Özet: 02/08/2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ (Seri No:1) ile, yurt dışında bulunan varlıkların yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılması ve yurt içinde bulunan varlıkların kayda alınmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Açıklamalar 

19/07/2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 7186 sayılı  Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 2. maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen geçici 90. maddede,

• Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının 31/12/2019 tarihine kadar Türkiye'ye getirilerek serbestçe tasarruf edilebilmesine,
  
  
• Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan kredilerin 31/12/2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilmesine,
  
  
• Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan, Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların, 31/12/2019 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlere kaydedilebilmesine,
  
  

yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Söz konusu düzenlemenin uygulanmasına yönelik usul ve esasları belirleyen "Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ (Seri No:1) 02/08/2019 tarihli ve 30850 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. İlgili tebliğde yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.

1.Yurt dışında bulunan varlıklar

1.1. Yurt dışında bulunan varlıklara ilişkin bildirim

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 31/12/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar Türkiye'deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.

İlgili düzenleme kapsamında bildirime konu edilecek varlıkların, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi gerekmektedir. Bu varlıklara yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan söz konusu varlıklar, 31/12/2019 tarihine kadar, Tebliğ ekinde yer alan form ile bankalara veya aracı kurumlara bildirilebilecektir. Gerçek ve tüzel kişilerce, söz konusu varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacaktır.

1.2. Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye'ye getirilmesi

Yukarıda belirtilen kapsamda bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden yararlanılabilmesi için, bildirilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirime konu edilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve Kanun'un yayımlandığı 19/07/2019 tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 31/12/2019 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmayacaktır.

Kanun'un yayımlandığı 19/07/2019 tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla yukarıda açıklanan varlık barışı uygulamasından yararlanılabilecektir.

Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen çeşitli varlıkların (örneğin taşınmazların) 31/12/2019 tarihine kadar kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle vergi barışı kapsamında Türkiye'ye getirilmesi mümkündür.

Varlıkların Türkiye'ye getirilmesinden maksat;

• Para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye'ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
  
  
• Fiziki olarak Türkiye'ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesidir.
  
  

1.3. Yurt dışında bulunan varlıkların bildirimi üzerine banka veya aracı kurumlarca yapılacak işlemler ve verginin ödenmesi

Bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak banka veya aracı kurumlar tarafından, bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istenilmeyecektir.

Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın on beşinci günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla, bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edecektir. Beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden, vergi dairelerince %1 oranında tarh edilen vergi, söz konusu beyan süresi içerisinde banka ve aracı kurumlarca vergi sorumlusu sıfatıyla ödenecektir.

2. Türkiye'de Bulunan Varlıkların Kayda Alınması

2.1. Türkiye'de bulunan varlıkların beyanı

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak yasal defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2019 tarihine (bu tarih dahil) kadar Tebliğ ekinde yer alan beyanname ile vergi dairelerine doğrudan veya elektronik ortamda beyan edilebilecektir.

Beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, bu bildirimi yine elektronik ortamda yapacaklardır.

2.2. Türkiye'de bulunan varlıklar üzerinden hesaplanacak verginin ödenmesi

Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden vergi dairelerince %1 oranında vergi tarh edilecektir. Bu şekilde hesaplanan vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.

3. Yurt Dışı ve Yurt İçindeki Varlıklarla İlgili Ortak Hükümler

3.1. Varlıkların bildirim ve beyan değeri

Yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde ve yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine beyan edilmesinde, bildirim veya beyanın yapıldığı tarih itibariyle ilgili tutarlar aşağıdaki değerleme ölçütleri ile değerlenecektir:

a)    Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeriyle,

b)    Altın, rayiç bedeliyle,

c)    Döviz, TCMB döviz alış kuruyla,

d)    Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından;

-Hisse senedi gibi pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

- Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

- Yatırım fonu katılma belgeleri, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla,

- Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

e)    Taşınmazlar, rayiç bedeliyle.

Bildirim veya beyanlarda, söz konusu varlıkların Türk Lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.

3.2. Bildirilen veya beyan edilen varlıkların yasal defter kayıtlarına intikal ettirilmesi

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükelleflerce, yasal defterlere kaydedilecektir.

Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükelleflerce, Türkiye'ye getirilen varlıklar ile gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince yasal defterlere kaydedilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dahil edilebileceği gibi, aynı varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinden çekilebilecektir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yasal defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açacaklardır. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir.

Söz konusu varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması durumunda kar dağıtımına bağlı stopaj hesaplanmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.

3.3. Gider ve amortisman uygulaması

Yurt dışından Türkiye'ye getirilen veya Türkiye'de olup yasal defterlere intikal ettirilen varlıklar üzerinden ödenen vergilerin, hiçbir suretle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması ya da başka bir vergiden mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Beyan edilerek yasal defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında Vergi Usul Kanunu'nda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Kayıtlara alınan söz konusu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararların, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya indirim olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır. 

3.4. İnceleme ve tarhiyat yapılmayacak haller

Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartıyla, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Diğer taraftan, Kanun kapsamında kredilerin kapatılmasında kullanılan veya sermaye avansların düşülen tutarlar için de vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle iletişime geçiniz. ​

Ek- Bazı Varlıkların Ekonomiye Kazandırılması Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1)

Saygılarımızla.