflerin bazı özel ve genel şartları sağlamasıyla, vergi inceleme raporu sonucu beklenmeksizin işlemlerin yerine getirilebilmesi sağlanacaktır.

Değişiklikten Hangi Teslim Türleri Faydalanabilecek?

Kapsama nelerin girdiğini iki bölümde ele alabiliriz. Bunlar (1) İndirimli Vergi Uygulamaları Kapsamındaki Teminat Çözüm İşlemleri İle (2) İthalde Gümrüğe Verilen Teminat Çözüm İşlemleridir.  

1-    İndirimli Vergi Uygulamaları Kapsamındaki Teminat Çözüm İşlemleri

Tebliğ kapsamında Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin “İndirimli Vergi Uygulamaları ve Müteselsil Sorumluluk” başlıklı bölümünde yer alan,

• Aerosol üretiminde kullanılmış LPG teslimlerine ilişkin nakden iadeler,
  
  
• (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dâhil Olmayan Malların İmalinde Kullanılmasına ilişkin indirimli ÖTV’den kaynaklı Nakden ÖTV İadelerinde İhraç edilen kara taşıtlarında kullanılmış ilk dolum yağları ve akaryakıt teslimlerine ilişkin nakden iade talebinde bulunan mükellefler,
  
  

 bu uygulamadan yararlanabilecektir. Buna göre mükelleflerin iade talep edilen tutarının;

• ÖTS-A sahibi mükellefler için % 20’si
  
  
• ÖTS-B sahibi mükellefler için % 40’ı
  
  
• ÖTS-C sahibi mükellefler için % 60’ı kadar teminat vermeleri durumunda,
  
  

Uygulamaya ilişkin gerekli kontrollerin yapılması ve ÖTV İadesi Risk Analiz Sistemi(ÖTVİRA)’nin çalıştırılması sonucu herhangi bir olumsuzluk tespit edilmeyen kısmı için nakden iade işlemi, vergi incelemesi sonucu beklenilmeksizin 10 gün içinde vergi dairelerince yerine getirilebilecektir.

2-    İmalatta Kullanılan Mallar İçin İthalde Gümrüğe Verilen Teminat Çözüm İşlemleri

Tebliğ kapsamındaki değişiklik ile ÖTV (I) sayılı listede yer alan malların ithalinde gümrük idarelerine verilen teminatın çözümü işlemlerine de bazı kolaylıklar getirilmiştir. Buna göre; Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği’nin “Gümrük İadelerine İlişkin Hükümlerden Kaynaklı İşlemler” başlıklı bölümünde de açıklandığı gibi, (I) sayılı listede yer alan malların imalatta kullanılmak üzere ithalinde gümrük idarelerine verilen teminatın çözümüne ilişkin sanayi sicil belgesini haiz mükellefler Özel Teminat Belgesi (ÖTS) kapsamından yararlanabileceklerdir. Sanayi Sicil Belgesine Sahip ÖTV Mükelleflerinin imalatta kullanılmak üzere ithal ettiği I sayılı listedeki mallara ilişkin olarak Gümrük İdarelerine vermiş oldukları ÖTV ye ilişkin teminatların,

• ÖTS-A sahibi mükellefler için %80’inin,
  
  
• ÖTS-B sahibi mükellefler için %60’ının,
  
  
• ÖTS-C sahibi mükellefler için %40’ının çözümü işlemleri,
  
  

Bu teminatlara konu mallar kullanılmak suretiyle imal edilen mallara ilişkin ÖTV yükümlülüklerinin yerine getirildiğinin tespiti kaydıyla, herhangi bir olumsuzluk tespit edilmeyen kısmı için vergi inceleme raporu sonucu beklenmeksizin vergi idarelerince yerine getirilebilecektir. Buradaki ÖTS’ye bağlı teminat çözüm işlemleri teminatın inceleme raporu ile çözülmesinin gerektiği durumlar için gerekmektedir.¹ Böylece vergi inceleme süreci beklenmeyeceği için teminat komisyon ve diğer masraf külfteti ciddi oranda azaltılmış olacaktır.

Diğer taraftan, yukarıda 1 inci kısımda belirtilen ve ÖTV 1 Sayılı Liste Uygulama Tebliğinin (III/B-6), (III/C-1) ve (III/Ç-1) bölümleri kapsamında vergi incelemesi sonucuna göre kesinleşen nakden iade talebinde bulunacak mükelleflerin de bu bölümde yer alan şartları sağlamaları koşuluyla ÖTS alabilmeleri ve bu iade talepleri için verilecek teminatlar bakımından ÖTS’yi kullanabilmeleri mümkündür

ÖTS Sahibi Olabilmek İçin Gerekli Genel Şartlar Nelerdir?

