“Vergi affı” ve “vergi yapılandırması” olarak bilinen “7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun” Resmi Gazete’de yayımlandı

Yayınlanma Tarihi: 12 Mart 2023

Özet: ''Vergi Affı'' ve ''Vergi Yapılandırması'' olarak bilinen 7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 12.03.2023 tarih ve 32130 Sayılı Resmi Gazete’de Yayımlandı.

Açıklamalar:

Söz konusu Kanun ile;

·         ​Kesinleşmiş alacakların,

·         Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların,

·         İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerin,

yapılandırılmasına ilişkin düzenlemeler yapılmaktadır.

Bununla birlikte Kanun'da ayrıca;

·         ​Matrah ve vergi artırımı,

·         İşletme kayıtlarının düzeltilmesi,

·         Genç girişimci istisna tutarı,

·         Damga Vergisi Kanunu’na geçici madde ihdası,

·         Harçlar Kanunu’na bağlı 4 sayılı tarifeye ilave yapılması,

·         Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 29’uncu maddesine ilave yapılması,

·         4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun Geçici 2’nci maddesinde yapılan değişiklik,

·         5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinde yapılan değişiklik,

·         5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 3’üncü maddesinde yapılan değişiklik,

·         5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19’uncu maddesi kapsamında yapılan devir işlemlerine ilişkin finansman giderlerine yönelik düzenlemeler,

·         Deprem nedeniyle oluşan hasarın giderilmesi amacıyla bazı istisna ve indirim konusu yapılan kazançlar üzerinden ek vergi alınmasına yönelik düzenleme

yer almaktadır.

Gümrük idaresi ve SGK’ya olan borçların yapılandırılmasıyla ilgili hususlar bültenimizin konusunu oluşturmadığından, bu alanlardaki düzenlemeler ayrı bültenlerimizde paylaşılacaktır. 

1.Alacakların Yapılandırılması

7440 Sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaya konu alacaklar aşağıdaki şekildedir:

·      ​Vergiler (VUK kapsamına giren vergi, resim harçlar) ve vergi cezaları,

·      Gümrük vergileri ve idari para cezaları,

·      Sigorta primleri,

·      Topluluk sigortası primleri,

·      Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı,

·      İşsizlik sigortası primi,

·      Sosyal güvenlik destek primi,

·      Çeşitli idari para cezaları,

·      Yukarıda belirtilen alacaklara ilişkin her türlü faiz, zam, gecikme zammı, gecikme faizi, cezai faiz, gecikme cezası gibi fer’i alacaklar,

1.1.VUK Kapsamındaki Alacakların Yapılandırılması

Vergi Usul Kanunu kapsamına giren aşağıdaki alacak ve fer’ileri yapılandırmaya konu edilebilmektedir.

·         31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,

·         2022 yılına ilişkin olarak 31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları,

·         31.12.2022 tarihinden (bu tarih dâhil) önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları,

1.2.Kesinleşmiş Alacaklara İlişkin Düzenlemeler

Kanun’un yayımlandığı 12.03.2023 tarihi itibariyle (bu tarih dahil) vadesi geldiği halde ödenmemiş veya ödeme süresi henüz geçmemiş bulunan;

·         ​Vergilerin ödenmemiş kısmının tamamının,

·         Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %50’sinin

hesaplanacak gecikme faiz ve zamları yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanacak tutarı ile birlikte Kanun’da belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde,

·         ​Vergi aslına bağlı olarak kesilen vergi cezalarının,

·         Vergi aslına bağlı olmaksızın kesilmiş olan vergi cezaları ile iştirak nedeniyle kesilmiş vergi cezalarının %50’sinin

ve bunlara bağlı faiz, gecikme zammı ve gecikme faizlerinin tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir.

Kesinleşmiş alacakların yapılandırılmasıyla ilgili özet tablo aşağıdaki şekildedir:

Yukarıda belirtilen hususlara ilave olarak;

·         Bu Kanun'un kapsadığı dönemlere ilişkin olup, bu Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla yargı kararı ile kesinleştiği halde mükellefe ödemeye yönelik tebligatın yapılmadığı alacaklar için mükelleflerce bu Kanun'da öngörülen süre ve şekilde başvuruda bulunulması koşuluyla bu alacaklar da bu madde hükmünden yararlanabilir.

