Özet: 19.10.2019 tarih ve 30923 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:509) ile; e-fatura, e-bilet, e-arşiv ve diğer elektronik uygulamalara ilişkin eski tebliğler yürürlükten kaldırılmış ve elektronik belgelere yönelik yeni düzenlemeler yapılmıştır.​

Açıklamalar

Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin elektronik ortamda düzenlemesine yönelik olarak yayımlanan Tebliğler gözden geçirilmiş, tüm tarafların tek kaynaktan bilgilenmelerinin temin edilmesi ve elektronik belge uygulamalarında bütünlüğün sağlanması amacıyla Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:509) hazırlanmıştır. Söz konusu Tebliğ getirilen düzenlemelere, ana başlıkları itibarıyla aşağıda yer verilmiştir.

E-Fatura Uygulaması

Aşağıda belirtilen mükellef gruplarının, söz konusu süreler içerisinde e-fatura uygulamasına dahil olmaları ve istisnai haller haricinde, e-fatura uygulamasına kayıtlı diğer kullanıcılara faturalarını e-fatura olarak düzenlemeleri ve bunlardan e-fatura olarak almaları zorunludur.

• 5 milyon TL ve üzeri brüt satış hasılatı şartını 2018 veya 2019 hesap döneminde sağlayan mükellefler, 01.07.2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler, izleyen yılın yedinci ayından itibaren,
• ÖTV Kanunu'na ekli (I) sayılı liste kapsamındaki mallar nedeniyle EPDK'dan lisans lımı veya ÖTV Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithalini 2019 yılında gerçekleştirenler 01.07.2020 tarihinden itibaren; 2020 veya müteakip yıllarda gerçekleştirenler ise lisans alımı veya imal, inşa veya ithalatın gerçekleştirildiği ayı izleyen dördündü ayın başından itibaren,
• Aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı ve hizmet aracıları ile internet ortamında ilan yayınlayanlar 01.07.2020 tarihine kadar; 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu işler ile iştigal etmek üzere işe başlayan mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde,
• 5957 sayılı Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 01.01.2020 tarihine kadar; 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu işler ile iştigal etmek üzere işe başlayan mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde.
• Belirtilen hadlerin altında kalan mükellefler de istemeleri halinde e-fatura uygulamasından yararlanabileceklerdir.

E-fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerden mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı kapsamında düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını, istisnai haller dışında e-fatura olarak düzenleyeceklerdir.

E-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu olan mükelleflerin; tam bölünme, birleşme veya nevi değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya nevi değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler e-fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

GİB, riskli yada vergiye uyum düzeyi düşük olan mükellef veya mükellef grupları için e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkili kılınmıştır.

E-Arşiv Uygulaması

E-arşiv uygulamasına geçiş için öngörülen süreler aşağıdaki şekildedir:

• 421 Sıra No'lu VUK Tebliği hükümlerine göre e-fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunan mükellefler ile isteğe bağlı olarak e-fatura uygulamasına geçmiş olan mükelleflerin 01.01.2020 tarihine kadar; 509 Sıra No'lu VUK Tebliği'nin yayımlandığı 19.10.2019 tarihinden sonra itibaren isteğe bağlı veya zorunlu olarak e-fatura uygulamasına geçecek mükelleflerin, aynı süre içerisinde,
• Aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı ve hizmet aracıları ile internet ortamında ilan yayınlayanlar 01.01.2020 tarihine kadar; 2020 veya müteakip hesap dönemlerinden itibaren söz konusu işler ile iştigal etmek üzere işe başlayan mükellefler ise işe başlama tarihinden itibaren 3 ay içinde.

E-arşiv fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce, 01.01.2020 tarihinden itibaren düzenlenecek faturaların, vergiler dahil toplam tutarının 30.000 TL'yi (vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergiler dahil toplam tutarı 5.000 TL'yi) aşması halinde, söz konusu faturaların "e-arşiv fatura" olarak GİB tarafından sunulan e-belge düzenleme portalı üzerinden düzenlenmesi zorunludur.

GİB, riskli yada vergiye uyum düzeyi düşük olan mükellef veya mükellef grupları için e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkili kılınmıştır.

E-İrsaliye Uygulaması

Aşağıda belirtilen mükelleflerin e-irsaliye uygulamasına dahil olmaları ve düzenleyecekleri sevk irsaliyelerini istisnai haller dışında e-irsaliye olarak düzenlemeleri ve uygulama kapsamındaki mükelleflerden alacakları sevk irsaliyelerini e-irsaliye olarak almaları zorunludur.

