Özet: 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nda değişiklikler yapılmasını öngören Kanun Tasarısı 27.02.2018 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sunulmuştur. Söz konusu Tasarı, 1985 yılından beri uygulanmakta olan KDV sisteminde reform sayılabilecek düzenlemeler içermektedir.
Açıklamalar
27.02.2018 tarihinde TBMM Başkanlığı'na sunulan "Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ile yatırım, üretim ve ihracatın desteklenmesi, işletmeler üzerinde oluşan finansman yükünün azaltılması, küçük ve orta ölçekli işletmelerin vergiye uyumunun kolaylaştırılması, kayıtlı ekonominin teşvik edilmesi ve vergi uygulamalarında mükellef haklarının güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. 1985 yılından beri uygulanmakta olan KDV sistemimizde reform sayılabilecek değişiklikler yapılmasını öngören Kanun Tasarı'nda yer alan konular aşağıda özetlenmiştir.
Devreden KDV'nin İadesi: Bir vergilendirme döneminde oluşan ve on iki ay süreyle indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin, bu süreyi izleyen altı ay içerisinde talep edilmesi şartıyla iade edilmesi öngörülmektedir.
Tasarıda Bakanlar Kurulu'na, söz konusu on iki aylık süreyi sektörler, işletme büyüklükleri ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin kaynağına göre yirmi dört aya kadar uzatmaya, üç aya kadar indirmeye, belirlenen sürede mükelleflerce indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin iadesine, bu iadenin vergi incelemesiyle veya diğer yöntemlerle yapılmasına yönelik usul ve esasları belirlemek üzere yetki verilmektedir.
Ayrıca, Bakanlar Kurulu'na süresi içinde talep edilmeyen KDV'nin gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına olanak sağlama ve iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirleme yetkisi de verilecektir.
Maliye Bakanlığı'na ise mükellefiyet süresi, çalışan sayısı, aktif ve özsermaye büyüklüğü, ödenen vergi tutarı, vergisel ödevlerin zamanında yerine getirilip getirilmediği, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı gibi kriterler esas alınarak farklı iade yöntemleri tespit etme, iade alacağının mahsup edileceği vergi borçları ile iadeye ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetki verilmektedir.
Mevcut Devreden KDV'lerin Durumu: 01.01.2019 tarihinden önceki dönemlere ilişkin devreden KDV'nin ayrı hesaplarda izlenmesi gerekmekte olup, bu tutar sonraki dönemlere devretmeyecektir. Maliye Bakanlığı, bütçe imkanlarını dikkate almak suretiyle uygun gördüğü zamanlarda, sektörlere, işletme büyüklüklerine, devreden KDV'nin kaynağına göre ilgili tutarları kısmen veya tamamen iade edebileceği gibi, bu tutarların diğer vergi borçlarına mahsup edilmesine veya gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazdırmaya yetkili olacaktır.
KDV İade Süresi: İadesi gereken KDV'nin, iadeye ilişkin tamamlanması gereken tüm bilgi ve belgelerin tamamlandığı tarihi takip eden üç ay içinde vergi idaresi tarafından mükellefe iade edilmemesi durumunda, üç aylık sürenin sonundan itibaren tecil faizi oranında faiz hesaplanacak ve mükellef söz konusu KDV iadesini faiziyle birlikte alabilecektir.
Ayrıca, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı bünyesinde yeni bir grup başkanlığı olarak "KDV İade İncelemeleri Grup Başkanlığı" ihdas edilmesi ve buna bağlı olarak, KDV iadelerinin daha verimli ve hızlı bir şekilde neticelendirilmesi amaçlanmaktadır.
Tam istisna kapsamındaki işlemler sebebiyle KDV iadesi taleplerinde, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talepte bulunulma şartı getirilmektedir.
KDV İadesi Hesabı: İmalatçılar tarafından yapılan ihracat işlemlerinden kaynaklı iadelerde, yüklenilen KDV yerine sektörler itibariyle ihracat bedelinin belli bir oranına kadar iade yapılması öngörülmektedir. Ayrıca, indirimli orana tabi teslim ve hizmetler nedeniyle, teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminden sonra ortaya çıkan giderler veya yapılan iskontolar dolayısıyla yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen KDV'nin iade hesabına dahil edilmesine imkan sağlanmaktadır.
KDV İadesi için SMMM Raporu: 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nda yapılması planlanan değişiklik ile SMMM'lere, beyannamelerini imzaladıkları dönem ve mükelleflerle sınırlı olmak üzere KDV iadesine dayanak teşkil edecek rapor düzenleme yetkisi verilecek olup, Maliye Bakanlığı bu kapsamda rapor düzenleyebilecek SMMM'lerde aranacak nitelik ve şartlar ile rapor düzenleyebilecekleri iade türlerini ve azami iade tutarlarını belirlemeye yetkili olacaktır.
KDV İndirimi Dönemi: Yapılması öngörülen değişiklik ile KDV indirimi hakkı, vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği takvim yılını takip eden yılın sonuna kadar kullanılabilecektir. Bu değişiklik, geç düzenlenen faturalar sebebiyle KDV indirimi konusunda yaşanan sıkıntıları da ortadan kaldırmış olacaktır.
