Özet: Vergi Usul Kanunu’nun 370’inci maddesinin (c)
fıkrasının Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden, yapılacak
ön tespitin ve izaha davetin şekli ve kapsamı, davet yapılacaklar, yapılan
izahın değerlendirme süresi, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile
uygulamaya ilişkin usul ve esasları içeren 519 Sıra No’lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliği yayınlanmıştır.
Açıklamalar
30.07.2020 tarih ve 31201 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanan 519 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde
yer alan düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.
1.
Ön Tespitin Şartlarına İlişkin Açıklamalar
Vergi Usul Kanunu’nun 370’inci maddesinde yer alan indirimli cezanın uygulanmasının, yetkili merciler tarafından verginin ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğuna dair ön tespitin yapılmış olduğu hallerde mümkün olduğu açıklanmış olup, ön tespitin şartları aşağıdaki gibi sayılmıştır:
- Vergi
incelemesine başlanılmamış veya takdir komisyonuna sevk işleminin yapılmamış
olması
- İhbarda bulunulmamış olması
Vergi Usul
Kanunu’nun 370’inci maddesinin (c) fıkrasında, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na
verilen yetkiye istinaden, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı
bünyesinde yeterli sayıda "Ön Tespit ve İzah Değerlendirme Komisyonu"
oluşturulduğu belirtilmiş ve bu komisyonlara ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
2.
İzaha Davet Müessesesine İlişkin Açıklamalar
Söz konusu tebliğde, verginin ziyaa uğradığına delalet eden
emarelerin tespit edilmesine bağlı olarak işleyen izaha davet müessesesi
kapsamında, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı ilgili birimlerce verginin
ziyaa uğradığına delalet eden emareler bulunduğu yönünde yapılan çalışmalar
neticesinde belirlenen konulara ilişkin olarak haklarında ön tespit
yapılanların izaha davet edileceği açıklanmıştır.
Diğer
taraftan, izaha davet yazısı tebliğ edilenlerin tebliğ tarihinden itibaren 30
gün içerisinde yetkili komisyona izahta bulunmaları gerektiği ve süresinde
yapılan izahın, komisyonca en geç 45 gün içinde değerlendirilerek sonuca
bağlanacağı belirtilmiştir.
3.
Sahte veya Muhteviyatı İtibarıyla Yanıltıcı Belge
Kullanılmasına İlişkin Yapılan Ön Tespitlere Dair Açıklamalar
Tebliğ’de
yer verilen açıklamalarda, Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesinde yer alan
kaçakçılık fiilleriyle verginin ziyaa uğratılmış olabileceği hallerde
haklarında ön tespit yapılanların izaha davet edilmeyecekleri belirtilmiştir
Ancak, sahte
veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş
olabileceğine dair yapılan ön tespitlerde, kullanılan sahte veya muhteviyatı
itibarıyla yanıltıcı belge tutarı, bir takvim yılında 100.000 TL’yi geçmeyen
veya bu tutarı geçse dahi ilgili yıldaki toplam mal ve hizmet alışlarının
%5’ini aşmayan mükelleflere sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge (SMİYB)
ön tespit yazısı tebliğ edileceği açıklanmıştır. Söz konusu 100.000 TL sınırının
veya %5'lik oranın aşılmamış olması şartları her bir yıl itibarıyla ayrı ayrı
değerlendirilecek olup takvim yılı esas alınacaktır.
Sahte veya
muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine
dair belge tutarının tespiti ile mal ve hizmet alış tutarının hesaplanmasında
vergiler hariç tutarlar dikkate alınacaktır.
4.
Diğer Hususlar
Ø İndirimli ceza uygulanması için gereken
şartlardan herhangi birini taşımadığı anlaşılan mükelleflerin vergi
beyannamelerini vermelerine engel bir durum bulunmadığı, vergi incelemesine
başlanılmadan veya takdir komisyonuna sevk edilmeden beyannamelerini vermiş
olanlara, ziyaa uğratılan vergi üzerinden %50 oranında vergi ziyaı cezası
kesileceği belirtilmiştir.
Ø Vergi Usul Kanunu’nun 370’inci maddesi
kapsamında verilen beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler ile izah zammının
mükelleflerce maddede öngörülen 30 günlük süre içerisinde ödenmemesi durumunda
%20 oranında kesilmiş olan indirimli ceza, %50 oranı esas alınarak ikmal edilecek
ve izah zammının gecikme faizine dönüştürülmesi işlemi yapılacaktır.
Ø Vergi Usul Kanununun 370’inci maddesinin (a)
fıkrası kapsamında kendilerine izaha davet yazısı tebliğ edilen mükellefler, bu
maddeye göre %20 oranında kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin ihbarnamelerin
tebliği üzerine süresi içerisinde tarhiyat sonrası uzlaşma başvurusunda
bulunabilir. Ancak, maddenin (b) fıkrası kapsamında ön tespite ilişkin yazı
tebliğ edilen mükellefler, bu madde uyarınca kesilecek vergi ziyaı cezası için
uzlaşma başvurusunda bulunamaz.
Ø Yazılı izah, izaha davet yazısını gönderen
mercie; elden verilmişse bu tarihte, postayla taahhütlü veya acele posta
servisi ile gönderilmişse zarfın üzerindeki damga tarihinde, adi postayla veya
özel dağıtım şirketleri aracılığıyla gönderilmişse izaha davet yazısını
gönderen merciin kayıtlarına girdiği tarihte verilmiş sayılır.
Ø Sözlü izah, izahı yapan ile komisyon
tarafından imzalanacak bir tutanakla tespit olunur. Bu durumda, izah tarihi
olarak tutanağın düzenlendiği tarih esas alınır.
Ø İzaha davet müessesesiyle ilgili düzenlemelerin
yer aldığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 482) yürürlükten
kaldırılmıştır.
Tebliğ
yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Saygılarımızla,