Ar-Ge, Tasarım ve İnovasyon Alanında Son dönemde Yapılan Mevzuat Değişiklikleri

Yayınlanma Tarihi: 15 Ağustos 2016



Özet: Araştırma-Geliştirme, Tasarım ve İnovasyon alanında Ağustos 2016 içerisinde aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır. Söz konusu düzenlemelerle getirilen değişiklikler bültenimizin konusunu oluşturmaktadır.

  1. 6728 Sayılı "Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 09.08.2016 tarihli ve 29796 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  2. Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  3. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  4. Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım harcamalarının Gelir ve Kurumlar Vergisi kapsamında indiriminin Artırımlı Olarak Uygulanması konusunda 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  5. Ar-Ge veya tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışında Geçirdiği Sürelerin Gelir Vergisi Stopajı Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında 2016/9091 Sayılı BKK 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  6. Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek En Az Tam Zamanlı Ar-Ge Personel Sayısı Hakkında 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
  7. Tasarım Faaliyet Alanlarının Belirlenmesiyle İlgili Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.


Açıklamalar

Yapılan tüm bu değişiklikler aşağıda başlıklar halinde yer almaktadır.

A.    6728 Sayılı "Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile Yapılan Düzenlemeler (Kanun 09.08.2016 tarihli ve 29796 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.)

1) Kurumlar Vergisi Kanunu'ndaki Ar-Ge indirimi düzenlemesi yürürlükten kaldırılarak söz konusu düzenleme 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'a eklenmiştir.

Kanun'un 58/a maddesi düzenlemesi ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Diğer İndirimler" başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan Ar-Ge indirimi düzenlemesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Kaldırılan düzenlemenin yerine, Kanun'un 60. Maddesi ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 3. Maddesinden sonra gelmek üzere "Diğer teşvik unsurları" başlıklı 3/A maddesi eklenmiştir.

Böylece Gelir, Kurumlar Vergisi ve Ar-Ge Kanunları arasındaki uygulama farklılıkları ortadan kaldırılabilecektir. ​

2) Gelir Vergisi Kanunu'ndaki Ar-Ge indirimi düzenlemesi kaldırılmış, söz konusu düzenleme 5746 Sayılı Kanun'a eklenmiştir.

Kanun'un 15. Maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 89. Maddesinin Ar-Ge indirimini düzenleyen 9. Bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

Kaldırılan düzenlemenin yerine, Kanun'un 60. Maddesi ile 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 3. Maddesinden sonra gelmek üzere "Diğer teşvik unsurları" başlıklı 3/A maddesi eklenmiştir.

Böylece Gelir, Kurumlar Vergisi ve Ar-Ge Kanunları arasındaki uygulama farklılıkları ortadan kaldırılabilecektir.

3) Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu'nda değişiklik yapılarak ileri teknolojiye sahip şirketlerin satın alınmasında istisna uygulaması getirilmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'na ekli tabloya eklenen hüküm ile ileri teknolojiye sahip ve teknoloji transferi sağlayacak yurt dışında yerleşik şirketlerin satın alınması ile bu alımlara yönelik mali ve hukuki danışmanlık hizmeti alımına ilişkin düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden ve Harçlar Kanunu'nun 123. Maddesine eklenen hüküm ile de bu işlemler harçtan istisna edilmiştir.

4) Sınai Mülkiyet Haklarında İstisnayı düzenleyen Kurumlar Vergisi Kanunu 5/B maddesi yeniden düzenlenmiştir. ​

Kanunun 57. Maddesi ile yapılan düzenleme ile 5520 sayılı Kanun'un 5/B maddesinin;

a)     İkinci fıkrasının (c) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Böylece sınai mülkiyet hakkının Maliye Bakanlığı tarafından değerlemesine gerek kalmamıştır.

b)     Üçüncü fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir. "İstisna uygulamasına patent veya faydalı model belgesinin verildiği tarihten itibaren başlanır ve ilgili patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma süresi aşılmamak kaydıyla bu istisnadan yararlanılabilir. Buluşun üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların, patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmı, ayrıştırılmak suretiyle transfer fiyatlandırması esaslarına göre tespit edilir." Buna göre her bir mükellef tarafından sınai mülkiyet hakkına ilişkin istisnanın %50-%50 kullanılması uygulamasından vazgeçilmiştir.