Mükelleflerin ÖTS sahibi olabilmesi için gerekli genel şartlar ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği, Gümrük İdarelerine İlişkin Hükümlerden Kaynaklı İşlemler bölümü 3.3.2.1.1 sayılı başlıkta şu şekilde açıklanmıştır;

“i. Başvuru tarihi itibarıyla;

• Vadesi geçtiği halde ödenmemiş herhangi bir vergi borcunun bulunmaması,
• Şahıs işletmelerinde işletme sahibinin, adi ortaklıklarda ortaklardan her birinin, diğer şirketlerde ise yönetim kurulu üyeleri ile şirket sermayesinin %10’undan fazlasına sahip olanların affa uğramış olsalar dahi, hırsızlık, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, iftira, irtikâp, rüşvet cürümlerinden biri dolayısıyla hapis cezasına veya Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna muhalefetten mahkum olmamaları, Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan hükümlü bulunmamaları veya Vergi Usul Kanununda yazılı kaçakçılık suçlarını işlememiş olmaları,
• KDV açısından sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi olmaması,
• GİB sisteminde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük mükellef olmaması,

ii. Başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı itibarıyla;

• Gelir veya kurumlar vergisi, geçici vergi, gelir veya kurumlar vergisi tevkifatı, KDV (tevkifat hariç) ve ÖTV uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevini, her bir vergi türü itibarıyla ikiden fazla aksatmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların yasa dışı yollarla kullanılması/kullandırılması nedeniyle haklarında idari işlem tesis edilmemiş olması, idari işlem tesis edilmiş olması halinde ise varsa bu işlemlere ilişkin açılan davaların mükellef lehine sonuçlanmış olması,

iii. Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı itibarıyla;

• Defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,
• Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı liste bakımından haklarında düzenlenmiş birbirini izleyen son 10 vergilendirme dönemine ilişkin vergi inceleme raporunun (teminatın çözümüne ve iadeye ilişkin raporlar dahil) olumlu olması gerekir.

Bu bölümde belirtilen olumlu rapordan kasıt, sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma fiili yönünden ve iade/teminat çözüm talebine veya beyana konu tutarın %10’undan fazla tutarda olumsuzluk tespiti bulunmayan rapordur. “

 ÖTS Sahibi Olabilmek İçin Gerekli Özel Şartlar Nelerdir?

Mükelleflerin ÖTS sahibi olabilmesi için gerekli özel şartlar ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği, Gümrük İdarelerine İlişkin Hükümlerden Kaynaklı İşlemler bölümü 3.3.2.1.2 sayılı başlıkta aşağıdaki şekilde açıklanmıştır;

 
Mükelleflerin ÖTS-A sahibi olabilmesi için başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı itibariyle, ÖTS-B sahibi olabilmesi için başvuru tarihinden önceki son üç takvim yılı itibariyle, ÖTS-C sahibi olabilmesi için ise başvuru tarihinden önceki son iki takvim yılı itibariyle KDV ve/veya ÖTV mükellefiyetinin olması gerekmekte olup, Vergi Dairesi’ne verilmiş son Kurumlar Vergisi Beyannamesi’nde aktif toplamı, maddi duran varlık toplamı, öz sermaye ve net satışları için tebliğde belirtilen hadlerden herhangi üç şartı sağlaması gerekmektedir.

ÖTS Uygulaması Öncesindeki Teminat İşlemleri Nasıl Sonuçlanacak?

ÖTS sahibi olup, bu uygulamadan önce söz konusu tebliğ kapsamında nakden iade talebi ya da ithalat sırasında ödenen teminatın çözümü işlemlerine başvuran mükelleflerin, henüz vergi incelemesine sevk edilmemiş ya da incelemesinin tamamlanmamış olduğu başvurularına ilişkin ÖTV (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği “Diğer Hükümlerle İlgili İşlemler ve Çeşitli Hususlar” bölümü “2. ÖTS Uygulaması Öncesindeki Teminatlar” başlığında aşağıdaki şekilde bir açıklama yapılmıştır;

“……teminatın verildiği işleme göre ÖTV yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğine dair gerekli kontrollerin yapılması ve/veya ÖTVİRA’nın çalıştırılması suretiyle olumsuzluk tespit edilmeyen kısımları bakımından, bu sertifikaların türüne bağlı olarak belirlenmiş oranlar uygulanmak suretiyle hesaplanacak teminat tutarlarının çözümü işlemleri, başvuru tarihinden itibaren iki ay içinde tamamlanır. Kalan teminat tutarları ise vergi incelemelerinin neticesine göre sonuçlandırılır.”

Sorumlu Vergicilik Bakışıyla…

Özetle, günümüz piyasa şartlarıyla etkisini her sektörde hissettiğimiz likidite problemi firmaları büyük ölçüde çözüm arayışlarına sürüklemektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından özellikle imalat sanayiinin ekonomi içindeki önemi göz önünde bulundurularak, imalatçı mükelleflerin teminat yükünün hafifletilmesi amacıyla yapılan bu düzenlemenin uzun süren teminat çözüm problemine önemli bir oranda çözüm getireceğini düşünüyoruz. Vergi uyum düzeyi yüksek imalatçı mükelleflerin ithalat sırasında gümrük idarelerine verdiği teminatın vergi inceleme sonucu beklenmeksizin çözümü ile teminatlı ÖTV iadelerinde indirimli teminat verilebilmesi ve vergi inceleme raporu sonucu beklenmeksizin iadenin gerçekleştirilmesiyle sürecin hızlanması sağlanmış olacak ve bu kapsamdaki şirketlerin finansman yükünün azaltılmasıyla likidite İmkânlarını artırılması özellikle bu zorlu günlerde şirketlere yarar sağlayacaktır. ÖTS uygulamasına 1 Mayıs 2020 tarihinde başlanacaktır.

¹ Buradaki ÖTS, ÖTV 1 Sayılı Liste Genel Tebliğinin (V/A-3.1/d) ve (V/A-3.2/c) bölümleri uyarınca vergi incelemesi sonucuna göre yerine getirilmesinin gerektiği hallerde kullanılabilir.

Yazarlar: Timur Çakmak (Vergi, Şirket Ortağı) & Ebru Mutafcılar (Vergi, Uzman)