Özet: 17.02.2018 tarihli ve 30335 sayılı Resmi Gazete'de Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından "Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" yayımlanmıştır. Yönetmelik ile birlikte döviz pozisyonunu etkileyen işlemleri izlemek üzere firmalardan bilgi ve belge toplanmasına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi amaçlanmakta olup yönetmelik, TCMB'nin döviz pozisyonunu etkileyen işlemlerini izleyeceği firmaları, istenilecek bilgi ve belgeleri, bu bilgi ve belgelerin toplanma ve izlenme yöntemini, paylaşımını, doğruluğunun denetimini ve konuya ilişkin destek hizmeti teminini kapsamaktadır.

Açıklamalar

Söz konusu Yönetmelik ile döviz pozisyonunu etkileyen işlemleri izlemek üzere TCMB'nın belirleyeceği firmalardan bilgi ve belge toplanmasına ilişkin usul ve esaslar 17.02.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere açıklanmıştır.

Buna göre yurtiçinden ve yurtdışından sağlanan yabancı para nakdi krediler ile dövize endeksli kredilerinin toplamı, ilgili hesap döneminin son iş günü itibariyle 15 milyon USD ve üzerinde olan firmalar (banka ve finansal kuruluşlar hariç), veri formu ile talep edilen bilgileri, açıklama formuna uygun olarak TCMB'na müteakip hesap döneminden itibaren bildireceklerdir.

Söz konusu bildirimle yükümlü olunup olunmadığının belirlenmesinde, firmanın yabancı para kredileri ile DEK kredileri toplamı hesaplanırken varsa son hesap dönemine ilişkin Türkiye Muhasebe Standartlarına göre hazırlanan finansal durum tablosu, eğer finansal durum tablosu yoksa vergi mevzuatı çerçevesinde kamu idarelerine sunulmak üzere hazırlanan bilanço dikkate alınacaktır.

Bildirim yükümlülüğü bulunan firma, yabancı para kredileri ile DEK kredileri toplamı TCMB tarafından tanımlanan 15 milyon USD sınırın altında kalması durumunda, müteakip yıllık hesap döneminden itibaren yükümlülüğü sona erecektir.

Bildirim yükümlülüğü olan firma, yükümlülüğün başladığı tarihten itibaren 60 gün içinde KGK tarafından bağımsız denetim yapmak üzere yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşu veya denetim üstlenen bağımsı denetçiyle denetim sözleşmesi yapacaktır.

Bildirimler, finansal raporlamaya uygun olarak ilgili yılın 31 Mart, 30 Haziran ve 30 Eylül tarihlerinde sona eren ara hesap dönemleri için takip eden birinci ayın sonuna kadar ve 31 Aralık tarihinde sona eren yıllık hesap dönemi için takip eden üçüncü ayın sonuna kadar tamamlanacaktır.

Yukarıda yer verilen yükümlülük ve bildirim aşamaları tamamlandıktan sonra ise doğruluk denetimleri başlayacaktır. Yıllık hesap dönemine ilişkin bildirilen verilerin denetimi, denetçi tarafından KGK düzenlemelerine uygun olarak izleyen yılın 31 Mayıs tarihine kadar tamamlanacaktır. Söz konusu denetimlerde "Özel Hususlar – Tek Bir Finansal Tablonun Bağımsız Denetimi ile Finansal Tablolardaki Belirli Unsurları, Hesapların veya Kalemlerin Bağımsız Denetimi" başlıklı Bağımsız Denetim Standartları 805 ile birlikte denetimle ilgili tüm BDS'lere uyulacaktır. Denetçi, bariz bir şekilde önemsiz sayılanlar haricinde herhangi bir yanlışlık tespit ederse firmadan gerekli düzeltmeleri yapmasını ister. Denetçi, firmaya yanlışlık olduğunu bildirdikten sonra gerekli düzeltmeler "5" iş günü içinde yapılır ve sisteme yüklenir. Denetçinin yazmış olduğu olumlu görüş içeren denetim raporu 31 Mayıs tarihine kadar sisteme yüklenecek ve onay işlemi gerçekleştirilecektir. Eğer firma denetçinin tespit ettiği yanlışlıkları düzeltmezse olumsuz görüş içeren denetim raporu sisteme yüklenir ve onay işlemi yapılmayacaktır.

Denetçi, denetim sözleşmesini, Sisteme yüklediği raporları ve yazdığı yazıyı KGK düzenlemelerinde belirlenen süreler içerisinde KGK'ya bildirecektir.

Bu kapsamda söz konusu yönetmelik ile getirilen bildirim yükümlülüğüne ilişkin sistemin kullanıcıları banka, firmalar ve denetçiler olup veri bildiriminin yapılmaması, doğru veya eksiksiz gerçekleştirilmemesi veya olumsuz görüş verilmesini gerektiren durumların düzeltilmemesi hallerinde TCMB Kanunu "Cezai Hükümler" başlıklı 68. Maddesi uyarınca 1000 günden 2000 güne kadar adli para cezası uygulanabilecektir.

Ek- Döviz Pozisyonunu Etkileyen İşlemlerin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Tarafından İzlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik​

Saygılarımızla,