·         Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.

1.3.Kesinleşmemiş veya Dava Safhasında Bulunan Alacaklara İlişkin Düzenlemeler

a) Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla ilk derece mahkemesi nezdinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re’sen ve idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında; vergilerin %50’si ile bu tutara ilişkin hesaplanacak gecikme faiz ve zamları yerine Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE’ye göre hesaplanacak tutarın Kanun’da belirtilen süre ve şekilde ödenmesi halinde, vergilerin %50’si ile buna bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı ve asla bağlı olarak kesilen vergi cezaları ile bu cezalara bağlı gecikme zamlarının tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

b) Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatlarında; ödenecek alacak asılların tespitinde kanunun yayımlandığı tarih itibariyle tarhiyatın/tahakkukun bulunduğu en son safhadaki tutar esas alınacaktır. Kanunun yayımlandığı tarihten önceki en son kararın durumuna bağlı olarak yararlanılabilecek imkanlar aşağıdaki şekildedir.  

c) Kanun'un yayımlandığı tarih itibariyle sadece vergi cezalarına ilişkin dava açılmış olması halinde;

·         ​Asla bağlı cezaların, vergilerin Kanun’un yayımlandığı 12.03.2023 tarihinden önce ödenmiş olması veya bu kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla tamamının ve bunlara bağlı gecikme zamlarının tahsilinden vazgeçilecektir.

·         Asla bağlı olmaksızın kesilen vergi cezalarında işlemin safhasına göre tahsilinden vazgeçilecek tutarlar belirlenecektir;

d) Kanun'un yayımlandığı tarih itibarıyla; uzlaşma hükümlerinden yararlanılmak üzere başvuruda bulunulmuş, uzlaşma günü verilmemiş veya uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış, ancak dava açma süresi geçmemiş alacaklar da bu madde hükmünden yararlanabilecektir.

e) Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şarttır.

1.4.İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemlere Yönelik Düzenlemeler

Kanun'un kapsadığı dönemlere ilişkin olarak, Kanun'un yayımlandığı tarihten önce başlanıldığı halde, tamamlanamamış olan vergi incelemeleri ile takdir, tarh ve tahakkuk işlemlerine bu Kanun'un matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla devam edilecektir. Bu işlemlerin tamamlanmasında sonraki tarhiyatlarda aşağıdaki şekilde uygulama yapılacaktır. 

Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları şarttır.

Kanun’un yayımlandığı tarih itibarıyla, tarhiyat öncesi uzlaşma hükümlerine göre uzlaşma talebinde bulunulmuş, ancak uzlaşma günü gelmemiş ya da uzlaşma sağlanamamış olmakla birlikte vergi ve ceza ihbarnameleri mükellefe tebliğ edilmemiş alacaklar için de bu madde hükmü uygulanacaktır.

Açıklanan düzenleme hükmünden yararlananların, ayrıca uzlaşma, tarhiyat öncesi uzlaşma ve vergi cezalarında indirim hükümlerinden yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

2.Matrah ve Vergi Artırımı

Kanun’un 5. Ve Geçici 1. maddesinde, bazı vergilerle ilgili 2018 ve sonraki yıllara ilişkin matrahların veya vergilerin belirli oranlarda artırılması halinde, artırımda bulunulan dönemler için vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağı belirtilmektedir. 

2.1.Gelir ve Kurumlar Vergisi

Yapılan düzenleme çerçevesinde, bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefleri ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 2018, 2019, 2020, 2021 ve 2022 yıllarına ilişkin olarak verdikleri yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamesine esas alınan matrahlarını aşağıda belirtilen oranlardan az olmamak üzere artırabilecekleri belirtilmektedir.

(*)Matrah artırımında bulunulan yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni sürelerinde vermiş olan mükelleflerin, bu beyannameler üzerinden tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemeleri ve bu vergi türleri için kesinleşmiş veya ihtilaflı borcu bulunmamaları durumunda, artırılan matrah üzerinden %20 yerine %15 oranıyla vergi hesaplanacaktır.

