Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüs salgını nedeniyle fabrikaların üretime arama vermesi sonucunda “0” araç üretimi azaldı/neredeyse durma noktasına geldi.

“Yeni normal” olarak tanımlanan bu dönemde fabrikalar tekrar üretime başladı ancak salgın öncesindeki siparişlerin teslim edilememesi, bankaların uygun faiz oranları ile taşıt kredisi vermesi sonrasında yeni taleplerin artması nedeni ile “ 0” araçların teslim sürelerinde aksaklıklar ve ertelemeler meydana geldi.

Kısa süre içerisinde “0” aracı teslim alamayacağını öğrenen kişiler ikinci el araçlara yöneldi bunun sonucunda ise ikinci el araç fiyatlarında yüksek artışlar meydana geldi.

Öyle ki “0” araç teslim tarihlerinin en az 2 ay sonraya verilmesi nedeni ile ikinci el araç fiyatlarının “0” araç fiyatlarının üstünde olduğu durumlar ile dahi karşılaşılır olundu.

Yukarıda bahsedilen durumlar nedeni ile ikinci el araç ticaretinin gündemde olduğu bugünlerde 31.08.2020 tarihi itibarı ile yetki belgesi olmayan gerçek ve tüzel kişilerin ikinci el ticareti yapmasını zorlaştıran düzenleme olan İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Ticareti Yönetmeliği’ni soru - cevap şeklinde inceleyerek vergisel sonuçlarına bakalım.

1.            İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmeliğin kapsamı nedir?

Gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin yükümlülüklerini kapsar.

2.            Hangi işlemler ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti hakkında yönetmeliğin kapsamı dışındadır?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin kendi aralarındaki satışlar ile motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan taşıtların bu işletmelerce satışı yönetmeliğin kapsamı dışındadır.

3.            İkinci el motorlu kara taşıtının tanımı nedir?

Trafik siciline tescilli olan motosiklet, otomobil, arazi taşıtı, otobüs, kamyonet, kamyon ve lastik tekerlekli traktör niteliğindeki taşıtlardır.

4.            İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretinin tanımı nedir?

Doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen ikinci el motorlu kara taşıtının satışı ve pazarlanmasıyla ilgili faaliyetler bütünüdür.

5.            İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretini kimler yapabilir? Arızi olarak yapılan kara taşıtı satış işlemlerinin ticaret faaliyet sayılmasının sınırı var mıdır?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine sahip işletmeler tarafından yapılır.

Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı, aksi Ticaret Bakanlığınca tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti olarak kabul edilecektir.

Gelir idaresinin konuya ilişkin görüşü ise, bir takvim yılı içerisinde birden fazla kez tekrarlanan veya birden fazla takvim yılında tekrarlanan işlemlerde devamlılık olduğunu varsaymakta olup ticari kazanç yönünden mükellefiyetin tesis edilmesi gerektiği yönündedir.

6.            Vekalet ile yapılan satışlar sınıra takılır mı?

Vekaleten yapılan satışlarda sınırın hesaplanmasında dikkate alınacaktır.

7.            Yetki belgesinin tanımı nedir?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına düzenlenen belge.

8.            Yetki belgesi nereden alınır?

İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.

9.            Yetki belgesinin süresi var mıdır?

Yetki belgeleri yönetmelik kapsamında iptal edilmedikçe geçerliliğini koruyacak olup yönetmelikte yapılan son değişiklik ile süre sınırı kaldırılmıştır.

10.          Yetki belgesi verilmesi aşamasında şirketlerde aranan şartlar nelerdir?

•             Meslek odasına kayıtlı olunması,

•             Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,

•             İş yeri açma ve çalışma ruhsatının bulunması,

•             Meslek odası ve vergi kayıtları ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatındaki iştigal konuları arasında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinin bulunması,

•             Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının yönetmelikte belirtilen şartları taşıması,

•             Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularından en az birinin Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,

11.          Yetki belgesi kişi adına mı işletme adına mı düzenlenmektedir?

Yetki belgesi işletme adına düzenlenecek olup tüzel kişi tacirlerin birden fazla ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapılan işletmesi ( Şube, merkez vb. ) olması durumunda her bir işletme için ayrı ayrı yetki belgesi alınması gerekmektedir.

12.          Hâlihazırda taşınmaz ticaretiyle iştigal edenlerin ne zamana kadar yetki belgesi alması gerekmektedir?

Hâlihazırda ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların 31 Ağustos 2020 tarihine kadar yetki belgesi alması gerekmektedir.

13.          Yetki Belgesi olmadan işlem yapabilir mi?

31 Ağustos 2020’den sonra yetki belgesi olmayan  gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârlar ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapamayacaklardır.

14.          Yetki Belgesine satışın hangi aşamalarında ihtiyaç olacaktır?

Yetki belgesi numarasının ekspertiz raporunun düzenlenmesi sırasında ekspertiz işletmesine ve satış sırasında noterliğe beyan edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca İnternet ortamında ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine yönelik ilan verilmesine aracılık eden gerçek veya tüzel kişiler İşletmelerin üyeliğinden önce Ticaret Bakanlığının internet sayfası veya Bilgi Sistemi üzerinden yetki belgesi kontrolü yapmak ve yetki belgesine sahip olmayan işletmelerin üyeliğine izin vermemek ile sorumludurlar.

15.          Yetki Belgesinin KDV açısından bir avantajı var mıdır?

Katma Değer Vergisi Kanunun yapılan düzenlemelere göre;

•             İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce satın alınan araçların tesliminde, bu araçların alımında uygulanan KDV oranı uygulanacak,

•             KDV mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar dâhil) alınarak vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah , alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar olacak.

Söz konusu uygulamalardan yararlanılabilmesi için ise İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında yetki belgesi alınması gerekmektedir.

16.          İkinci el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik nakit satış bedeline ilişkin düzenleme içeriyor mu?

İkinci el motorlu kara taşıtı alım satımında ödemenin nakit yapılması halinde taşıtın satış bedeli, Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden ödenecektir.

17.          İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerde alım ve satım işlerinde kimler istihdam edilebilir?

Mesleki yeterlilik belgesine sahip kişiler istihdam edilebilir.

18.          Mesleki yeterlilik belgesinin tanımı nedir?

Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden motorlu kara taşıtları alım satım danışmanı (Seviye 4) ve motorlu kara taşıtları alım satım sorumlusu (Seviye 5) ulusal yeterliliklerine dayalı belge.

19.          İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmeler mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişileri istihdam edebilir mi?

Mesleki yeterlilik belgesinin aranmayacağı haller hariç olmak üzere, mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişilerin motorlu kara taşıtı alım satım sorumlusu veya danışmanı olarak istihdam edilmemesi gerekmektedir.