c)     Yedinci fıkrası şu şekilde değiştirilmiştir. "Birinci ve beşinci fıkralarda yer alan %50 oranını ayrı ayrı ya da birlikte sıfıra kadar indirmeye, %100'e kadar artırmaya, bu oranları sektörler ile birinci fıkrada yer alan gelir, kazanç ve iratlar itibarıyla ya da patent veya faydalı model belgesine göre farklılaştırmaya, tekrar kanuni seviyesine indirmeye, beşinci fıkrada yer alan süreyi bir yıla kadar indirmeye, tekrar kanuni seviyesine kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu; üçüncü fıkrada yer alan transfer fiyatlandırması suretiyle ayrıştırma yöntemi yerine satış, hasılat, gider, harcama, maliyet veya benzeri unsurları dikkate alarak kazancın ayrıştırılmasında basitleştirilmiş yöntemler tespit etmeye ve bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." Bu bent hükmü ile Bakanlar Kurulu ve Maliye Bakanlığı uygulama esaslarını belirleme yetkisini kullanacaktır.

5) Yurt dışına sunulan "yazılım, tasarım, Mühendislik, mimarlık" gibi belli nitelikli hizmetlerin %50 kurumlar vergisi istisnasından yararlanmasını düzenleyen Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10/1-ğ maddesine yeni hizmet ihracat türleri eklenmiştir.

Kanun'un 58. Maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10/1-ğ maddesinin birinci paragrafında yer alan "çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti" ibaresi "çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim" şeklinde değiştirilmiş ve böylece hizmet ihracatı yapabilecek sektörler artırılmıştır.

6) Gelir Vergisi Kanunu'nun Mülga 33. Maddesi "Yurtdışına Hizmet Veren İşletmelerde İndirim" başlığıyla yeniden düzenlenmiştir. Kurumlar Vergisi Kanunu Madde 10/ğ'de sayılan " Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye'de verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, tıbbi raporlama, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmeleri ile ilgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak eğitim ve sağlık alanında faaliyet gösteren ve Türkiye'de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin" istihdam ettiği personelin ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden indirim uygulaması getirilmiştir.

Kanunun 13. Maddesi ile yeniden yazılan GVK Madde 33: Bu Kanun'un 89. maddesinin 1. fıkrasının 13 numaralı bendi ile 13/06/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85'inin yurt dışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının bu Kanun'un 103. maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilir.

Bu indirim, yıl içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla tahsil edilen vergilerin, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi halinde, takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle uygulanır.

Bu maddede yer alan %85 oranını, hizmet alanları itibarıyla veya kazanç tutarına bağlı olarak ayrı ayrı veya birlikte %50'ye kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

Bu madde düzenlemesi ile yazılım, tasarım, veri saklama, veri işleme, veri analizi ve sayılan diğer hizmet alanlarında kurulmuş bulunan bölgesel merkezlerin belli şartlarla çalıştırdıkları personel için gelir vergisi istisnası getirilmiştir.

7) Bölgesel yönetim merkezlerine kurumlar vergisi muafiyeti getirilmiştir.

Kanun'un 55. maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun Muafiyetler başlıklı 4. maddesinin birinci fıkrasına eklenen bent ile bölgesel yönetim merkezlerinin; tüm giderlerinin Türkiye'de bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması ve söz konusu giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal ettirilmemesi veya karından ayrılmaması kaydıyla, kurumlar vergisinden muaf tutulması düzenlenmiştir. ​

Böylece 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde faaliyet izni alan Bölgesel Ar-Ge Merkezleri de bu imkandan yararlanabilecektir.

8) İşletmeye dahil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilecektir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "İndirilecek Giderler" başlıklı 40. maddesinin 7 numaralı bendinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların safi kazancın tespitinde indirilmesi kabul edilmekte olup Kanun'un 14. maddesi ile söz konusu düzenlemeye eklenen parantez içi hükümle işletmeye dahil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilecektir. Söz konusu parantez içi düzeleme ile mükellefe amortisman ayrılması suretiyle veya doğrudan gider yazılması suretiyle seçimlik hak tanınmıştır.