(**) 2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye esas matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın %122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan tutar ile 2022 takvim yılı üçüncü geçici vergilendirme döneminde beyan edilen matrahın %40 oranında artırılması suretiyle bulunan tutarın yüksek olanından az olmaması şarttır. Üçüncü geçici vergilendirme dönemi beyanının verilmemiş olması halinde ikinci geçici vergilendirme dönemi matrahının %100 oranında; ikinci geçici vergilendirme dönemi beyanının verilmemiş olması halinde birinci geçici vergilendirme dönemi matrahının %300 artırılması suretiyle kıyasen uygulanır.

Matrah artırımında bulunulan yıllara ait mali zararların % 50’sinin, 2022 ve takip eden yıllara ait karlardan mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır. 

Daha önce stopaj yoluyla ödenen vergiler, artırılan matrahlar üzerinden hesaplanan vergilerden mahsup edilemeyecektir. 

İşe başlama ve işi bırakma gibi nedenlerle kıst dönemde faaliyette bulunan mükellefler hakkında ilgili yıllar için belirlenen asgari matrahlar, faaliyette bulundukları ay sayısı (ay kesirleri tam ay olarak) dikkate alınarak hesaplanacaktır. 

İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllarda matrahtan indirim konusu yapılabilecek tutarlar ile geçmiş yıl zararlarının, artırılan matrahlardan indirilmesi mümkün bulunmamaktadır. 

2.2.Gelir ve Kurumlar Vergisi Stopajı

Kanun uyarınca mükelleflerin, stopaja tabi aşağıdaki ödemelere ilişkin matrahlarını belirli oranlarda artırmaları durumunda, ilgili dönemlere ilişkin vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.

İlgili düzenleme kapsamındaki ödemeler aşağıdaki şekildedir: 

·         ​Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi hükümleri çerçevesinde ücret ödemeleri, serbest meslek ödemeleri, yıllara yaygın inşaat işlerine ilişkin hakediş ödemeleri, gayrimenkul sermaye iradı ödemeleri, çiftçilere yapılan çeşitli ödemeler, esnaf muaflığından yararlananlara yapılan ödemeler,

·         Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesi hükümleri çerçevesinde yıllara yaygın inşaat işlerine ilişkin hakediş ödemeleri, kooperatifler yapılan kira ödemeleri,

·         Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi hükümleri çerçevesinde, yıllara yaygın inşaat işlerine ilişkin hakediş ödemeleri. 

Kapsam dahilindeki ödemelerde matrahların aşağıdaki oranlarda artırılması öngörülmektedir. 

Yukarıda açıklanan stopaja tabi ödemeler üzerinden matrah artırımında bulunmak isteyen mükelleflerin yıl içinde işe başlamaları ya da işi bırakmaları halinde, faaliyette bulunulan vergilendirme dönemleri için (ay kesirleri tam ay olarak dikkate alınmak suretiyle) uygulama yapılacaktır.

Gelir ve kurumlar vergisi stopajı matrahı artırımından yararlanmak için, gelir veya kurumlar vergisi matrahı artırımında bulunulması gerekmemektedir. 

Matrah artırıma esas ücret tutarı ile ödenen gelir vergisi tutarının, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. 

Stopaj artırımından yararlanılarak hesaplanan gelir vergisinde herhangi bir istisna veya indirim uygulanması mümkün bulunmamaktadır. 

2.3.Katma Değer Vergisi 

Mükelleflerin, beyannamelerde yer alan hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıdaki belirtilen oranlardan az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak beyan etmeleri halinde, ilgili dönemler için katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılamayacaktır.

Verilmesi gereken KDV beyannamelerinden en az 3 döneme ait beyannamenin verilmiş olması halinde, verilmiş olan beyannamelerin ortalaması bir yıla uygulanarak, artırıma esas matrah tutarı belirlenecektir.

Hiç beyanname verilmemiş ya da bir veya iki dönem beyanname verilmiş ise, gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması şartıyla arttırılan matrah üzerinden % 18 oranında KDV artırımında bulunulacaktır. Ancak, adi ortaklık, kollektif ve adi komandit ortaklıklarda, ortakların tamamının gelir ve kurumlar vergisi matrah artırımında bulunması şarttır.

