Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik
ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na kar
dağıtımının sınırlandırılmasına ilişkin geçici madde (“Geçici madde 13”)
eklenmişti. 18.09.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 2948 sayılı
Cumhurbaşkanı Kararı ile bu sürenin üç ay daha yani 31.12.2020 tarihine kadar
uzatılmasına karar verildi.
Geçici Madde 13 hangi konularda düzenleme
içermekteydi?
Kar dağıtımına ilişkin COVID-19’un ticari hayata etkisine
göz kırpan kısıtlamayı içeren Geçici Madde 13’e göre 30.09.2020 tarihine kadar,
-Sadece 2019 net dönem karının yüzde yirmi beşine kadarının
dağıtımı hususunda karar alınabilecek;
-Geçmiş yıl karları ve serbest yedek akçeler
dağıtılamayacak;
-Genel Kurul tarafından yönetim kuruluna kar payı avansı
dağıtım yetkisi verilemeyecekti.
Geçici Madde 13 dışında düzenlemeler yapıldı
mı?
Geçici madde 13 ile öngörüldüğü üzere madde kapsamına giren
sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ve uygulamaya dair usul ve esasların
düzenlenmesi amacıyla 17.05.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun Geçici 13 üncü Maddesinin
Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” (“Tebliğ”) ile
düzenlendi. Tebliğ’e göre,
-Sınırlamanın iç kaynaklardan yapılan sermaye artışları
için geçerli olmayacağı;
-2019 hesap döneminde zarar edilmiş olmasına rağmen serbest
yedek akçelerden dağıtım kararı alındıysa, bu tutarın henüz ödemesi gerçekleştirilmemiş
kısmına ilişkin ödemeler de ertelenecek ve hiçbir faiz tahakkuk ettirilemeyeceği;
-Kar payı avansı dağıtım yetkisinin genel kurulca yönetim
kuruluna geçici madde 13’ün yürürlüğe girmesinden önce verildiyse, bu yetki de
30.09.2020 tarihine kadar erteleneceği düzenlenmekteydi.
Uzatılan süre ile Geçici Madde 13’ün
geçerliliği
Geçici madde 13’ün eklenmesinden önce kar dağıtımı yapılan
şirketlerde ödemelerin henüz yapılmayan kısmının ödemelerinin de 3 ay
ertelenmesi düzenlenmişti. Geçici madde 13/1 uyarınca tüm bu sınırlamaların süresinin
Cumhurbaşkanı tarafından 3 ay daha uzatılması mümkündü.
Yeni Cumhurbaşkanlığı Kararı ile erteleme 31.12.2020
tarihine kadar uzatılmış oldu.
Sınırlama kapsamı dışında tutulan şirketler
hangileridir?
Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel
kişileri ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan
veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu
şirketler sınırlama kapsamı dışında tutulmuştur.
Sınırlama süresinin uzatılmasının altında yatan
amaç nedir?
Uzatılma kararının altında yatan sebep COVID-19’un ticari
hayata etkisinin halen devam etmesi olarak yorumlanabilir. Şirketlerin mevcut
özkaynaklarını ihtiyatlı kullanması fikrinden yola çıkılarak yapılan bu
düzenleme, aynı zamanda ilave finansman ihtiyacının doğması durumuna karşı da
şirketleri koruma altına almayı hedeflemiştir.
Geçici madde 13 ve Tebliğ’e aykırı alınan
kararların akıbeti ne olacaktır?
Geçici Madde 13 emredici bir hüküm olarak kapsamına giren
tüm şirketlerin uyması gereken bir zorunluluk getirmektedir. Bu zorunluluğun sonucu
olarak, bu hükme aykırı karar alınması halinde şirketler genel kurul kararının
iptal edilebilmesi veya butlanı ihtimali ile karşı karşıya kalabilecektir.
Nitekim her halde karar geçerli bir şekilde uygulama alanı bulamayacaktır.