Kurumlar Vergisi “Oranlarında” Son Durum Nedir?
Makalemizin başlığında özelikle “oranlar” ifadesinin kullanılmasının
nedeni; ülkemizde bir süredir sektör bazında farklı kurumlar vergisi
oranlarının uygulanmasıdır. Son dönemlerde yapılan yasal düzenlemeler bu oran
farklılaşmasının ortaya çıkmasına ve beraberinde gerek meslek mensupları
gerekse kurumlar vergi mükellefleri nezdinde kafaların karışmasına neden
olmaktadır. Makalemizden gayemiz, bu kafa karışıklığını ortadan kaldırmak;
yıllara göre uygulanan ve uygulanacak olan Kurumlar Vergisi (KV) oranlarına
ilişkin uygulayıcıları ve mükelleflerini bilgilendirmektir.
Kurumlar Vergisi Oranı Nerede Düzenlenmektedir?
Kurumlar vergisi oranını belirleyen düzenleme, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi
Kanunu’nun 32’nci maddesinde yer almakta olup bu oran, %20 olarak
belirlenmişti. 2017 yılına kadar (2017 dahil) da %20 oranı uygulandı.
7061 sayılı Kanun düzenlemesi sonucunda Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen
Geçici 10’uncu madde ile 2018, 2019 ve 2020 hesap dönemi kurum kazançlarına
uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı %20’den %22’ye
yükseltildi.
Akabinde, 7394 sayılı Kanunla 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen
Geçici 13’üncü madde ile 2021 ve 2022 yılları için kurumlar
vergisi oranının sırasıyla %25 ve %23 olarak uygulanacağı hüküm
altına alındı. Bunun yanı sıra; bankalar, 6361 sayılı
Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları,
yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası
kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin
kazançlarına 2022 yılında uygulanacak olan kurumlar vergisi oranı ise %25
olarak belirlendi.
2023 yılının birinci ve ikinci geçici vergilendirme dönemlerinde kurumlar
vergisi oranı %20 olarak uygulanmış iken, Şubat ayında yaşanan deprem
felaketinin bütçe üzerinde yaratmış olduğu baskı, vergi oranlarının yukarı
doğru revize edilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Tabi ki bu ihtiyaçtan kurumlar
vergisi de nasibine düşeni aldı. 7456 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi
Kanunu’nun 32’nci maddesinde yapılan değişiklik sonucunda, 2023 yılı ve
izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kurum kazançları için uygulanacak
olan kurumlar vergisi oranı %20’den %25’e çıkarıldı.
Diğer taraftan; bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki
şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri,
varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans
şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden alınacak
olan kurumlar vergisi oranı ise %30’a yükseltildi.
Yıllara Göre Uygulanan ya da Uygulanacak Olan Kurumlar
Vergisi Oranları Nedir?
2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarında kurum kazançlarına
uygulanan, 2023 yılı ve izleyen yıllarda ise kurum kazançlarına uygulanacak
olan kurumlar vergisi oranları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Mükellef Türleri |
Yıllara Göre Kurumlar Vergisi Oranları |
|||||
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
İzleyen Yıllarda |
|
Genel Orana Tabi Mükellefler |
22% |
22% |
25% |
23% |
25% |
25% |
· Bankalar · 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler ü Finansal kiralama şirketleri ü Faktöring şirketleri ü Finansman şirketleri ü Tasarruf finansman şirketleri · Elektronik ödeme ve para kuruluşları · Yetkili döviz müesseseleri · Varlık yönetim şirketleri · Sermaye piyasası kurumları · Sigorta ve reasürans şirketleri · Emeklilik şirketleri |
22% |
22% |
25% |
25% |
30% |
30% |
Kendilerine Özel Hesap Dönemi Tayin Edilenlerde 2023
Yılı İçin Durum Nedir?
Kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen mükellefler,
2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme
dönemlerinde elde edecekleri kurum kazançları üzerinden mükellefiyet türüne
bağlı olarak %25 ya da %30 nispetinde kurumlar vergisine tabi
olacaklar.
Ancak, özel hesap dönemi 2022 takvim yılında başlayıp 2023
yılı içerisinde biten mükelleflerin tabi olacakları kurumlar vergisi oranları, 2022
takvim yılı için belirlenmiş olan ve mükellefiyet türüne göre değişen %23
ya da %25’tir.
Peki Başkaca Kurumlar Vergisi Oranlarının Uygulandığı
Durumlar Var Mıdır?
Evet. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesinde yapılan düzenlemeler,
bazı durumlarda belirli şirketlere daha düşük oranlı kurumlar vergisinden
yararlanma imkanı sunmaktadır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32’nci maddesi
uyarınca;
Ø
Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az
%20 oranında halka arz edilen kurumlara 2 puanlık,
Ø
İhracatçı kurumlara 5 puanlık,
Ø
Sanayi sicil belgesine haiz olup fiilen üretim faaliyetiyle
iştigal edenlere kurumlara ise 1 puanlık kurumlar vergisi indirimi
sağlanmaktadır.
|
2023 |
Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20
oranında halka arz edilen kurumlar (bankalar, finansal kiralama şirketleri,
faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para
kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye
piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik
şirketleri hariç) |
23% |
İhracat Yapan Kurumlar* |
20% |
Sanayi Sicil Belgesini Haiz ve Fiilen Üretim Faaliyetiyle İştigal Eden
Kurumlar* |
24% |
*İhracatçı ya da sanayi sicil belgesine haiz olup fiilen üretim faaliyetiyle
iştigal eden kurumlara sağlanan kurumlar vergisi indirimi, bu kurumların sadece
ihracat ya da imalattan elde etmiş oldukları kazançları için cari olup bütün
kurumlar vergisi matrahını kavrayan bir düzenleme değildir. Ancak, söz konusu
kurumların ihracat ya da imalattan elde etmiş oldukları
kazançları ile ticari bilanço karlarının birbirine denk olması halinde, 2023 yılında ihracatçılar için kurumlar vergisi oranı %20; imalatçılar içinse
%24 olarak uygulanacaktır. (Makalenin yazım maksadı, kurumlar vergisi
oranlarına ilişkin bilgi vermek olduğundan konunun daha fazla ayrıntısına
girilmemiştir.)
Saygılarımızla;