Mükellefin, ilgili takvim yılındaki teslim ve hizmet tutarının tamamının istisna kapsamındaki teslimlerden oluşması nedeniyle, hesaplanan katma değer vergisi bulunmaması ile tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşması halinde, ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunulması şartıyla arttırılan matrah üzerinden % 18 oranında KDV artırımında bulunulacaktır.

İlgili düzenleme kapsamında ödenen KDV’nin, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, ilgili tutarların ödenecek KDV’den indirilmesi veya iadeye konu edilmesi de söz konusu değildir. 

Mükelleflerin, artırıma esas alınan yılın vergilendirme dönemlerinin tamamı için artırımda bulunmaları zorunludur. 

Artırım talebinde bulunulan yılları izleyen dönemlerde yapılacak vergi incelemelerine ilişkin olarak artırım talebinde bulunulan dönemler için, sonraki döneme devreden KDV yönünden ve artırım talebinde bulunulan dönemler için ihraç kaydıyla teslimlerden veya iade hakkı doğuran işlemlerden doğan terkin ve iade işlemleri ile ilgili inceleme ve tarhiyat hakkı saklıdır. Sonraki döneme devreden KDV yönünden yapılan incelemelerde artırım talebinde bulunulan dönemler için tarhiyat önerilemez.

2.4.Matrah ve Vergi Artırımına İlişkin Diğer Düzenlemeler 

Yukarıda özetlenen matrah ve vergi artırımlarının 31 Mayıs 2023 tarihine kadar yapılması gerekmektedir.

Matrah ve vergi artırımında bulunulması, Vergi Usul Kanunu’nun defter ve belgelerin muhafaza ve ibrazına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmemektedir. 

Matrah veya vergi artırımında bulunulması, Kanun’un yayımlanmasından önce başlanmış olan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerine engel teşkil etmemektedir. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin yedi iş günü içerisinde sonuçlandırılamaması halinde, bu işlemlere devam edilmeyecektir. Bu süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacaktır.

İnceleme veya takdir sonucu tarhiyata konu matrah veya matrah farkı tespit edilmesi halinde, inceleme raporları ile takdir komisyonu kararlarının vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarihten önce artırımda bulunulmuş olması şartıyla inceleme ve takdir sonucu bulunan fark, matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümlerle birlikte değerlendirilecektir. 

Matrah veya vergi artırımı dolayısıyla mükelleflerce verilecek beyannameler (gelir vergisi, kurumlar vergisi, KDV, muhtasar ile diğer beyannameler) için 1.000 TL damga vergisi alınacaktır.

Matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi hâlinde, bu vergilerden %10 indirim yapılacak ve katsayı uygulanmayacaktır.

Aşağıda sayılan mükellefler, düzenlemede yer alan matrah ve vergi artırımı hükümlerinden yararlanamazlar.

·         213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasında yer alan “defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler” ile aynı Kanunun 359 uncu maddesinin (ç) fıkrasında yer alan fiilleri işleyenler (Bu alt bent kapsamındaki fiillerin 2022 yılında veya bu maddenin kapsadığı dönemlerden herhangi birinde işlendiğinin tespit edilmesi hâlinde bu mükellefler diğer dönemler için de matrah ve vergi artırım hükümlerinden yararlanamazlar.),

·         Terör suçundan hüküm giyenler,

·         Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla haklarında terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle adli makamlar, genel kolluk kuvvetleri veya Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler.

3.İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi

Kanun uyarınca,

·         31.12.2022 itibarıyla kayıtlarda gözükmekle birlikte, işletmede bulunmayan kasa mevcudunun,

·         31.12.2022 itibarıyla kayıtlarda gözükmekle birlikte, işletmede bulunmayan ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemlerin, 

ilgili tutarlar üzerinden %3 vergi ödenmek suretiyle düzeltilmesi mümkün bulunmaktadır. 

Belirtilen madde kapsamında ödenen vergiler, gelir ve kurumlar vergisinden mahsup edilemeyeceği gibi, vergi matrahının tespitinde gider olarak da kabul edilmeyecektir. 

Diğer taraftan, işletmede mevcut olmadığı halde kayıtlarda yer alan malların, fatura düzenlenmek ve her türlü vergisel yükümlülüğün yerine getirilmesi suretiyle kayıtlardan çıkarılması olanaklıdır.