Bu madde düzenlemesi ile tasarrufu artırıcı veya enerji maliyetlerini azaltıcı nitelikteki yatırımlar cazip hale gelecektir. ​​

B.    Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin amacı, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un uygulamasına ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Bu Yönetmelik, 12/4/1990 tarihli ve 3624 sayılı Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanun'a göre kurulan teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri), Türkiye'deki Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Ar-Ge ve yenilik projeleri, tasarım projeleri, rekabet öncesi işbirliği projeleri ve teknogirişim sermayesine ilişkin destek ve teşviklere yönelik uygulama ve denetim usul ve esaslarını kapsar. Söz konusu Yönetmelik, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 4 üncü maddesinin yedinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. ​

Bu Yönetmeliğin 38. Maddesiyle 31/7/2008 tarihli ve 26953 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni Yönetmelik 1/3/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde (10 Ağustos 2016) yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Yönetmelik ile Ar-Ge, tasarım ve yenilik sayılmayan faaliyetler sıralanmış, bu harcamaların kapsamı belirlenmiş, Ar-Ge ve tasarım indirimine ilişkin uygulama esasları düzenlenmiştir. Ayrıca bu indirimin uygulamasında izlenecek yöntem, gelir vergisi stopaj teşviki uygulaması, sigorta primi desteği uygulaması, damga vergisi istisnası uygulaması, gümrük vergisi istisnası uygulama esasları da belirlenmiştir.

Bunun yanında Yönetmelik ile 6676 sayılı Kanun ile gündeme gelen siparişe dayalı Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri, temel bilimler desteği, tasarım tescil desteği, öğretim elemanlarının Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde görevlendirilmeleri konuları da düzenlenmiştir. Yönetmelik, değerlendirme ve denetim komisyonlarının çalışma esas ve usullerini yeniden belirlemiş, Ar-Ge Merkezleri ve tasarım merkezlerinin başvuruları, bunun izlenme ve denetiminin yöntemlerini, Ar-Ge ve tasarım merkezlerindeki değişiklikleri ve mücbir sebep durumunu, tam zaman eşdeğer Ar-Ge veya tasarım personel sayısının hesabına ilişkin hususları da maddeler halinde düzenlemiştir.

Ayrıca Yönetmelikte, rekabet öncesi İşbirliği projelerinin kapsamı, bu projelere başvuru şekli ve destek süresi, bu projelerin izlenmesi ve destek ödemelerinin yapılması ve uygulama sürecini, teknogirişim sermaye destekleri, Teknoloji Merkezleri, Ar-Ge, yenilik ve tasarım projelerini, Nakit ve desteklerin izlenmesi sürecini, şatların ihlali halinde veya destek ve teşviklerin amacı dışında kullanılması durumunda alınacak önlem ve yaptırımları, denetim ve değerlendirme komisyon üyelerine yapılacak ödemeleri ve son olarak bu konudaki düzenleme ve denetim yetkisinin hangi birimler tarafından kullanılacağı konusunda önemli düzenlemeleri içermektedir.

C.    Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

Bu Yönetmeliğin amacı; teknoloji geliştirme bölgelerinin kuruluşu, işleyişi, yönetim ve denetimi ve bunlarla ilgili kişi ve kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları düzenlemektir. Bu Yönetmelik, 4691 sayılı Kanun'un 4 üncü, 5 inci, 8 inci, 9 uncu, ek 1 inci ve geçici 2'nci maddeleri ile 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 27'nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Söz konusu Yönetmelik ile Teknoloji geliştirme bölgelerinin kurulmasına ilişkin başvuru, değerlendirme, belgenin işletilmesi, bölgede yapılacak faaliyetlere ilişkin usul ve esaslar, araştırma-geliştirme, Sanayi potansiyeli ve finansal yeterlilik, bölge başvuruları, bölge başvurularının değerlendirilmesi, bölgenin işletilmesine ve bölgede yapılacak faaliyetlere ilişkin usul ve esaslar, değerlendirme kurullarının oluşumu ve çalışma usul ve esasları ile yönetici şirketlerin kuruluşu, görev ve sorumlulukları belirlenmiştir.

