Özet: Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 25.05.2018 tarihli ve 30431 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Kanun ile aşağıda detaylarına yer verilen değişiklikler yapılmıştır.
Açıklamalar
1-1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'da Yapılan Değişiklikler
a- Kanun'a uygun hareket etmeyenler için cezaların düzenlendiği 3. Maddeye aşağıdaki bent eklenerek cezaların kapsamı genişletilmiştir.
"Bu Kanun'a dayanılarak çıkarılan karar, yönetmelik ve tebliğler ile diğer genel ve düzenleyici işlemler uyarınca faaliyet izni veya yetki belgesi alınması zorunlu olan konularda, gerekli izin veya belgeyi almaksızın ticari faaliyette bulunanlar, elli bin Türk lirasından iki yüz elli bin Türk lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır ve yetkisiz faaliyetin gerçekleştirildiği iş yerindeki tüm faaliyetler bir aydan altı aya kadar, tekrarı halinde ise sürekli olarak durdurulur. Ancak, yetkisiz olarak faaliyette bulunanların ilan ve reklamlarından veya yaptıkları işin mahiyetinden söz konusu iş yerini, sadece faaliyet izni veya yetki verilmesi gereken faaliyet konularında iştigal etmek maksadıyla açtıkları veya işlettikleri anlaşılıyorsa söz konusu iş yerindeki faaliyet sürekli olarak durdurulur. Durdurma işlemleri Hazine Müsteşarlığının talebi üzerine valiliklerce yerine getirilir."
b- 1567 Sayılı Kanun Kapsamında Kurulan Şirketlere İlişkin Düzenleme
Kanun'a eklenen 5. Madde ile 1567 Sayılı Kanun Kapsamında kurulan şirketlerin, Türk Ticaret Kanunu'nun 330. Maddesi kapsamında olduğu ve bu şirketlerin bu kanuna dayanılarak çıkartılan karar, yönetmelik ve tebliğlerde belirtilen ekonomik amaç ve konular kapsamında kurulabilir ve faaliyet gösterebileceği belirtilmiştir.
2-Atatürk Orman Çiftliği Müdürlüğü Kuruluş Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un Ek-1.maddesinin 3. Fıkrasında yapılan değişiklik ile Atatürk Arman Çiftliği arazisinin29 yıllığına bedelsiz olarak Ankara Büyükşehir belediyesine devrine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
3-Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'da Yapılan Değişiklik
Kanun'un ek 11. maddesinin ikinci fıkrası "Devlet tarafından yapılacak destekleme ödemesi almaya hak kazanan çiftçilerin vadesi geldiği halde ödenmeyen sulama işletme ve bakım ücreti veya su kullanım hizmet bedeli borcu veya münferiden tarımsal sulamada kullanılan elektrik enerji borcu bulunması halinde; DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişi veya elektrik dağıtım şirketi ve/veya elektrik perakende satış şirketi tarafından tarımsal destekleme ödemesi yapacak bankaya borç miktarı bildirilir. Bu bildirim üzerine; çiftçilerin destekleme ödemelerinden borç tutarı mahsup edilerek DSİ veya işletme ve bakım sorumluluğu devredilen gerçek veya tüzel kişiye veya elektrik dağıtım şirketine ve/veya elektrik perakende satış şirketine ödenir."ifadesi ile değiştirilmiştir.
4-Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'a eklenen geçici 31. Madde ile tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlarını 30 Eylül 2018 tarihine kadar aşağıdaki şartlarla yeniden değerlenebileceğine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmazlar kapsamın dışında tutulmuştur.
Hangi Kurumlar Uygulamadan Yararlanamaz
- Finans ve bankacılık sektöründe faaliyet gösterenler,
- Sigorta ve reasürans şirketleri,
- Emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları,
- Münhasıran sürekli olarak işlenmiş altın, gümüş alım-satımı ve imali ile iştigal eden mükellefler ,
- Kanunun 215 inci maddesi uyarınca kendilerine kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler,
Amortisman Uygulaması
- Yeniden değerlemede, taşınmazların ve bunlara ait amortismanların, bu Kanunda yer alan değerleme hükümlerine göre tespit edilen ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yasal defter kayıtlarında yer alan değerleri dikkate alınır.
- Amortismana tabi taşınmazlar için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda yeniden değerlemeye esas alınacak tutar bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir.