Düzenlenecek faturalarda aynı neviden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranı, makine, teçhizat ve demirbaşlar bakımından kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedeller dikkate alınacaktır.

Ayrıca, işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan mal, makine, teçhizat ve demirbaşların; mükelleflerce veya mesleki kuruluşlarca tespit edilen rayiç bedel üzerinden kayda alınması mümkün bulunmaktadır. Kayda alınan kıymetler için özel karşılık hesabı açılır. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin bir unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Makine, teçhizat ve demirbaşlar envantere kaydedilir ve ayrılan karşılık birikmiş amortisman addolunur.

Söz konusu düzeltme işlemi sırasında, kayda alınacak makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir. Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir ancak iadeye konu edilmez.

4.Düzenlemelere İlişkin Ortak Hükümler

4.1.Kanun Kapsamında Yapılacak Ödemeler 

Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarlar peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarların %90’ının tahsilinden vazgeçilecektir. Yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan oluşması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %50 indirim yapılacaktır.

Hesaplanan tutarların tamamının ilk iki taksit ödeme süresi içinde ödenmesi halinde katsayı uygulanmayacak ve fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarlar üzerinden %50 indirim yapılacaktır. Yapılandırılan alacağın sadece fer’i alacaktan ibaret olması halinde fer’i alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutardan %25 indirim yapılır.

Diğer taraftan, çeşitli kamu kurumları tarafından kesilen idari para cezalarının Kanun kapsamında yapılandırılması durumunda, ilk taksit ödeme süresi içerisinde ödenen cezalar üzerinden %25, ilk iki taksit ödeme süresi içerisinde ödenen cezalar üzerinden %12,5 indirim yapılmaktadır.

Kanun çerçevesinde hesaplanan tutarların taksitle ödenmesi de mümkün olup, mükellefler başvuru sırasında aşağıdaki tabloda belirtilen taksit seçeneklerinden birini tercih edebileceklerdir. Taksitli ödemeler aylık dönemler halinde yapılacak olup, tabloda belirtilen katsayılar dikkate alınmak suretiyle vade farkı uygulanacaktır. Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvura bulunanlara, tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir.

4.2.Başvuru

Kanun'un ilgili maddelerindeki başvuru süresine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla kanun hükmünden yararlanmak isteyenlerin 31.05.2023 tarihine kadar ilgili idareye başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

5. Diğer Hükümler

6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Kanunun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde yapılan bazı yardım ve ödemelerin durumuna ilişkin düzenlemeler şöyledir.

5.1. İşverenler Tarafından Hizmet Erbabına Yapılan Ödemeler

Depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar 5510 sayılı Kanuna göre prime esas kazanca dâhil edilmez, bu yardımlar üzerinden 193 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi ve 1/7/1964 tarihli ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca damga vergisi alınmaz.

5.2. Bedelsiz Kullanıma Bırakılan Konutlar

6/2/2023 tarihi itibarıyla yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin, ikamet etmeleri amacıyla bedelsiz kullanımına bırakılan konutlara ilişkin olarak 2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere 193 sayılı Kanunun 73 üncü maddesinde belirtilen emsal kira bedeli esası uygulanmaz.

5.3. Sigorta Şirketleri Tarafından Yapılan Menkul Sermaye İradı Niteliği Taşıyan Ödemeler

Depremlerde veya bu depremlerdeki yaralanmalara bağlı olarak daha sonraki tarihlerde vefat edenlerin mirasçılarına, tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ve bireysel emeklilik sisteminden, 6/2/2023 tarihinden itibaren yapılan ve 193 sayılı Kanunun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (15) ve (16) numaralı bentlerinde sayılan menkul sermaye iradı kapsamındaki ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaz.

5.4. Veraset ve İntikal Vergisinin Konusuna Giren İşlemler

Depremlerde veya bu depremlerdeki yaralanmalara bağlı olarak daha sonraki tarihlerde vefat edenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile vefat eden hizmet erbabının eş, çocuk, anne ve babasına işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) yapılan yardımlar veraset ve intikal vergisinden müstesnadır. Bu intikaller nedeniyle veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmez, ilişik kesme belgesi aranmaz.

