Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (“OECD”), 160’tan fazla ülke ve yetki alanını kapsayan ve vergi şeffaflığı bakımından önemli bir artışı temsil eden yaklaşık 7.000 Çok Uluslu İşletme(“ÇUİ”)’nin faaliyetlerine ilişkin birleştirilmiş Ülke Bazlı Rapor (“CbCR”) verilerini içeren en son yıllık Kurumlar Vergisi İstatistikleri’ni 17 Kasım tarihinde yayımlamıştır.

Yayınlanan raporda yer alan veriler;  gelişmekte olan ve yükselen piyasa ekonomileri için başta olmak üzere diğer ülkeler için de kurumlar vergisinin önemli bir gelir kaynağı olmaya devam ettiğini göstermektedir. Ortalama olarak, kurumlar vergisinin toplam vergi içindeki payı Afrika (%18,8), Asya ve Pasifik (%18,2) ve Latin Amerika ve Karayipler’de (%15,8) ile OECD ülkelerine (%9,6) oranla daha yüksektir.

Söz konusu veriler, yasal kurumlar vergisi oranlarında yıllarca yapılan indirimlerin ardından; ülkelerin gelirlerini arttırma ve yatırımı teşvik etme arasında bir denge kurmaya çalışmalarının 2021’de yaşanan vergi tabanlarındaki bazı daralmalar ile birlikte 2022 yılında kurumlar vergisi oranlarının bir istikrara kavuştuğuna işaret etmektedir. Kurumlar vergisi oranlarının istikrara kavuşturulması, hükümetlerin Koronavirüs salgını sonrasında karşılaştığı mali zorluklara karşı vermiş oldukları bir reaksiyon olarak da yorumlanabilmektedir. Raporda yer alan veri setinin kapsadığı tüm yetki alanları için ortalama yasal vergi oranı, 2000’de %28 iken, 2021’de %20 ve 2022’de %20 olmuştur.

Hükümetlerin, ekonomik toparlanmayı hızlandırmaya çalışmak için yatırımları (özellikle araştırma ve geliştirme faaliyetlerini)  teşvik etmek suretiyle kurumlar vergisi sistemini kullandıklarına dair veriler bulunmaktadır. Söz konusu verilere göre cömert sermaye indirimleri ile kurumlar vergisi matrahlarının daraldığını ve söz konusu hükümlerin uygulandığı ülke sayısının 2019 yılında 57 iken 2021 yılında artarak 65 olarak gerçekleştiği anlaşılmaktadır. Raporda yer alan verilere göre ayrıca OECD ve Avrupa Birliği Üye Devletleri tarafından uygulanan Ar&Ge vergisel uygulamaların COVID-19 pandemisi sırasında  2020 ve 2021 yıllarında sayı olarak arttığı anlaşılmaktadır.

CBCR verilerine de değinen rapora göre, kurumlar vergisi oranının sıfır olduğu ülkelerde, çalışan başına hesaplanan ortalama gelir 2 milyon ABD doları iken kurumlar vergisi oranının sıfırın üzerinde olduğu bölgelerde söz konusu ortalama gelirin yalnızca 300.000 ABD doları olduğu sunulmaktadır. Ayrıca, yatırım merkezlerinde (investment hubs) faaliyet gösteren şirketlerin ilişkili taraf gelirleri toplam gelirlerin %35’ini oluştururken, yüksek, orta ve düşük gelirli ülkelerde faaliyet gösteren şirketlerin ilişkili taraf gelirlerinin ortalama payı %15 civarındadır. Bu sonuçlar ticari faktörler nedeniyle ortaya çıkabileceği gibi muhtemel Vergi Matrahı Aşındırması ve Kar Aktarımı (BEPS) varlığına da işaret edebilmektedir.

Konu ile ilgili detaylı bilgi için söz konusu yayına bu linkten ulaşabilirsiniz.