Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin KDV İstisnası Uygulaması

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde önemli değişiklikler yapan   “47 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Taslak Tebliği”  Gelir İdaresi Başkanlığınca hazırlanarak görüş ve öneri için internet sitesinde yayımlanmıştır.

Söz konusu tebliğ taslağıyla getirilen yeni uygulamalar ve düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır.

1-    Kart, Şifre ve Kodların Satışında KDV Uygulaması

2-    Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin İstisna

3-    15/7/2023 Tarihinden Önce Kurumların Aktifinde Yer Alan Taşınmaz Satışlarında İstisnaya İlişkin Değişiklik

4-    Finansal Kiralama İşlemlerinde KDV oran uygulamasına İlişkin Değişiklik

5-    Proje Uygulaması Getirilen İstisnalara İlişkin KDV Genel Uygulama Tebliğinin Yürürlüğünden Önce Başlanılmış ve Halen Devam Eden İşlerde KDV Uygulamasına İlişkin Değişiklik

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 47 Seri No.lu Tebliğ Taslağı’na

https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Tebligler/Taslaklar/KDV_teb_tas_47.pdf

linkten ulaşabilirsiniz.

Bu yazımızda vergi mükellefleri tarafından “afetzedelere bağışlanan konutlar ile bu konutları inşasına” ilişkin Katma Değer Vergisi uygulamaları konusu ele alınacaktır.

6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde yaşanan deprem afetinden etkilenen Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün ilçesinde yaşayan afetzedelerin barınma ihtiyaçlarını karşılamak dahil olmak üzere bir çok ihtiyacın karşılanmasına yönelik birçok hayırsever vergi mükellefi elinden gelen bağış ve yardımı anında yapmaya çalışmışlardır. Vergi mükellefleri tarafından afetzedelere bağışlanan bedelsiz konutlar ile bu konutların inşasına yönelik teslim ve hizmetlere ilişkin Katma Değer Vergisi uygulamaları aşağıda  açıklanmıştır.    

Vergi mükellefleri tarafından afetzedelere bedelsiz olarak yapılan konut teslimleri, 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesi kapsamında aynı kanunun 17/1 maddesinde sayılan kurum ve kuruluşları aracılığıyla yapılması durumunda KDV’sinden istisnadır.

KDV Kanununun 17 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar aşağıdaki gibidir.  

-       Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri,

-       Özel bütçeli idareler,

-        İl özel idareleri,

-        Belediyeler,

-        Köyler,

-        İl özel idareleri, belediyeler ve köylerin teşkil ettikleri birlikler,

-        Üniversiteler,

-        Döner sermayeli kuruluşlar,

-        Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

-        Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları,

-        Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,

-        Siyasi partiler,

-        Sendikalar,

-        Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,

-        Kamu menfaatine yararlı dernekler,

-       Tarımsal amaçlı kooperatifler,

-       Cumhurbaşkanınca (önceden Bakanlar Kurulunca) vergi muafiyeti tanınan vakıflara,

yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisna tutulmuştur.

Bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen (yüklenilen)  KDV iade edilmez.

Ayrıca kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının “inşa ettirdikleri ve afetzedelere bağışlanacak konutların”  AFAD’a bedelsiz teslimleri de 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesi kapsamında KDV’den istisnadır.

Afetzedelere bedelsiz olarak yapılan ve KDV’den istisna konut teslimlerinin ispatından da vergi mükellefleri sorumludur. Bu nedenle vergi mükellefleri tarafından 3065 sayılı Kanunun 17/2-b maddesinde aynı kanunun 17/1 inci maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlar aracılığıyla bedelsiz olarak yapılan KDV’den istisna konut teslimlerinin kanıtlayıcı belgesi;

-       bağışa konu konut teslimi AFAD Başkanlığının kendisine yapılabileceği gibi AFAD’ın yönlendirdiği kamu kurum ve kuruluşlarına yapılabilir ve bu teslime konu konutun teslim alındığına ilişkin ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca teslim tutanağı düzenlenmesi,

-       İlgili kamu kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen teslim tutanağının ekine teslim edilen konutlara ilişkin tedarikçi faturalarının örneğine yer verilmesi ve söz konusu tedarikçi faturalarını ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca  onaylanması,

suretiyle oluşturulabilir.

Ancak bu KDV istisnası kısmi istisna olması nedeniyle, bu teslimleri gerçekleştiren (tedarikçi)  vergi mükellefleri tarafından indirim yoluyla giderilmeyen KDV nin  (yüklenilen KDV)  iadesi söz konusu değildir. Vergi mükellefleri açısından “İade Alınmayan KDV”,  önemli bir finansman yüküne ve işletme sermayesi kaybına yol açmaktadır. .

Bu durum nedeniyle yaşanan sorunları çözmek için 7456 sayılı Kanunun 9 uncu maddesiyle 3065 sayılı Kanuna eklenen geçici 44 üncü madde ile aşağıdaki düzenleme yapılmıştır.

