KDV İade Taleplerinde Asgari Tutar Uygulaması Getirildi ve Dolmuş İşletmelerinin Hasılat Esaslı Vergilendirme Kapsamına Alınmasına İmkân Sağlandı

​​​​​​​Resmi Gazete’nin 28 Ocak 2023 tarihli nüshasında; Katma Değer Vergisinin İade Talebinde Bulunulabilecek Asgari Tutarının Belirlenmesi ile Hasılat Esaslı Vergilendirmeyi düzenleyen 718 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının Eki Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 6775 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı yayımlandı.

Mezkûr Karar çerçevesinde yapılan 2 ayrı düzenlemeye ilişkin açıklama ve değerlendirmelerimiz özet olarak aşağıya alınmıştır.

1)    KDV İade Taleplerinde Asgari Tutar Uygulaması Getirildi:

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Yetki” kenar başlığını taşıya 36 ncı maddesinde; Cumhurbaşkanının indirim hakkını kısmen veya tamamen kaldırmaya veya yeniden koymaya ve bu şekilde indirim hakkı kısıtlanan mal veya hizmetleri belirlemeye, süresi içinde iadesi talep edilmeyen ve indirim yoluyla giderilmek üzere sonraki dönemlere devreden KDV’nin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak yazılmasına imkân vermeye ve iade talebinde bulunulabilecek asgari tutarı belirlemeye yetkili olduğu hükmü amirdir.

Mezkûr Kanun hükmüne istinaden, mükelleflerin iade hakkı doğuran işlemlerine ilişkin olarak KDV iadesi talebinde bulunabilecekleri asgari tutar Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca 2.000.-TL olarak belirlenmiş bulunuyor.

Yapılan yeni düzenleme, 1 Şubat 2023 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere 28 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girmiş olacak.

Buna göre; örneğin ihracat istisnası kapsamında KDV iade talebinde bulunan mükellef adına, Ocak 2022 döneminde 1.500.-TL, Şubat 2022 döneminde ise 5.000.-TL tutarında KDV iade alacağının hesaplandığını varsaydığımızda, sadece Şubat dönemine ilişkin 5.000.-TL’nin iadesi talep edilebilecek, Ocak 2022 dönemi için ise KDV iade talebinde bulunamayacaktır.

Örnekleri, aynı şekilde Kısmi Tevkifat Uygulanan İşlemler, İndirimli Oran Kapsamındaki İade Talepleri ve Uluslararası Anlaşmalardan kaynaklanan KDV iade talepleri için de çoğaltmak mümkündür.

Mükellef aleyhine KDV iade tutarlarının azalması yönünde sonuç yaratan bu düzenleme ile birlikte, vergi dairesi personelin daha etkin kullanılması ve dolayısıyla KDV iade süreçlerinin daha hızlı sonuçlandırılması beklenmektedir.

Eğer, iade hakkı doğuran işlemlere ilişkin olarak geçmiş dönemler için belirlenen asgari tutarlar doğrudan cari yıla ilişkin iade hesabına dâhil edilemeyecekse, iade alınamayan KDV Beyanname üzerinde sonraki döneme devreden KDV içinde yer alacaktır.

Bu durumda; mükellefin faaliyeti sadece iade hakkı doğuran işlemlerden ibaret ise iade alamadığı KDV’yi sonraki dönemlerde indirim yoluyla gidermesi teknik olarak mümkün olmayacaktır. Dolayısıyla asgari tutarlar, işletmenin sonsuz olduğu varsayılan ömrü süresince iade alınamayacak ve devreden KDV içinde sürekli gelecek dönemlere taşınacaktır.

Bu yönüyle değerlendirildiğinde, yeni düzenleme bu haliyle; KDV’nin mükellefin üzerinde kalmaması gerektiğine dair temel teorisi, Kanun’un amacı, lafzı ve ruhi ile bağdaşmayacaktır.

2)    Dolmuş İşletmelerinin Hasılat Esaslı Vergilendirme Kapsamına Alınmasına İmkân Sağlandı

Yine Katma Değer Vergisi Kanunu’nun; “Hasılat Esaslı Vergilendirme” başlıklı 38 inci maddesinde; Cumhurbaşkanının Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerini, sektörler ve meslek grupları itibarıyla belirleyeceği yıllık iş hacimlerine göre hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamına almaya yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Mezkûr Kanun hükmüne istinaden yayımlanan 6775 sayılı Cumhurbaşkanı uyarınca, şehir içi yolcu taşımacılığı faaliyetinde bulunan ve bu faaliyetlerinden kaynaklanan hasılatlarının tamamını elektronik ücret toplama sistemleri aracılığıyla elde eden Dolmuş İşletmelerinin de talep etmeleri durumunda Özel Halk Otobüslerinde olduğu gibi hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilerini beyan edip ödemeleri mümkün hale getirildi.

Sadece il sınırları içinde yapılan toplu taşıma faaliyetlerine ilişkin bu hasılatlara uygulanacak vergi oranı % 1,5 olarak belirlendi.

Mükelleflerin hasılat esaslı vergilendirme usulü kapsamında vergilendirilebilmeleri için sadece Özel Halk Otobüsü veya Dolmuş İşletme faaliyetlerini ayrı ayrı veya birlikte yapmaları gerekiyor. Bu faaliyetlerin birlikte yapılması hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirmeye engel olmayacak ancak bu faaliyetlerin yanında, hasılat esaslı vergileme kapsamına girmeyen başka faaliyetleri de bulunan işletmeler bu uygulamadan yararlanamayacaklardır.

Bununla birlikte, Belediyeler ile doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin % 51 veya daha fazlası belediyelere ait şirketler bu uygulamadan yararlanamayacaklar.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre vergilendirilen mükellefler, kazançlarının tespitinde kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla alış belgelerinde gösterilen KDV ile hasılat esaslı vergilendirme usulüne göre beyan ederek ödedikleri KDV’yi işlemin mahiyetine göre gider veya maliyet, yaptıkları teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapladıkları KDV’yi ise gelir olarak dikkate almak durumundadırlar.

Ayrıca, Hasılat Esaslı Vergilendirme usulüne geçenler iki yıl geçmedikçe bu usulden çıkamayacaklardır. Hasılat esaslı vergilendirme usulüne tabi mükelleflerin, bu usule göre hesapladıkları vergiyi 4 No.lu KDV Beyannamesi ile vergilendirme dönemini takip eden ayın 24 üncü günü akşamına kadar beyan etmek suretiyle ve aynı ayın 26 ncı günü akşamına kadar ödemeleri gerekiyor.

Hasılat esaslı vergilendirme usulüne tabi mükellefler, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri belgelerde gösterilen KDV ile 2 No.lu KDV beyannamesiyle tevkif suretiyle ödedikleri KDV ve ithal ettikleri mal ve hizmetler dolayısıyla ödedikleri KDV’yi indirim konusu yapamıyorlar.

Bu düzenleme 1 Şubat 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe girecektir.