5.5. Defter ve Belgelerin Zayii Olması

13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa ve 213 sayılı Kanuna göre tutulması ve tasdiki zorunlu defterleri ile kullanmak mecburiyetinde bulunduğu belgeleri 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle zayi olan mükellefler, durumu öğrendiği tarihten itibaren 31/7/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yetkili mahkemeden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Mahkeme bu talebi ivedilikle görüşür ve gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir. Ancak bu yerlerde bulunan mükellefin il veya ilçe idare kurullarından defter ve belgelerinin zayi olduğuna ilişkin olarak alacağı belge de yetkili mahkemeden alınmış belge hükmündedir. Böyle bir belge almamış olan mükellef, defterlerini ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılır. Defter veya belgelerinin iş yerinde veya 3568 sayılı Kanun uyarınca yetkili meslek mensubunun faaliyetlerini yürüttüğü yerde zayi olduğunu beyan eden mükellef, ilgili mahkemeye veya il/ilçe idare kuruluna başvurduğunu gösteren belge ile yeni defterlerin açılış onayını notere yaptırabilir. Şu kadar ki ilgili mahkeme veya kurullarca defter ve belgelerin zayi olmadığına karar verilmesi halinde mükellef, defter ve belgelerini ibrazdan kaçınmış sayılır. 6102 sayılı Kanun ve 213 sayılı Kanun kapsamında tutulması ve tasdiki zorunlu olup elektronik ortamda tutulan defterlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından muhafaza edilen ya da muhafaza edilmek üzere anılan Bakanlığa elektronik ortamda iletilen defterler bakımından bu madde hükümleri uygulanmaz.

5.6. Deprem Bölgesindeki Alacakların Durumu

6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde; gelir ve kurumlar vergisi yönünden mükellefiyet kaydı bulunan kişilerden veya gelir vergisi mükellefiyeti bulunmayan ancak yerleşim yeri bu yerlerde olan gerçek kişilerden ya da kuruluş ve faaliyet yeri bu yerlerde bulunan kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayan teşekküllerden alacağı bulunan mükellefler, açılan tespit davası üzerine mahkeme tarafından borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine yönelik verilmiş bir karar bulunması şartıyla, deprem tarihinden önce doğmuş olan ve varlığı 213 sayılı Kanunda sayılan belgeler ile tevsik edilen alacaklarını aynı Kanunun 323 üncü maddesinde yer alan hükümlere göre dava veya icra safhasında bulunan alacak kabul ederek, bu alacakları için pasifte karşılık ayırabilir. İşletme hesabı esasında defter tutan mükellefler, bu fıkra kapsamında tespit edilen şüpheli alacaklarını defterlerinin gider kısmına kaydederler. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

5.7. Hasarlı Bina ve Taşıtların Durumu

6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca 213 sayılı Kanunun 15 inci maddesi kapsamında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde, depremlerde yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı binalara ve ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin olup 6/2/2023 tarihinden önce tahakkuk eden ve bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla ödenmemiş bulunan emlâk vergisi, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, çevre temizlik vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ile bu alacaklara ilişkin vergi cezası, gecikme faizi, gecikme zammı terkin edilir ve taşıtlar üzerinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre vergi dairelerince tatbik edilmiş hacizler kaldırılır. Bu hüküm, fıkra kapsamına giren taşıtlara 6/2/2023 tarihinden önce 2918 sayılı Kanunun 116 ncı maddesine göre verilen trafik idari para cezası ile 6001 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ve bu cezanın verilmesine ilişkin geçiş ücreti ile gecikme zammı alacakları için de uygulanır. Bu fıkranın uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

6. Deprem Vergisi (Ek Vergi)

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle;

·         5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin % 10 oranında,

·         5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen iştirak kazançları istisnası ile yurtdışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında,

ek vergi hesaplanır ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenir. Özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerde bu vergi, 2023 yılı içinde sona eren hesap dönemi için verilmesi gereken beyannamelerde gösterilmek suretiyle uygulanır.

Bu vergi gider ve indirim olarak dikkate alınamayacak ve hiçbir vergiden mahsup edilemeyecektir.