Yeniden Değerleme Sonrası Değerin Bulunması
- Taşınmazların amortisman uygulamasına göre tespit edilen değerleri ve bunlara ilişkin amortismanların yeniden değerleme oranı ile çarpılması suretiyle yeniden değerleme sonrası değerleri bulunur.
Değerlemede Kullanılacak Yİ-ÜFE'nin Tespiti
- Yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı olarak bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesine göre enflasyon düzeltmesine tabi tutulan;
i) En son bilançoda yer alan taşınmazlar ve bunların amortismanları için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, söz konusu bilançonun ait olduğu tarihi takip eden aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran,
ii) En son bilanço tarihinden sonra iktisap edilen taşınmazlar ve bunların amortismanları için, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten bir önceki aya ilişkin Yİ-ÜFE değerinin, taşınmazın iktisap edildiği ayı izleyen aya ilişkin Yİ-ÜFE değerine bölünmesi ile bulunan oran,
dikkate alınır.
Bu bent uyarınca dikkate alınacak Yİ-ÜFE ibaresi; Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği 1/1/2005 tarihinden itibaren üretici fiyatları endeksi (ÜFE) değerlerini, 1/1/2014 tarihinden itibaren yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) değerlerini ifade eder.
Değer Artışının Özel Fonlarda Takip Edilmesi
Yeniden değerleme neticesinde taşınmazların değerinde meydana gelecek değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir.
Değer artışı, taşınmazların yeniden değerleme sonrası ve yeniden değerleme öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Net bilanço aktif değeri, taşınmazların bilançonun aktifinde yazılı değerlerinden, pasifte yazılı amortismanların tenzili suretiyle bulunan değeri ifade eder.
Değerleme Sonrası Amortisman Uygulaması
Taşınmazlarını bu madde kapsamında yeniden değerlemeye tabi tutan mükellefler bu kıymetlerini, yapılan yeniden değerleme sonrasında bulunan değerleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam ederler.
Değer Artışının Vergilendirilmesi
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %5 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın 25 inci günü akşamına kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve aynı süre içerisinde ödenir.
Ödenen vergi; gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilmez, gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. Beyanın zamanında yapılmaması ya da tahakkuk eden verginin süresinde ödenmemesi halinde bu madde hükümlerinden faydalanılamaz.
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarının, sermayeye ilave edilme dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen kısmı, bu işlemin yapıldığı dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin bu dönemde gelir veya kurumlar vergisine tabi tutulur.
Yeniden Değerlemeye Tabi Tutulan Taşınmazların Elden Çıkarılması
Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışları, kazancın tespitinde dikkate alınmaz.
Yeniden değerlemeye tabi tutulan taşınmazların elden çıkarılmasından önce bu Kanunun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılmasına ilişkin şartların oluşması halinde, bu madde gereğince oluşan değer artışı fonu özsermayeden düşülmek suretiyle mezkûr madde uyarınca enflasyon düzeltmesi yapılır.
5-Katma Değer Vergisinde Yapılan Değişiklik
Katma Değer Vergisi'nin 38. maddesi uyarıca Ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilenler ile mesleki kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenler hasılat esaslı vergilendirmeye tabiydi.
Bakanlar Kurulunun, VUK uyarınca bilanço esasına göre defter tutar gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin sektörler ve meslek grupları itibariyle belirleyeceği yıllık iş hacimlerine göre hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına almaya, Maliye Bakanlığı bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.
6- Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanunun 7.maddesine eklenen fıkra ile Vakıfların 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 34'üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğünce imzalanacak işletme düzeyinde toplu iş sözleşmesi kapsamında işyerleri olduğu belirtilmiştir.
7-Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un Ek-1.maddesnin onuncu fıkrasına eklenen ifade ile hak sahibi olan kullanıcılardan ecrimisil alınmayacağı, tahakkuk ettirilen ecrimisiller terkin edileceği, başvuru tarihi itibarıyla son beş yıl için tahsil edilen ecrimisil bedeli satış bedelinden mahsup edileceği ve satış bedelinden fazlası iade edilmeyeceği belirtilmiştir.
8-Kıyı Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un 6. maddesinin dördüncü fıkrasının e bendine "Trabzon" ibaresinden sonra gelmek üzere ", Rize" ibaresi eklenmiştir.
