Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüs salgını
nedeniyle fabrikaların üretime arama vermesi sonucunda “0” araç üretimi
azaldı/neredeyse durma noktasına geldi.
“Yeni normal” olarak tanımlanan bu dönemde fabrikalar tekrar
üretime başladı ancak salgın öncesindeki siparişlerin teslim edilememesi,
bankaların uygun faiz oranları ile taşıt kredisi vermesi sonrasında yeni
taleplerin artması nedeni ile “ 0” araçların teslim sürelerinde aksaklıklar ve
ertelemeler meydana geldi.
Kısa süre içerisinde “0” aracı teslim alamayacağını öğrenen
kişiler ikinci el araçlara yöneldi bunun sonucunda ise ikinci el araç
fiyatlarında yüksek artışlar meydana geldi.
Öyle ki “0” araç teslim tarihlerinin en az 2 ay sonraya
verilmesi nedeni ile ikinci el araç fiyatlarının “0” araç fiyatlarının üstünde
olduğu durumlar ile dahi karşılaşılır olundu.
Yukarıda bahsedilen durumlar nedeni ile ikinci el araç
ticaretinin gündemde olduğu bugünlerde 31.08.2020 tarihi itibarı ile yetki
belgesi olmayan gerçek ve tüzel kişilerin ikinci el ticareti yapmasını
zorlaştıran düzenleme olan İkinci El Motorlu Kara Taşıtları Ticareti
Yönetmeliği’ni soru - cevap şeklinde inceleyerek vergisel sonuçlarına bakalım.
1. İkinci
el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmeliğin kapsamı nedir?
Gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların
ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, yetki belgesinin
verilmesi, yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, ikinci el motorlu
kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerin yükümlülüklerini kapsar.
2. Hangi
işlemler ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti hakkında yönetmeliğin kapsamı
dışındadır?
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden
işletmelerin kendi aralarındaki satışlar ile motorlu kara taşıtı kiralama
faaliyetinde bulunan işletmeler tarafından en az bir yıl süreyle kiralanan
taşıtların bu işletmelerce satışı yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
3. İkinci
el motorlu kara taşıtının tanımı nedir?
Trafik siciline tescilli olan motosiklet, otomobil, arazi
taşıtı, otobüs, kamyonet, kamyon ve lastik tekerlekli traktör niteliğindeki
taşıtlardır.
4. İkinci
el motorlu kara taşıtı ticaretinin tanımı nedir?
Doğrudan veya aracılık yapılmak suretiyle gerçekleştirilen
ikinci el motorlu kara taşıtının satışı ve pazarlanmasıyla ilgili faaliyetler
bütünüdür.
5. İkinci
el motorlu kara taşıtı ticaretini kimler yapabilir? Arızi olarak yapılan kara
taşıtı satış işlemlerinin ticaret faaliyet sayılmasının sınırı var mıdır?
İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti, yetki belgesine
sahip işletmeler tarafından yapılır.
Bir takvim yılı içinde doğrudan veya aracılık yapılmak
suretiyle gerçekleştirilen üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı satışı,
aksi Ticaret Bakanlığınca tespit edilmedikçe ikinci el motorlu kara taşıtı
ticareti olarak kabul edilecektir.
Gelir idaresinin konuya ilişkin görüşü ise, bir takvim yılı
içerisinde birden fazla kez tekrarlanan veya birden fazla takvim yılında
tekrarlanan işlemlerde devamlılık olduğunu varsaymakta olup ticari kazanç
yönünden mükellefiyetin tesis edilmesi gerektiği yönündedir.
6. Vekalet
ile yapılan satışlar sınıra takılır mı?
Vekaleten yapılan satışlarda sınırın hesaplanmasında dikkate
alınacaktır.
7. Yetki
belgesinin tanımı nedir?
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal
edilebilmesi için ticari işletmeler ile esnaf ve sanatkâr işletmeleri adına
düzenlenen belge.
8. Yetki
belgesi nereden alınır?
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden
işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret il müdürlüğü tarafından Bilgi Sistemi
üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.
9. Yetki
belgesinin süresi var mıdır?
Yetki belgeleri yönetmelik kapsamında iptal edilmedikçe
geçerliliğini koruyacak olup yönetmelikte yapılan son değişiklik ile süre
sınırı kaldırılmıştır.
