Teknoloji, özellikle 21. yüzyılda tüm yönleriyle iş hayatına entegre olmuş durumda. Her sektörde olduğu gibi muhasebe sektörüne de çeşitlilik katıyor. Yasal defterler gibi önceleri el ile hazırlanan belgeler, şu anda otomatik ve gerçek zamanlı olarak oluşturuluyor. Günümüzün hızla gelişen teknolojisi meslek mensuplarının iş yapış şekillerini yönlendirdiği gibi İdarenin de kontrol ve takip mekanizmasına yön veriyor. Bu bağlamda muhasebe sektöründe düzenleyici gelişmeler oldukça, adından daha sık bahsettiğimiz e-Defter uygulaması aslında GİB tarafından yasal düzenlemeler yapılan ilk e-dönüşüm uygulamalarından biridir.
Uygulama, 13
Aralık 2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan 1 Sıra No’lu
Elektronik Defter Genel Tebliği ile ilk kez yasal zeminine kavuşmuştu. 2011
yılından bu yana e-Defter konusunda teknik ve yasal düzenlemelerle ilgili
90’dan fazla duyuru yayımlandı ancak 10.10.2019 tarihinde Resmi Gazete ‘de
yayımlanan 3 sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği Sıra No:1'dedeğişiklik yapılmasına dair Tebliğ yayımlanana kadar e-Defter verilerinin
dijital ortamda saklanması konusunda bir zorunluluk bulunmuyordu.
Yeni
düzenleme ile neler zorunlu hale geldi?
01.01.2020
tarihinden itibaren e-Defter uygulamasına dâhil olan mükelleflerin oluşturacakları
e-Defter ve berat dosyalarının kendilerine ait bilgi işlem sistemlerinde
muhafaza edilmesi mecburi tutulmuştur. Üçüncü kişiler nezdinde ya da yurt
dışında muhafaza işlemi, muhafaza ve ibraz sorumluluğunu ortadan kaldırmamakta
olup Başkanlık ve Genel Müdürlük açısından herhangi bir hüküm ifade
etmemektedir. Muhafaza yükümlülüğünün Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde
ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yerine getirilmesi
zorunludur.
Diğer taraftan
e-Defter ve berat dosyalarının, şirketlerin kendi bilgi işlem merkezlerinde
muhafaza etmelerine ek olarak e-Defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat
dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde
e-Defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu
hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da
Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 01.01.2020 tarihinden itibaren asgari 10
yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunlu kılınmıştır.
İçinde
bulunduğumuz dönem itibarı ile mükellefler 2020 Ocak dönemine ait e-defter
dosyalarını oluşturmaya başladıkları için e-Defter ve berat dosyalarının
dijital ortamda saklanması konusunda gerekli alt yapıyı oluşturduklarını
kontrol etmelerinde yarar bulunmaktadır.