Ek Kurumlar Vergisine Tabi Olmayacak İndirim ve İstisnalar:

·      Türkiye’de kurulu fonlar ile yatırım ortaklıklarının kazanç istisnası (KVK. Md. 5/1-d),

·      Kooperatiflerde risturn istisnası (KVK. Md. 5/1-i),

·      Taşınır ve taşınmaz malların Sat-Kirala-Geri Al işlemlerinden doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-j),

·      Varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine satışından doğan kazançlarda istisna (KVK Md. 5/1-k),

·      Kur Korumalı Mevduat hesaplarından sağlanan kazançlarda istisna (KVK. Md. Geçici 14),

·      Sponsorluk harcamaları (KVK. Md. 10/1-b),

·      Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-c)

·      Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi ve bakım ve rehabilitasyon merkezi ile ibadethanelerin inşası ve mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-ç)

·      Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köyler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen ya da desteklenmesi uygun görülen yerlere yapılan bağış ve yardımlar (KVK. Md. 10/1-d),

·      Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan bağışlar (KVK. Md. 10/1-e),

·      İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan bağış veya yardımlar (KVK. Md. 10/1-f),

·      Vergi Usul Kanununun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10'unu aşmayan kısmı (KVK. Md. 10/1-g),

·      Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyeri indirimi (KVK. Md. 10/1-h),

·      Tevkifata tabi yatırım indirimi istisnası (GVK. Mad. Geçici 61),

·      İlgili Kanunları uyarınca kurum kazancından indirilebilen bağış ve yardımlar,

·      1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407 nci maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları.

06.02.2023 tarihi itibarıyla, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas ilinin Gürün ilçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaftır.

7. Genç Girişimci İstisnası

Genç girişimcilere sağlanan 75.000 TL tutarındaki istisna sınırı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 103’üncü maddesinde yer alan tarifenin ikinci diliminde yer alan tutara eşitlenmiştir.

8. Geçici Damga Vergisi İstisnası

Toplu Konut İdaresi Başkanlığınca; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), daha önce ihale ilanı verilmiş olmakla birlikte son teklif verme tarihi geçmemiş olanlar dâhil olmak üzere konut ve konut ile birlikte ihaleye çıkılan yapım işlerine ilişkin ihalelerde, alınan ihale kararları ve Başkanlık ile işi yüklenenler arasında düzenlenen sözleşmeler damga vergisinden müstesnadır.

9. Harçlar Kanunun’da Yapılan Düzenleme

Şüyuun izalesi yoluyla satışa konu edilen her bir taşınmaza ilişkin devir ve iktisaplarda, bu fıkraya göre alınması gereken en az maktu harç miktarı, devir ve iktisap sayısı ile ilişkilendirilmeksizin, devir eden ve devir alanın her birinden bir kez alınır.

10. İndirilecek KDV İle İlgili Düzenleme

Boru hatları veya elektrik telleri ile taşınan ve sürekli akış hâlinde olan malların ithaline ilişkin olarak ithalatın yapıldığı vergilendirme dönemine ait katma değer vergisi beyannamesinin verilme süresi sonuna kadar ödenen katma değer vergisi, ithalatın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılabilir.

11. Ar-Ge Merkezleri ve Teknokentlerde Dışarıda Geçirilen Sürelere İlişkin Düzenleme

Ar-Ge Merkezleri ve Teknokentlerde hali hazırda %75 olarak uygulanan dışarıda geçirilen sürelerin %100’e kadar artırılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir

12.Kurumların İstisna Faaliyetlerine İlişkin Oluşan Zarar ve Giderlerin Durumu

Kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez. Şu kadar ki iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri, Kanunun 19 uncu maddesi kapsamında yapılan devir işlemleri sonrasına isabet edenler de dâhil olmak üzere, kurum kazancından indirilebilir.

13.Kanunun Yürürlüğü

·         7440 Sayılı Kanun’un yukarıda özetlenen 11 inci ve 20 nci maddeleri 1/1/2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde,

·        17 nci maddesi Kanunun yayımı tarihini izleyen ayın başında,

·        23 üncü maddesi 1/1/2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

·        Diğer hükümleri yayımı tarihinde,

yürürlüğe girer.

Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle temasa geçiniz. 

Saygılarımızla,