Özet: Ekonominin döviz kuru değişkenliklerine karşı dayanıklılığını artırmak, firmaların basiretli borçlanmalarını ve kur risklerini etkin bir şekilde yönetmesini sağlamak üzere 32 Sayılı Karar'da düzenlemeye gidilmiştir. Söz konusu Karar ve Tebliğ 25.01.2018 tarihli ve 30312 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış olup, 02.05.2018 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Açıklamalar
32 Sayılı Karar'da Değişiklik Yapılmasına Dair 2018/11185 sayılı Karar'da,
- "Döviz Geliri" ve "Kredi bakiyesi" tanımı yapılmıştır.
- "Krediler" başlıklı 17. maddesi yeni düzenleme ile birlikte,
- 17 - Yurt Dışından Temin Edilen Krediler
- 17/A - Yurt İçinden Temin Edilen Krediler
- Yeni düzenleme ile birlikte artık döviz geliri olmayan Türkiye'de yerleşik kişilerin bazı istisnalar dışında döviz cinsinden borçlanmaları mümkün olmayacaktır.
- Türkiye'de yerleşik gerçek kişilerce yurt dışından ve yurt içinden döviz kredisi kullanılamayacaktır.
- Türkiye'de yerleşik kişilerce yurt dışından ve yurt içinden dövize endeksli kredisi kullanılamayacaktır.
- Ayrıca kamu kurum ve kuruluşları, bankalar ile Türkiye'de yerleşik finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri ile bazı istisna şartları taşıyan Türkiye'de yerleşik kişiler dışındaki döviz geliri bulunan ve toplam kredi bakiyeleri 15 milyon ABD dolarının altında olan Türkiye'de yerleşik tüzel kişilerin yurt içinden ve yurt dışından kullanabilecekleri azami döviz kredisi miktarının döviz gelirleri ile orantılı olacak şekilde belirlenmesi söz konusu olacaktır.
- Finansal piyasalarda bankaların yanı sıra finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerince de kredi kullandırıldığı göz önünde bulundurularak, döviz kredilerine ilişkin düzenlemelerde de bahse konu kuruluşların da bankalar ile aynı çerçeveye oturtulmaktadır. Buna göre söz konusu kuruluşların Türkiye'de yerleşik kişilerin döviz kredisi kullanımlarında döviz geliri ve toplam kredi risk bakiyesi miktarlarının mevzuata uygunluğunu kontrol etme yükümlülüğü getirilerek daha etkin bir uygulama sağlanması amaçlanmaktadır.
- Bankalar ile Türkiye'de yerleşik finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketlerinin,
- Yurt dışından bankacılık teamülleri çerçevesinde kredi temin etmeleri serbesttir.
- Birbirlerine, bankacılık teamülleri çerçevesinde doğrudan veya uluslararası sendikasyona katılım yoluyla, vade sınırı bulunmaksızın döviz kredisi açabilirler.
- Yurt dışında yerleşik kişilere döviz ve Türk Lirası kredi açmaları serbesttir.
- Karar ile Türkiye'de yerleşik tüzel kişilerin, yurt içinde mukim bankalar ile finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketlerinden kullanabilecekleri döviz kredilerine ilişkin esaslar yeniden düzenlenerek, bankaların Türkiye'de yerleşik kişilere ortalama vadesi bir yıldan uzun ve tutarı 5 milyon ABD doları ve üzerinde olan döviz kredisi kullandırmasına ilişkin hükmün kaldırılması ile döviz geliri olmayan Türkiye'de yerleşik kişilerin bazı istisnalar dışında döviz cinsinden borçlanmalarının önlenmesi, söz konusu firmaların döviz yerine Türk lirası cinsinden borçlanmaya yönlendirilmesi ve bu kapsamda reel sektörün döviz riskinin azaltılması amaçlanmıştır.
Ayrıca 25 Ocak 2018 tarihli ve 30312 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2018-32/46 Sayılı Tebliğ kapsamında;
- 32 sayılı Kararın 17. Maddesi yeni düzenlemesi ile birlikte, Türkiye'de yerleşik kişilerce yurt içi ve yurt dışından temin edilen döviz kredilerinde;
a) Kullanım tarihinde, krediyi kullananın kredi bakiyesinin 15 milyon ABD Dolarının altında olması durumunda, kullanılmak istenen kredi tutarı ile mevcut kredi bakiyesi toplamı son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aşamayacaktır.
b) Kredi bakiyesi 15 milyon ABD Dolarının altında olan Türkiye'de yerleşik kişilerin döviz kredisi kullanım talepleri sırasında son üç mali yıla ilişkin döviz gelirlerini mali müşavirler tarafından onaylanmış belgelerle tevsik etmeleri zorunlu olacaktır.
c) Kredi bakiyesinin son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aştığının sonradan tespit edilmesi durumunda yurt içinde bankalardan (serbest bölge şubeleri dâhil), finansal kiralama şirketlerinden, faktoring şirketlerinden ve finansman şirketlerinden kullanılan kredilerin aşıma neden olan kısmı geri çağırılacak veya Türk Lirası krediye dönüştürülecektir.
d) Kredi bakiyesinin son üç mali yılın döviz gelirleri toplamını aştığının sonradan tespit edilmesi durumunda bankaların, finansal kiralama şirketlerinin, faktoring şirketlerinin ve finansman şirketlerinin yurt dışındaki şubeleri (bankaların off-shore şubeleri dâhil, serbest bölge şubeleri hariç) tarafından kullandırılan kredilerin aşıma neden olan kısmı geri çağırılacak veya Türk Lirası krediye dönüştürülecektir.
- Bankalar ile Türkiye'de yerleşik finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri birbirlerine, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla kendi teamülleri çerçevesinde doğrudan veya uluslararası sendikasyona katılım yoluyla, vade sınırı bulunmaksızın döviz kredisi açabileceklerdir.
- Son olarak, Türkiye'de yerleşik kişilerin, kaldıraçlı işlemler ve kaldıraçlı işlemlerle aynı hükümlere tabi olduğu belirlenen türev araçları yalnızca Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığıyla almaları ve satmaları serbest olacaktır.
Saygılarımızla,