• ÖTV Kanunu'na ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetler sebebiyle EPDK'dan lisans alan mükellefler,
• ÖTV Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalatını veya ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler,
• Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişiler,
• Şeker Kanunu'nun 2/e maddesinde tanımına yer verilen şekerin imalini gerçekleştiren mükellefler,
• E-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik ile demir veya çelikten eşyaların imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler,
• Tarım ve Orman Bakanlığı'nca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi'ne kayıtlı kullanıcılar,
• E-fatura uygulamasına kayırlı olan ve 2019 veya müteakip hesap dönemlerinde brüt satış hasılatı 25 milyon TL ve üzeri olan mükellefler,
• 5957 sayılı Kanun kapsamında komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler,
• GİB tarafından riskli veya vergiye uyum düzeyi düşük olarak değerlendirilen ve e-irsaliyeye geçme zorunluluğu getirilen mükellefler.

5957 sayılı Kanun kapsamında komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin 01.01.2020 tarihi itibariyle; diğer mükellef gruplarının 01.07.2020 itibariyle e-irsaliye uygulamasına geçmeleri gerekmektedir. Diğer mükellef 01.01.2020 tarihinden itibaren ÖTV Kanunu'na ekli (I) sayılı liste kapsamında lisans alanlar, ÖTV Kanunu'na ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenler, maden ruhsatı veya sertifikası alanlar, şeker imalatı gerçekleştirenler, demir-çelik ürünlerini imal, ithal veya ihracını gerçekleştirenler, Gübre Takip Sistemine dahil olanlar, Hal Kayıt Sistemi kapsamında sebze ve meyvelerin toptan ticaretine başlayanlar için, e-irsaliye uygulamasına geçme zorunluluğu, söz konusu işlemlerin gerçekleştirildiği ayı izleyen dördüncü ayın başından itibaren başlayacaktır.

E-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması

Serbest meslek erbaplarından;

• 01.02.2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanların 01.06.2020 tarihine kadar,
• 01.02.2020 tarihinden (bu tarih dahil) itibaren faaliyetine başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3. ayın sonuna kadar,

e-serbest meslek makbuzu uygulamasına dahil olmaları ve bu tarihlerden itibaren e­serbest meslek makbuzu düzenlemeleri zorunludur.

E-Müstahsil Makbuzu Uygulaması

E-fatura uygulamasına geçmek zorunda olan mükelleflerden faaliyetleri gereği aynı zamanda müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olanlar, 5957 sayılı Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal edenler ile GİB tarafından e-müstahsil makbuzu uygulamasına geçiş zorunluluğu getirilen mükelleflerin e-müstahsil makbuzu uygulamasına geçmeleri gerekmektedir. Sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin 01.01.2020 itibariyle, kapsamdaki diğer mükelleflerin ise 01.07.2020 itibariyle bu uygulamaya geçmeleri zorunludur.

E-Gider Pusulası Uygulaması

GİB, yapılan analiz veya inceleme çalışmaları neticesinde riskli ya da vergiye uyum düzeyi düşük olduğu tespit edilen mükellefleri veya mükellef gruplarını faaliyet, sektör ve ciro tutarına bağlı olmaksızın, yazılı bildirim yapmak ve geçiş hazırlıkları için en az 3 ay süre vermek suretiyle e-gider pusulası uygulamasına geçme zorunluluğu getirmeye yetkilidir. Kendilerine yazılı bildirim yapılan mükelleflerin, yazılı bildirimde belirtilen süreler içerisinde e-gider pusulası uygulamasına dahil olması gerekmektedir.

E-Bilet Uygulaması

Aşağıda belirtilen mükellef gruplarının, belirtilen süreler içerisinde e-bilet uygulamasına geçmeleri zorunludur.

• Karayolu Taşıma Yönetmeliği'nde belirtilen şehirlerarası tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyetiyle iştigal eden mükelleflerin 01.01.2021 tarihine kadar; 2021 ve müteakip yıllarda faaliyete başlayanların ise faaliyete başladığı ayı izleyen 4.ayın başından itibaren,
• Yerli ve yabancı sinema filmi gösteriminde bulunan sinema işletmelerinin 01.07.2020 tarihine kadar; 01.07.2020 tarihinden sonra faaliyetlerine başlayanlar ise faaliyete başladıkları ayı izleyen 4. ayın başından itibaren.

E-Sigorta Komisyon Gider Belgesi Uygulaması

E-sigorta komisyon gider belgesi uygulaması isteğe bağlı bir uygulama olup, dileyen mükellefler başvuru yaparak söz konusu uygulamadan yararlanabilirler. GİB tarafından e-sigorta komisyon gider belgesi uygulamasına zorunlu olarak dahil olacağı belirtilen sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin, GİB tarafından belirlenen süre içinde bu uygulamaya dahil olması ve bu tarihten itibaren istisnai durumlar hariç sigorta komisyon gider belgelerini e-sigorta komisyon gider belgesi olarak düzenlemeleri gerekmektedir.