7456 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanuna eklenen geçici 44 üncü maddede;

, “6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ile imzalanan protokol kapsamında afetzedelere bağışlanacak konutların inşası dolayısıyla kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yapılan teslim ve hizmetler, 31/12/2024 tarihine kadar katma değer vergisinden müstesnadır.

Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler bu Kanunun 32 nci maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.

Birinci fıkrada yer alan süreyi bir yıla kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı; istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisna ve iadeye ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Ancak Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin İstisna düzenlemesinin yer aldığı 7456 sayılı Kanun 15/07/2023 tarih ve 32246 sayılı Resmi Gazete yayımlanmış olup, söz konusu istisna uygulaması yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.  

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 47 Seri No.lu Tebliğ Taslağı’nda ise 7456 sayılı Kanun ile KDV Kanuna eklenen geçici 44 üncü madde  “Afetzedelere Bağışlanacak Konutların İnşasına İlişkin KDV İstisnası” uygulamasına yönelik aşağıda yer alan açıklamalara yer verilmiştir. 

-       Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlar ile AFAD arasında imzalanan bir protokol olması,

söz konusu protokolde, bağışlanmak üzere inşa edilecek konutların sayısı ve mahiyeti, teknik özellikleri, nerede inşa edileceği ve benzeri bilgilere yer verilir.

-       Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, bağışlayacakları konutlara ilişkin uygulama projesini hazırlar ve proje kapsamında alınacak mal ve hizmet listesini AFAD’ın onayına sunarlar.

-       Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, AFAD tarafından onaylanmış olan mal ve hizmetlere ilişkin listeyi elektronik ortamda sisteme girdikten sonra AFAD’la imzalanmış protokolün bir örneğiyle birlikte, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşların KDV mükellefiyeti bulunuyorsa bağlı bulundukları vergi dairesi, KDV mükellefiyeti bulunmuyorsa inşa edilecek konutların bulunduğu yer Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa istisna belgesi alması için başvuruda bulunurlar.

-       Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları aldığı istisna belgesinin bir örneği mal ve hizmetin alımı sırasında satıcılara verirler ve istisna kapsamında işlem yapılması talep edilir.

-       Satıcılar, yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifalarına ilişkin faturada, Tebliğin ilgili bölümündeki açıklamaları da göz önünde bulundurmak suretiyle KDV hesaplamazlar.

Söz konusu istisna belgesi kapsamında teslim veya hizmette bulunan satıcı, istisna belgesinin ilgili mal veya hizmete ilişkin bölümünü fatura tarihi, numarası, mal veya hizmet miktarı ve tutarını belirtmek suretiyle onaylar ve bir örneğini alır. Mal teslimi ve hizmet ifası gerçekleştikçe kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve satıcı alım/satım bilgilerini projeye uygun olarak sisteme girerler.

-       Satıcı mükellefin KDV iade talebi, bu istisna belgesi esas alınmak suretiyle, iade için gerekli diğer belgeler de aranarak sonuçlandırılır.

-       İstisna kapsamındaki malların ithalat yoluyla temin edilmesi halinde söz konusu belge, ilgili gümrük idaresine ibraz edilir. İstisna belgesindeki istisna kapsamında ithal edilen mala ilişkin bölüm doldurulduktan sonra ilgili gümrük idaresi tarafından bu bölüm de onaylanır.

-       Projenin tamamlanarak konutların teslim edildiği veya protokole göre inşa edilmesi öngörülen konutların tamamlanmadığı ya da protokole uygun olarak yapılmadığı, AFAD tarafından istisna belgesini düzenleyen Vergi Dairesine/Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bildirilir. İstisna kapsamında mal ve hizmet alanlar, istisna belgesinin bittiği tarih itibarıyla istisna belgesini kapattırmak zorundadır.

-       Belgeyi veren Vergi Dairesi veya Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık istisna belgesinde yer alan mal ve hizmet bölümlerinin satıcılar tarafından doldurulup doldurulmadığını ve faturalarla uyumunu kontrol eder ve AFAD’ın yapacağı bildirime göre istisna belgesini kapatır.

Bu KDV istisnası tam istisna olup, söz konusu istisna kapsamında teslimleri gerçekleştiren (tedarikçiler)  vergi mükellefleri tarafından indirim yoluyla giderilemeyen KDV nin  (yüklenilen KDV)  iadesi söz konusudur.

Sonuç olarak afetzedelere bağışlanacak konutların inşasına ilişkin yapılan KDV istisnası düzenlemesinin mükellefler açısından olumlu bir gelişme olduğu, ancak bu düzenleme öncesi kısmi istisna kapsamında bağış ve yardım niteliğinde bedelsiz konut teslimi yapan bağışçıların tedarikçilerine de KDV’nin iadesine yönelik bir düzenleme yapılmasının da yerinde olacağını değerlendiriyoruz.

Yazımızda konu edilen tebliğ taslağında değişikler ve güncellemeler olması halinde yazımızın değişen güncel hali ayrıca dikkatlerinize sunulacaktır.     

.