10. Yetki
belgesi verilmesi aşamasında şirketlerde aranan şartlar nelerdir?
• Meslek
odasına kayıtlı olunması,
• Gelir
veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
• İş yeri
açma ve çalışma ruhsatının bulunması,
• Meslek
odası ve vergi kayıtları ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatındaki iştigal
konuları arasında ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinin
bulunması,
• Motorlu
kara taşıtları alım satım sorumlularının yönetmelikte belirtilen şartları
taşıması,
• Motorlu
kara taşıtları alım satım sorumlularından en az birinin Seviye 5 mesleki
yeterlilik belgesine sahip olması,
11. Yetki
belgesi kişi adına mı işletme adına mı düzenlenmektedir?
Yetki belgesi işletme adına düzenlenecek olup tüzel kişi
tacirlerin birden fazla ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapılan
işletmesi ( Şube, merkez vb. ) olması durumunda her bir işletme için ayrı ayrı
yetki belgesi alınması gerekmektedir.
12. Hâlihazırda
taşınmaz ticaretiyle iştigal edenlerin ne zamana kadar yetki belgesi alması gerekmektedir?
Hâlihazırda ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle
iştigal eden gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların 31
Ağustos 2020 tarihine kadar yetki belgesi alması gerekmektedir.
13. Yetki
Belgesi olmadan işlem yapabilir mi?
31 Ağustos 2020’den sonra yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve
sanatkârlar ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapamayacaklardır.
14. Yetki
Belgesine satışın hangi aşamalarında ihtiyaç olacaktır?
Yetki belgesi numarasının ekspertiz raporunun düzenlenmesi
sırasında ekspertiz işletmesine ve satış sırasında noterliğe beyan edilmesi
gerekmektedir.
Ayrıca İnternet ortamında ikinci el motorlu kara taşıtı
ticaretine yönelik ilan verilmesine aracılık eden gerçek veya tüzel kişiler
İşletmelerin üyeliğinden önce Ticaret Bakanlığının internet sayfası veya Bilgi
Sistemi üzerinden yetki belgesi kontrolü yapmak ve yetki belgesine sahip
olmayan işletmelerin üyeliğine izin vermemek ile sorumludurlar.
15. Yetki
Belgesinin KDV açısından bir avantajı var mıdır?
Katma Değer Vergisi Kanunun yapılan düzenlemelere göre;
• İkinci el
motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden mükelleflerce satın alınan
araçların tesliminde, bu araçların alımında uygulanan KDV oranı uygulanacak,
• KDV
mükellefi olmayanlardan (mükellef olanlardan istisna kapsamında yapılan alımlar
dâhil) alınarak vasfında esaslı değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el
motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde matrah , alış bedeli
düşüldükten sonra kalan tutar olacak.
Söz konusu uygulamalardan yararlanılabilmesi için ise İkinci
El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik kapsamında yetki
belgesi alınması gerekmektedir.
16. İkinci
el motorlu kara taşıtlarının ticareti hakkında yönetmelik nakit satış bedeline
ilişkin düzenleme içeriyor mu?
İkinci el motorlu kara taşıtı alım satımında ödemenin nakit
yapılması halinde taşıtın satış bedeli, Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen
kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el
değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden
ödenecektir.
17. İkinci
el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmelerde alım ve satım
işlerinde kimler istihdam edilebilir?
Mesleki yeterlilik belgesine sahip kişiler istihdam
edilebilir.
18. Mesleki
yeterlilik belgesinin tanımı nedir?
Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından onaylanarak bireyin
bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden motorlu kara taşıtları alım satım
danışmanı (Seviye 4) ve motorlu kara taşıtları alım satım sorumlusu (Seviye 5)
ulusal yeterliliklerine dayalı belge.
19. İkinci
el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden işletmeler mesleki yeterlilik
belgesine sahip olmayan kişileri istihdam edebilir mi?
Mesleki yeterlilik belgesinin aranmayacağı haller hariç
olmak üzere, mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişilerin motorlu kara
taşıtı alım satım sorumlusu veya danışmanı olarak istihdam edilmemesi
gerekmektedir.