E-Sigorta Poliçesi Uygulaması

E-sigorta poliçesi uygulaması isteğe bağlı bir uygulama olup, dileyen mükellefler başvuru yaparak söz konusu uygulamadan yararlanabilirler. GİB, en az 3 aylık zaman süresi belirleyerek, sigorta, emeklilik ve reasürans şirketlerinin veya sigorta ve emeklilik aracılarının e-sigorta poliçesi uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirmeye yetkilidir.

E-döviz Alım-Satım Belgesi Uygulaması

E-döviz alım-satım belgesi uygulaması isteğe bağlı bir uygulama olup, dileyen mükellefler başvuru yaparak söz konusu uygulamadan yararlanabilirler. GİB, en az 3 aylık zaman süresi belirleyerek, yetkili müesseselere e-döviz alım-satım belgesi uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirmeye yetkilidir.

E-dekont Uygulaması Uygulaması

E-dekont uygulaması zorunlu bir uygulama olmayıp, bankalar istemeleri halinde 01.01.2020 tarihinden itibaren bu uygulamaya dahil olabileceklerdir. GİB, en az 3 aylık zaman süresi belirleyerek, bankalar için e-dekont uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirmeye yetkilidir.

Elektronik Belge Uygulamalarından Yararlanma Yöntemleri

Mükellefler, elektronik belge uygulamalarından aşağıdaki yöntemlerle yararlanabileceklerdir.

e-belge uygulamalarına ait temel fonksiyonların internet üzerinden genel kullanımını sağlamak amacı ile GİB tarafından oluşturulan ve hizmete sunulan e-belge portalleri aracılığıyla (GİB Portal Yöntemi),

GİB'den izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla (Özel Entegratör Yöntemi),

Kendi bilgi işlem sistemlerinin GİB bilgi işlem sistemleri ile doğrudan entegre edilmesi yoluyla (Doğrudan Entegrasyon Yöntemi) Sorumluluk ve Cezai Müeyyideler E-belge olarak düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin kağıt olarak düzenlenmesi veya hiç düzenlenmemesi halinde VUK'ta öngörülen hükümler çerçevesinde ceza uygulanacaktır.

Elektronik belge olarak düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin; GİB'in ve e-belge uygulamalarına taraf olan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan bakım, İspat ve tevsik edilmek kaydıyla, mükellefin yada özel entegratör kuruluşların bilgi işlem sistemlerinde meydana gelen arıza, kesinti ile bu sistemlerde yapılan planlı bakım, İspat ve tevsik edilmek kaydıyla, kullanılmakta olan mali mührün veya e-imza aracının arızalanması veya çalışması, Bakanlık ve GİB tarafından e-belge uygulamasına ilişkin yayımlanan sirküler, tebliğ, teknik kılavuz ve duyurularda, belgelerin e-belge yerine kağıt olarak düzenlenmesine izin verilmesi, gibi nedenlerle, kanunen düzenlenmesi gereken sürenin geçirilmemesi kaydıyla, kağıt olarak düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası kesilmez. E-belge uygulamalarına dahil olan mükellefler, Tebliğ'de belirtilen haller dışında, yaptıkları teslimleri/alımları ve hizmet ifaları kapsamında, anlaşmalı matbaa işletmelerine bastırılan kağıt belgeleri kullanamazlar; kullanmaları halinde söz konusu mükellefler hakkında VUK'ta öngörülen cezai hükümler uygulanır. Mükelleflere ait e-belgelerin yine mükelleflere ait bilgi işlem sistemlerinde saklanması esas olup, üçüncü kişiler nezdinde de elektronik saklama yapılabilecektir. Başka mükelleflerden elektronik saklama hizmeti alınması, mükelleflerin e-belgelerinin muhafaza ve ibraza ilişkin asli sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. E-belgelerin muhafazasının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti kanunlarının geçerli olduğu yerlerde yapılması zorunludur. E-belge uygulamaları kapsamında izin alan mükelleflerin ilgili tebliğde ve kılavuzlarda yer alan usul ve esaslara aykırı biçimde belge düzenlemesi durumunda, işledikleri fiilin türüne göre VUK'ta öngörülen cezalar uygulanacaktır.

Yürürlükten Kaldırılan Tebliğler

E-fatura, e-bilet, e-arşiv ve diğer elektronik uygulamalara ilişkin 397, 415, 421, 433, 462, 463 ve 487 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Tebliğ'in Yürürlüğü

Tüm elektronik belge uygulamalarını düzenleyen 509 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, yayımı tarihi olan 19.10.2019'da yürürlüğe girmiştir. Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle iletişime geçiniz.