9-Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun'da Yapılan Değişiklik
Kanun'un 6 ncı maddesinin ikinci fıkrasına "Ancak tek başına kıyılıp içilebilme vasfına sahip tütün çeşitlerinin üretildiği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenen merkezlerdeki tütün üreticilerinin bir araya gelerek kurduğu kooperatiflerce kurulacak sarmalık kıyılmış tütün mamulü üretim tesislerinde, tam ve yeni teknoloji ile tesisler kurmaları şartı aranmaz." İfadesi eklenmiştir.
10-Kamu İhale Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un 21. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "beklenmeyen veya" ibaresinden sonra gelmek üzere "yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut" ibaresi eklenmiştir.
11-Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'a eklenen geçici 3. Madde ile elektrik alımı sözleşmelerinde ek fiyat farkı ödenebilmesi veya kesilebilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
12-Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu ile Odalar ve Borsalar Kanunlarında Yapılan Değişiklikler
Kanun'un 65'inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan "on beş" ibaresi "yirmi bir" olarak; üçüncü fıkrasında yer alan "on dört" ibaresi "yirmi" olarak değiştirilmiş ve aynı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenerek,65. Maddede yapılan değişikliklerin mevcut Birlik Yönetim Kurulu için de uygulanacağı belirtilmiştir.
13-Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un 7. Maddesinin birinci fıkrasının p bendine yapılan ilaveler ile toplu taşıma hatlarına ilişkin ilave düzenlemeler yapılmıştır.
14-Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un 6. Maddesinde yapılan değişiklik ile oda kurulması mümkün olmayan yerlerdeki esnaf ve sanatkârların kayıtları birlik marifetiyle tutulacağı ve esnaf ve sanatkârlara odalarca verilen hizmetler, ilçelerde şube açmak suretiyle birlik tarafından verilebileceğine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
15-Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'un 102.maddesinin ikinci fıkrasına eklenen ifade ile aynı maddenin birinci fıkrasında belirtilen beyanname, belge veya defterlerde ilişkin tespit edilen ve fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek ve %1'ini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin bildirilmesi ve düzeltilmemesi durumunda verilecek idari para cezasına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
16- İskan Kanunu'nda Yapılan Değişiklik
Kanun'a eklenen geçici 10. madde eklenmiştir. Madde ile kanun kapsamında hak sahibi olan ailelerden kendilerine verilen taşınmazlara ait ödemedikleri anapara taksit borçları ve Diyarbakır ili Bismil ilçesi Çeltikli'de hak sahibi kabul edilerek kendilerine 2003 ve 2004 yıllarında taşınmaz verilen, ancak konutları ve işletme binalarının zemin hareketlerinden dolayı hasar gördüğü teknik raporlarla tespit edilen hak sahibi ailelere ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
17-Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunu'nda Yapılan Değişiklikler
Kanun'un 30'uncu maddesinin; birinci ve beşinci fıkralarında yer alan "on" ibareleri "dört" şeklinde değiştirilmiş, beşinci fıkrasının ikinci ve üçüncü cümleleri yürürlükten kaldırılmış, yedinci fıkrasına aşağıdaki cümle ile maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen yabancı plakalı araçlara uygulanan idari para cezaları için bu fıkrada belirlenen on beş günlük süre beklenmez."
"(9) Bu maddenin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü, yedinci ve sekizinci fıkraları Bakanlık tarafından işletilen otoyolları ve erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için; beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları ise Bakanlık tarafından 3996 sayılı Kanun ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için de uygulanır."
Kanun'a eklenen geçici 3. Madde ile maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanun'un 30'uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanu'un 30'uncu maddesinde yer alan oranların uygulanacağı belirtiliştir.
18-Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun'da Yapıla Değişiklik
Kanun'a eklenen geçici 7. Madde ile 2/b alanlarında bulunan taşınmazlar ile hazineye ait arazilerin kanun kapsamında satışına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
19-7061 Sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'da Yapılan Değişiklik
Kanun'un 123'üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan "1/7/2018" ibaresi "1/7/2019" şeklinde değiştirilmiştir.
Kanun'un Yürürlük Tarihi
Bu Kanun yayımlandığı 25.05.2018 tarihinden itibaren geçerli olacaktır.
Ek- 7144 Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun
Saygılarımla,
