İndirimden Yararlanmak İçin Yenilikçi Ar-Ge/Tasarım Projelerinizi Sipariş Usulüyle Gerçekleştirmek İstemez Misiniz?
Teknik donanımı, yenilikçi yönü ve
sürdürülebilir niteliği olan pek çok proje üretiyoruz ama bu tür hizmetlerin tedarikini
çeşitli nedenlerle sıradan bir alım prosedürü ile yürütüyoruz. Ancak bunları
yeni bir çerçevede değerlendirebilir ve kanunların sağlamış olduğu teşviklerle
taçlandırabiliriz. Bu makalemizde sipariş Ar-Ge/Tasarım projelerine değineceğiz
ve faydalarından bahsedeceğiz.
Sipariş Ar-Ge/Tasarım Projesi Nedir?
Sipariş AR-GE (Araştırma ve
Geliştirme) ve Tasarım, bir kuruluşun müşterilerinden veya iş ortaklarından
alınan siparişler doğrultusunda gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme
faaliyetlerini ifade eder. Bu tür bir AR-GE/Tasarım, bir şirketin müşteri
taleplerine veya özel ihtiyaçlarına yönelik olarak yeni ürünler, teknolojiler
veya çözümler geliştirmesini sağlar.
Sipariş AR-GE/Tasarım projeleri,
genellikle belirli bir müşterinin taleplerine cevap vermek veya belirli bir iş
problemine çözüm bulmak için yürütülür. Bu projelerde, müşteri veya iş ortağı
tarafından belirlenen gereksinimler ve hedefler doğrultusunda çalışmalar
yapılır.
Sipariş AR-GE/Tasarım Projesinin
avantajları arasında müşteri memnuniyetini artırma, özel ihtiyaçlara yönelik
çözümler sunma, işbirliği ve ortaklık ilişkilerini güçlendirme yer alır.
Ayrıca, bu tür projeler müşteri ilişkilerini güçlendirebilir ve şirketin
pazardaki rekabet gücünü artırabilir.
Sipariş AR-GE/Tasarım projeleri,
müşteri taleplerine özgülendiğinden, her bir proje farklı olabilir. Projenin
süresi, bütçesi, hedefleri ve sonuçları, müşteri veya iş ortağıyla yapılan
anlaşmaya bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Sipariş Ar-Ge/Tasarım Projesini Kim Gerçekleştirir?
Sipariş Ar-Ge/Tasarım projesinin iki
tarafı vardır. Taraflardan biri projeyi üreten ve işin yapılmasını talep eden
taraf iken diğeri ise projeyi gerçekleştiren taraftır. Örneğin, AR-GE
danışmanlık firmaları ile uzmanlık hizmetleri sunan ve Ar-Ge/Tasarım Merkezi
olan diğer şirketler, sipariş ARGE projelerini yürütebilir. Bu tür firmalar,
teknik bilgi ve deneyime sahip uzmanları istihdam ederek projenin
gerçekleştirilmesini sağlarlar.
Sonuç olarak, sipariş AR-GE/Tasarım
projelerini Ar-Ge/Tasarım Merkezi şirketler veya kuruluşlar gerçekleştirir.
Şirketin ARGE departmanı veya ilgili ekipleri projeyi yönetirken, müşteri ile
yakın işbirliği yapar ve gerektiğinde dış kaynaklardan destek alabilir.
Ar-Ge/Tasarım Projesinin Sipariş Usulü Gerçekleştirilmesi Bir
Avantaj Mıdır?
Ar-Ge/Tasarım Projesinin Sipariş
usulünde bir Ar-Ge/Tasarım Merkezi işbirliğinde gerçekleştirilmesi tabii ki
daha avantajlıdır. 5746 Sayılı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine
İlişkin Kanunun 3’üncü maddesinin 9’uncu fıkrasında “Bu Kanun kapsamında Ar-Ge
merkezlerinin sözleşme çerçevesinde siparişe dayalı olarak yürüttükleri Ar-Ge
ve yenilik faaliyetleri ile tasarım merkezlerinin sözleşme çerçevesinde
siparişe dayalı olarak yürüttükleri tasarım faaliyetleri bu maddede belirtilen
indirim, istisna, destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilir. Ancak Ar-Ge
veya tasarım merkezleri tarafından siparişe dayalı olarak yürütülen Ar-Ge veya
tasarım faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan harcamaların sadece yüzde ellisi
bu merkezler tarafından, bu harcamaların kalan yüzde ellisi ise siparişi veren
gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından indirim olarak dikkate
alınabilir. Bu oranları ayrı ayrı veya birlikte iki katına kadar artırmaya veya
kanuni oranlarına kadar indirmeye Cumhurbaşkanı yetkilidir. Sipariş verenin
gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyetinin olmaması halinde Ar-Ge veya tasarım
harcamasının tamamı Ar-Ge veya tasarım merkezi tarafından indirilebilir.