Bunun yanında anılan Yönetmelikte kuluçka firmaları, kuluçka Merkezleri ve kuluçka programları, Teknoloji transfer ofisleri, Teknoloji İşbirliği programları, bölgede istihdam edilecek personel, bölgenin planlanması ve projelendirilmesi, bölgelere kullandırılacak ödenekler, desteklerin ödenmesi, uygulama projeleri ile ilgili esaslar, alt yapı, yönetici şirketlerin proje sorumlulukları ve projelerin incelenmesi, ihtisas Teknoloji geliştirme bölgeleri, muafiyet, indirim, istisnaların uygulanması, izleme ve denetime ilişikin hükümler yer almaktadır.

D.    Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım harcamalarının Gelir ve Kurumlar Vergisi kapsamında indiriminin Artırımlı Olarak Uygulanması konusunda 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 10.08.2016 tarihli ve 29797 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 3/1 Maddesine göre Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz Ar-Ge merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı; Bakanlar Kurulunca belirlenen kriterleri haiz tasarım merkezlerinde ayrıca o yıl yapılan tasarım harcamalarının bir önceki yıla göre artışının yüzde ellisine kadarı yukarıdaki esaslar dâhilinde indirim konusu yapılabilir. Belirlenen kriterlere göre kanuni hadler içerisinde oranları ayrı ayrı veya birlikte farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Bakanlar Kurulu bu yetkisini 10 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9092 sayılı Kara rile kullandı ve yeni kriterleri belirledi. Eski Yasa uygulamasında 500 ve fazlası TZE Ar-Ge personeli için tanınan "artırımlı vergi indirimi" uygulaması şimdi daha fazla Ar-Ge ve tasarım merkezinin yararlanması ve daha somut çıktıları ve sonuçları özendirme adına farklı bir şekilde uygulamaya alındı. 10 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'na göre aşağıda sayılan 6 kriterden birinde bir önceki yıla göre %20 artış sağlayanlar ilave Ar-Ge veya tasarım harcamaları için vergi indiriminden %100 olarak değil %150 olarak yararlanabilecekler, yani yapılan 1 TL harcama beyanname üzerinde vergi matrahından 1,5 TL ilave olarak indirim konusu yapılabilecek. Hali hazırda ülkemizde vergi ve muhasebe uygulamaları açısından kurum kazancından indirim konusu yapılan giderlerin beyanname üzerinde 1 kat olarak ilave indirimi mümkündü. Yeni uygulama ile nominal olarak artan yeni 1TL'lik Ar-Ge, yenilik veya tasarım harcamasının çarpanı 2,5TL olacak.

Söz konusu kriterler şunlardır:

  1. Ar-Ge veya tasarım harcamasının toplam ciro içindeki payı
  2. Tescil edilen ulusal veya uluslararası patent sayısı
  3. Uluslararası destekli proje sayısı
  4. Lisansüstü dereceli araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı
  5. Toplam araştırmacı sayısının toplam Ar-Ge personeli sayısına oranı
  6. Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerden elde edilen cironun toplam ciroya oranı

Bu uygulamadan Ar-Ge ve tasarım merkezleri yararlanabilecektir.

E.     Ar-Ge veya tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Çalışan Ar-Ge veya Tasarım Personelinin Merkez ya da Bölge Dışında Geçirdiği Sürelerin Gelir Vergisi Stopajı Kapsamında Değerlendirilmesi Hakkında 2016/9091 Sayılı BKK 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 3/2 Maddesine ve 4691 sayılı Kanun'un geçici 2/2. Maddesine göre  Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin bu merkezlerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda, Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bilgilendirilmesi kaydıyla ve Teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerde çalışan AR-GE ve tasarım personelinin bu Bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla, proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının Bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda ve Bölge yönetici şirketinin onayının alınması ve Bakanlığın bilgilendirilmesi şartıyla merkez dışındaki bu faaliyetlere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde en az bir yıl süreyle çalışan Ar-Ge veya tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için bir buçuk yılı, doktora yapanlar için iki yılı geçmemek üzere merkez dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde yüzünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir.

