Fosil yakıt fiyatlarındaki artış, pandemi sonrası ülkelerin toparlanma sürecine girmesi, kış aylarının beklenenden daha soğuk geçmesi ile talebin yüksek oranda artmasına rağmen arzın aynı oranda artmaması sonucu arzın yetersiz kalması neticesinde Dünya genelinde enerji fiyatları artış göstermeye başladı.

Bunun sonucunda da şirketler enerji maliyetlerini düşürebilmek amacı ile  alternatif enerji kaynaklarına yönelmeye başladı. Alternatif enerji kaynaklarının ilk sırasında da güneş enerjisinden elektrik üretimi gelmektedir.

24.02.2022 tarihinde yayımlanan mevzuat güncellemesine kadar güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımları Genel Teşvik kapsamında desteklenmekteydi.

İlgili tarihteki güncelleme ile ise Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları Bölgesel Teşvik kapsamına alınmış olup bölgesel desteklerden yararlanabilecektir.

GES yatırımına ilişkin detaylara soru - cevap şeklinde yazımızın devamında yer verilmiştir.

1. GES yatırımının Bölgesel Teşviklerden faydalanabilmesi için sağlaması gereken şartlar nelerdir?

·         Komple yeni yatırım olması

·         240 KW üstü kapasiteye sahip olması

·         Lisanssız faaliyet kapsamında elektrik üretimi yapılması

2. Kimler başvurabilir ?

Başvuru şartlarını taşıyan yatırım projesine sahip tüm şirketler bulunduğu sektör dikkate alınmaksızın başvuruda bulunabilir.

3. Hangi bölgelerdeki yatırımlar desteklenmektedir?

Bölge ayrımı olmaksızın tüm bölgelerde yatırım desteklenmektedir. Yatırım, 1'inci, 2'nci ve 3'üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4'üncü bölgede uygulanan, 4'üncü, 5'inci ve 6'ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.

4. Başlıca başvuru evrakları nelerdir?

·         İthal Liste

·         Yerli Liste

·         Vergi Levhası

·         SGK Borcu Yoktur Yazısı

·         ÇED Yazısı

·         Proje Tanıtım Dökümanı

·         Elektrik Dağıtım Firmasından Alınacak Proje Onayı

·         Bağlantı Anlaşması

·         Tek Hat Şeması

·         Yatırım Yapılacak Arsanın Tapusu Veya Kira Sözleşmesi

5. Başlıca destekler nelerdir?

6. Finansman desteği var mıdır?

GES yatırımları, Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, Faiz veya Kar Payı Desteği sağlanmaksızın bölgesel teşviklerden faydalanabilir.

Bunun yanında Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası’nın Yatırım Teşvik Belgesine sahip yatırımcılara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kaynaklı 10 yıla kadar vadeli TL Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi imkanı bulunmaktadır.

7. Hangi harcamalar desteklenmemektedir?

Yurt dışından temin edilecek güneş paneli ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemleri yatırım harcaması olarak kabul edilmemektedir.

Bunun yanında Yurtiçinden temin edilen ancak Türk menşeli olmayan güneş paneli ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemlerinin yatırım harcaması olarak kabul edilip edilmeyeceği yatırımcılar nezdinde tereddüt yaratmaktadır.

Görüşümüz, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ’in “Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalar” başlıklı 8. maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendindeki metnin lafzında “menşei” konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmaması nedeni ile Yurtiçinden temin edilen güneş panelleri ve güneş paneli taşıyıcı konstrüksiyon sistemlerinin menşeine bakılmaksızın yatırım harcaması olarak kabul edilebileceği yönündedir.

Teşvik başvurularının değerlendirilmesi ve sonuçlandırılması konusunda nihai karar T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne ait olup konuya açıklık getirmeleri gerektiği kanaatindeyiz.

8. 24.02.2022 tarihi öncesinde düzenlenen YTB’ler bölgesel desteklerden faydalanabilir mi?

24/02/2022 tarihli ve 31760 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan " Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın 6. maddesinde " Lisanssız faaliyet kapsamında ve bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü ile sınırlı olmak kaydıyla, güneş enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları ile rüzgâr enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi yatırımları faiz/kâr payı desteği sağlanmaksızın, 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.” hükmü yer almaktadır. Aynı düzenlemenin 8. maddesinde ise, bu hükmün, ilgili kararın yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmiştir. Söz konusu hükümden hareketle, ilgili desteklerden 24/02/2022 tarihinden itibaren düzenlenecek YTB’ler yararlanabilecektir.

9. GES Yatırımları için asgari yatırım tutarı nedir?

1. ve 2. Bölgelerdeki yatırımlarda 3 Milyon TL, 3., 4., 5. ve 6. bölgelerdeki yatırımlarda ise 1 Milyon 500 Bin TL.

10. Destekler kapsamında yatırımın yaklaşık geri dönüş oranı nedir?

İlk dört bölgede % 49, beşinci bölgede % 59, altın bölgede ise % 69’dur.