Sipariş verenler, Ar-Ge veya tasarım indirimi ile sipariş verilmesine ilişkin kâğıtlara
ait damga vergisi istisnası dışındaki teşvik ve destek unsurlarından
yararlanamaz.” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla, siparişi veren ve
siparişi ifa eden tarafların yararlanabileceği teşvik unsurları aşağıdaki gibi
olacaktır.
Taraflar |
Ar-Ge İndirimi |
GV Stopaj Teşviki |
İşveren Hissesi Desteği |
Gümrük Vergisi İstisnası |
Damga Vergisi İstisnası |
Siparişi İfa Eden Ar-Ge/Tasarım Merkezi |
Yararlanır (%50) |
Yararlanır |
Yararlanır |
Yararlanır |
Yararlanır |
Siparişi Veren Gelir/Kurumlar Vergisi Mükellefi |
Yararlanır (%50) |
Yararlanamaz |
Yararlanamaz |
Yararlanamaz |
Sadece Sipariş Sözleşmesi İçin
Yararlanır |
Gelin bu konuyu bir örnek yardımıyla
açıklamaya çalışalım:
Örnek: Çınar A.Ş. otomasyon makinalarının
üretimiyle iştigal etmektedir. Bu otomasyon makinalarının kullanımında çok
önemli bir yazılımın tasarımına ihtiyaç duymaktadır. Zira bu yazılım, şirketi
sektörde rakipsiz hale getirecektir. Ancak, kendi bünyesinde bunu gerçekleştirebilecek
donamımda personele sahip değildir. Şirket CFO’su Poyraz Bey bu işi ya yapacak
ya yapacaktır. Vazgeçmemiş ve araştırmalara başlamıştır. Bir gün internet
ortamında gezinirken Ar-Ge Merkezi olan İrem&Başak Desing A.Ş. ile
karşılaşmış ve şirket yetkilileri ile bir araya gelmiştir. İlk görüşte onların
gençliğini tecrübesizlik olarak algılayan Poyraz Bey istemeye istemeye masaya
oturup projeyi anlatmaya başlamış. Gençler, Poyraz Bey’in bütün anlattıklarını
sonuna kadar dinlemiş. Nihayet sıra genç ortaklara gelmiş. İşinde mahir olan
genç ortaklar Poyraz Bey’in bütün kaygılarını kafasında tek bir soru işareti dahi
kalmayacak şekilde cevaplamış ve anlaşmaya varmışlar.
Çınar A.Ş. ile İrem&Başak Desing
A.Ş. arasında bütçesi 15 Milyon TL olan Sipariş Ar-Ge sözleşmesi imzalanmış ve
15 Milyon TL bütçeli Sipariş Ar-Ge projesi TÜBİTAK tarafından onaylanmıştır. İşe
koyulan İrem&Başak Desing A.Ş, 2021 yılında bu proje için 6 Milyon TL, 2022
yılında ise 9 Milyon TL tutarında Ar-Ge harcaması yaparak projeyi başarıyla
tamamlamıştır.
Peki Taraflar Ne Kazanmıştır?
a) Ar-Ge Merkezi olan İrem&Başak Desing A.Ş yürütmüş
olduğu siparişe dayalı Ar-Ge projesi kapsamında 2021 yılında 3 Milyon, 2022
yılında ise 4,5 Milyon TL tutarındaki Ar-Ge indiriminden yararlanarak (3.000.000
x %25 + 4.500.000 x %23=) 1.785.000 TL kurumlar vergisi yükünden kurtulmuş aynı
zamanda 5746 sayılı Kanunda belirtilen diğer istisna, destek ve teşvik
unsurlarından yararlanmış,
b) Çınar A.Ş. kendisi adına 2021 ve 2022 yılında yapılan,
Ar-Ge İndirimine tabi olduğu tespit edilen ve kurumlar vergisi beyan döneminden
önce bildirimi yapılan sırasıyla 6 Milyon TL ve 9 Milyon TL tutarındaki harcamaların
%50’sini Ar-Ge indirimine konu ederek (3.000.000 x %25 + 4.500.000 x %23=)
1.785.000 TL kurumlar vergisi yükünden kurtulmuş,
c) Ayrıca Çınar A.Ş. 15 Milyon TL tutarındaki Sipariş
Ar-Ge sözleşmesine ilişkin damga vergisi yüküne katlanmamış,
ç) Çınar A.Ş.
sektörde rakipsiz hale gelmiş,
d) Poyraz Bey gençlerin başarısını azmini gördükten sonra bir daha ön yargılı olmamaya karar vermiş.
Vel hasıl, Onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine !!