OECD Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımı (BEPS) projesi, 13. Aksiyon Planı kapsamında Genel Rapor (“Master File”) ,  Ülke Raporu (“Local File”) ve Ülke Bazlı Raporlama (“Country-by-Country Reporting” veya CbCR) yeni Transfer Fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri olarak belirlenmiştir.

Söz konusu BEPS Projesi ile transfer fiyatlandırması dokümantasyonunda şeffaflık ve tutarlılık ön plana çıkarılarak dokümantasyon standartlarının yükseltilmesi hedeflenmektedir.

Bu yazımızda, ülkemizde hâlihazırda yürürlükte olan 2151 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile transfer fiyatlandırması dokümantasyonunda yer alan genel rapor yükümlülüğünü ele alacağız.

Master File Nedir?

OECD Tarafından sunulan Matrah Aşındırma ve Kâr Aktarımı (“BEPS”) projesi 13. Aksiyon Planı kapsamında yer alan 3 aşamalı transfer fiyatlandırması dokümantasyon yapısından biri olan Master File, çok uluslu şirketlerin (ÇUİ) global iş modellerinin genel hatlarıyla sunulduğu bir rapordur.

Mükelleflerce bilinen ve 2007 itibariyle hazırlanan Transfer Fiyatlandırması raporlarına (Local File) göre en belirgin farklılığı ise, detaylı ilişkili işlem bilgileri ve analizleri bulunmaması olup bunun yerine, tüm grup şirketlerinin faaliyetleri, grubun iş stratejileri, değer zinciri ve genel finansal durum ile ilgili bilgiler sunulmasıdır.  2151 sayılı Cumhurbaşkanı kararına göre asgari olarak genel raporda bulunması gereken bölüm başlıkları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Ayrıca söz konusu içerik OECD genel rapor yaklaşımı ile bire bir uyumludur.

A.  Organizasyon Yapısı

B.  Grubun İşletme Faaliyetlerinin Tanımı

C.  Grubun Sahip Olduğu Gayrimaddi Haklar

D.  Grup İçi Finansal İşlemler

E.  Grubun Finansal ve Vergisel Durumu

Master File Kapsamına Hangi Mükellefler Giriyor ve Yükümlülükleri Nelerdir?

2151 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile belirtildiği üzere, bir işletmenin Master File raporu yükümlülüğüne ilişkin olarak aşağıdaki iki şart aranmaktadır;

—   Çok uluslu işletmeler grubuna bağlı bir kurumlar vergisi mükellefi olması

—   İlgili hesap döneminden önceki hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançodaki aktif büyüklüğü ve gelir tablosundaki net satışlar tutarının her ikisinin de 500 milyon TL ve üzerinde olması.

Master File’ın kapsadığı hesap döneminden bir sonraki hesap dönemi sonuna kadar hazırlanması ve talep üzerine idareye ibraz edilmesi gerekmektedir.

Örnek verecek olursak; hazırlanacak ilk Master File; 2019 yılına ilişkin olacak olup , 2020 hesap dönemi sonuna kadar hazırlanmalıdır.

2019 Yılına ilişkin Master File raporunun yazılıp yazılmaması gerektiği ise bir önceki sene olan 2018 hesap dönemi aktif ve net satışlar rakamlarına göre belirlenmektedir.

Özel hesap dönemine tabi işletmelerde ilk genel rapor 1 Ocak 2019 sonrası başlayan dönem için hazırlanmalıdır.

Master File’ın tüm grup şirketlerini kapsayacak şekilde Ana Şirket tarafından hazırlanması esastır. gereklidir.  Grubun ana şirketi, tüm işletmelerini kapsayacak ve faaliyetlere yer verecek şekilde OECD formatında Master File hazırlayarak  iştiraklerine hazır edecek ve böylece ilgili iştirakler bulundukları ülkelerde söz konusu raporu ilgili Mali İdarelere sunabileceklerdir.

Dolayısıyla, merkezi yurt dışında olan ve ülkemizde işletmesi bunulan bir grup, Ana Şirket tarafından  hazırlanmış olan Master File’ı ülkemizde Türkçe çevirisi ile ibraz edebilecektir. Ancak Türkiye’deki faaliyetlerin de hazırlanan Master File içerisinde yer aldığının kontrolünün yapılması gerekmektedir.

Master File’ın Grubun ülke bazında bazı verilerini içeren Ülke Bazlı Raporlamaya göre daha çok Grubun büyük resminin sunulduğu faaliyetlerinin anlatıldığı ve tedarik zincirinin detaylı anlatıldığı bir rapor olduğu söylenebilir.

Master File ile gruplar genel politikalarının açıklayacak ve söz konusu faaliyetlerine ilişkin olarak grup tedarik zincirindeki ilgili iştirakleri detaylı bir şekilde sunabileceklerdir. Grup şirketleri Mali İdarelere bu rapor ile grubun yapısına ilişkin büyük resmi sunabileceklerdir. Şirketlerin hazırladığı yıllık transfer fiyatlandırması raporunun genel rapor ile uyumlu olması gerekmekte olup Mali İdarelerin söz konusu raporları birlikte değerlendirdiği unutulmamalıdır.

Master File – Dünya Uygulamaları

Dünyadaki Masterfile uygulamalarından örnek vermek gerekirse; Hollanda’da Master File yükümlülüğü tüm grup cirosu 50 milyon €’yu geçen çok uluslu işletmeler için belirlenmiş olup 2016 dönemi itibariyle yerel mevzuatta bulunmaktadır. Rapor  Mali İdare tarafından talep edildiğinde ibraz edilmektedir ve söz konusu rapora ilişkin mükelleflere ek süre verilmemektedir.

Almanya’da vergi mükellefinin 100 milyon € satış tutarını geçmiş olması halinde hazırlanan rapor, idare tarafından talep edildiğinde 30 veya 60 gün süreyle ibraz edilmelidir. Covid-19 sebebiyle ek sürelerin uzatılması mümkün olabilmektedir.

İngiltere’de Nisan 2018 itibariyle 2017 OECD Rehberi mevzuatta geçerli olacak olup Master File raporu söz konusu rehber ile uyumlu olarak hazırlanabilecektir. Genel Rapor beyan edilmeyecek olup bir inceleme esnasında Mali İdare tarafından istenebilecektir.

ABD’de Master file yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Sonuç Olarak…

BEPS projesi kapsamında mükelleflere yeni transfer fiyatlandırması dokümantasyon yükümlülükleri gelmektedir. Mevcut mevzuata 2151 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile getirilen düzenlemeler ile Ülke Raporu yükümlülüğünün yanı sıra Genel Rapor ve Ülke Bazlı Raporlama da transfer fiyatlandırması raporlama yükümlülüğünün bir parçası olmuştur.

Söz konusu artan raporlama yükümlülükleri ile birlikte Vergi İdareleri transfer fiyatlandırması konusundaki riskler için bir ön değerlendirme imkanı bulabilecek olup Genel Rapor ile Grubun genel faaliyetlerini ve yapısını değerlendirebilecekler.

Dolayısıyla 3 aşamalı yeni dokümantasyon yükümlülüğünün bir parçası olan Genel Raporun içeriğinin Grubun temel faaliyetleri, riskleri ve varlık yapısını uygun bir şekilde yansıtmasının Mali İdarelerin ilk olarak grup yapısını değerlendireceği göz önünde bulundurulduğunda önemli olduğunu düşünmekteyiz.

Söz konusu Genel Raporun her yıl güncellenmesi ve grubun mevcut yapısını yansıtması gerekmektedir. Genel Rapora ek olarak hazırlanan yıllık transfer fiyatlandırması raporunun genel rapor ile uyumlu olmasına dikkat edilmesini gerekmektedir.

Yazarlar: Burak Döş (Kıdemli Müdür, Transfer Fiyatlandırması) & Berk Çakarer (Uzman, Transfer Fiyatlandırması)