Gümrüksüz Satış Mağazalarına Yapılan Teslimler: Gümrüksüz satış mağazalarına veya bunların depolarına yapılan teslimler ihracat olarak değerlendirilecek ve KDV'den istisna edilecektir. Diğer taraftan, ÖTV Kanunu'na ekli (III) ve (IV) sayılı listedeki malların söz konusu mağazalara veya depolara teslimlerinde de ÖTV istisnası uygulanacaktır. Bu suretle, yerli işletmeler aleyhine oluşan rekabet eşitsizliği giderilecektir.
Tam İstisna Kapsamına Giren İşlemler: KDV mevzuatında daha önce kısmi istisna olarak tanımlanan veya istisnalar arasında yer almayan aşağıdaki işlemler, tam istisna kapsamına alınmıştır.
- Gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda; ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri,
- Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu vb. inşaası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler,
- Sağlık Bakanlığı'nca izin verilen mükellefler tarafından Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere verilen koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri,
- Ar-ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makine ve teçhizat teslimleri.
Grup Vergilendirmesi: Kurumlar vergisi mükellefleri, en az %50 ortağı olduğu kurumlar vergisi mükellefleriyle birlikte "grup KDV mükellefiyeti" tesis ettirebilecektir. Kapsama dahil olacak mükellefleri sektörler, işletme büyüklükleri, iş hacimleri ve diğer kriterler çerçevesinde belirlemek üzere Maliye Bakanlığı'na yetki verilmektedir. Gruba dahil olan mükelleflerin tamamı, ödenmesi gereken vergiden müteselsilen sorumlu olacaktır. Bu uygulama çerçevesinde, aynı gruba bağlı birden fazla şirketin tek bir KDV beyannamesi vermesi mümkün hale gelecektir.
Değersiz Alacaklar için KDV Düzeltmesi: Kanun tasarısı ile, Vergi Usul Kanunu'nun 322.maddesi uyarınca değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen KDV'nin, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılmak suretiyle düzeltilmesi öngörülmektedir.
Hasılat Esaslı Vergileme: Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek sektör ve meslek gruplarında faaliyet gösteren işletme esasına göre defter tutan mükellefler ile serbest meslek erbapları, talep etmeleri halinde hasılat esaslı KDV uygulayabileceklerdir. Hasılat esaslı vergilemede, yüklenilen KDV dikkate alınmaksızın, toplam satış hasılatına Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek vergi oranları uygulanmak suretiyle hesaplanacak KDV, beyan edilmek suretiyle ödenecektir. Bu kapsamdaki mükellefler, mal ve hizmet alımları sırasında yüklendikleri KDV'yi gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alırken, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları KDV'yi de gelir olarak dikkate alacaklardır.
İşletme Hesabına Göre Defter Tutanlar İçin Ödeme Zamanı: Maliye Bakanlığı'nın yetkisiyle, Vergi Usul Kanunu uyarınca işletme hesabına göre defter tutan mükellefler için KDV ödeme süresi, beyannamenin verildiği ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar uzatılabilecektir.
Faydalı Ömrü Tamamlanan İktisadi Kıymetler İçin KDV Düzeltmesi: Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen faydalı ömürleri tamamlandıktan sonra zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlere ilişkin yüklenilen KDV'nin tamamının, faydalı ömrü dolmadan zayi olan veya istisna kapsamında teslim edilen amortismana tabi iktisadi kıymetler sebebiyle yüklenilen KDV'nin ise bu kıymetlerin kullanıldığı süreye isabet eden kısmının indirim konusu yapılması mümkün hale gelecektir.
Teknoparklarda KDV: Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflerin, KDV'den istisna edilen faaliyetler çerçevesinde yüklenmiş oldukları KDV'nin indirimine olanak sağlanmaktadır. Diğer taraftan, teknokent faaliyetleri kapsamında geliştirilen oyunların teslimi de KDV'den istisna edilecektir.
İkinci El Motorlu Taşıt ve Taşınmaz Ticaretinde KDV Matrahı: İkinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmaz ticaretiyle uğraşan mükelleflerce, KDV mükellefi olmayanlardan alınarak vasfında önemli değişiklik yapılmaksızın satılan ikinci el motorlu kara taşıtı veya taşınmazların tesliminde KDV, alış bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanacaktır.
Arsa Karşılığı Konut Teslimleri: Arsa karşılığı inşaat işlerinde; arsa sahibi tarafından konut veya işyerine karşılık müteahhide arsa payı teslimi, müteahhit tarafından arsa payına karşılık arsa sahibine konut veya işyeri teslimi yapılmış sayılacaktır. Ayrıca, arsa karşılığı inşaat işlerine ilişkin bedelin tespitinde, müteahhit tarafından arsa sahibine bırakılan konut veya işyerinin VUK'un 267.maddesinin ikinci fıkrasında yer alan maliyet bedeli esasına göre belirlenecek tutar esas alınacaktır.
Yukarıda yer alan açıklamalar, TBMM'ye sunulan Kanun Tasarısı çerçevesinde hazırlanmıştır. Gelişmeler hakkında ayrıca bilgilendirmede bulunulacaktır.
Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle temasa geçiniz.
Saygılarımızla.
Ek- Katma Değer Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı
KDV Kanunu'nda yapılması planlanan değişikliklerle ilgili daha önce yayımlanan makalelerimize aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.