Proje kapsamında gerçekleştirilen Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinin TGB, Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda Bölge Yönetimi, Ar-Ge veya Tasarım Merkezi yönetiminin onayının alınması ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın bilgilendirilmesi şartıyla, merkez dışındaki bu ücretlerin %100'ünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı teşvik kapsamına alınmıştır.

11 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9091 sayılı BKK ile aşağıdaki konular bu kapsamda değerlendirilmiş ve ücretlerin tamamı bu kapsama alınmıştır:

  • Laboratuvar, analiz, test ve deney çalışmaları
  • Diğer Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde yapılan çalışmalar
  • Saha araştırması
  • Prototip geliştirmeye yönelik faaliyetler
  • Projelerde görev alan personel ile sınırlı olmak kaydıyla bilimsel içerikteki etkinlikler


Böylece Ar-Ge ve tasarım merkezleri ya da Teknokent firmalarında çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin kendi kanunlarında öngörülen vergi indirimi dışarıda geçirilen bu süreler için de tam olarak uygulanacaktır.

6676 sayılı Kanun ile gelen bir diğer yenilik ise Yüksek Lisans ve Doktora eğitimleri alanında yapılmıştır. TGB, Ar-Ge veya tasarım merkezi dışında bu eğitimler amacıyla zaman geçiren çalışanın ücretleri teşvik kapsamına alınmış ve ücretlerin %100'ünü aşmamak şartıyla Bakanlar Kurulunca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı Gelir Vergisi Stopaj Teşviki kapsamında olacak şekilde düzenlenmiştir. 11 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2016/9091 sayılı BKK'nın 3. Ve 4. Md ile Teknokent firmaları, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde çalışan Ar-Ge veya tasarım personeli için bu oran %100 olarak belirlenmiş oldu. Yani teşvikler yüksek lisans veya doktora sırasında da devam edecektir.  

F.     Ar-Ge Merkezlerinde İstihdam Edilecek En Az Tam Zamanlı Ar-Ge Personel Sayısı Hakkında 2016/9093 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 4/6. Maddesine göre bu Kanun'un 2'nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde yer alan elli tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli sayısını on beşe kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler itibarıyla farklılaştırmaya, (k) bendinde belirtilen on tam zaman eşdeğer tasarım personeli sayısını yarısına kadar indirmeye, kanuni seviyesine kadar artırmaya veya belirlenen sınırlar dâhilinde sektörler itibarıyla farklılaştırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Söz konusu yetki 2016/9092 sayılı BKK ile kullanıldı ve Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilecek en az tam zaman eşdeğer Ar-Ge personel sayısı on beş (15) olarak belirlendi. Bu sayı sadece, NACE kodlarına (Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması NACE Rev.2) göre aşağıda yer alan sektörler için 30 (otuz) olarak belirlendi. Bu sektörler şunlardır:

C- İmalat başlığı altında yer alan

29- Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı bölümü altındaki tüm sınıflar

30- Diğer ulaşım araçlarının imalatı bölümü altındaki aşağıdaki sınıflar

30.30-Hava taşıtları ve uzay araçları ile bunlarla ilgili makinelerin imalatı

30.40-Askeri savaş araçlarının imalatı

30.91-Motosiklet imalatı

30.99-Başka yerde sınıflandırılmamış diğer ulaşım ekipmanlarının imalatı

G.    Tasarım Faaliyet Alanlarının Belirlenmesiyle İlgili 2019/9094 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 11.08.2016 tarihli ve 29798 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

5746 sayılı Ar-Ge ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun'un 2/1-j Maddesine ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Hakkında Kanun'un 3/1-z göre tasarım faaliyeti sanayi alanında ve Bakanlar Kurulunun uygun göreceği diğer alanlarda katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümünü ifade etmektedir.

Bakanlar Kurulu tasarım faaliyetlerini belirleme konusundaki yetkisini söz konusu BKK ile kullanmıştır. Söz konusu Karar ile NACE kodlarına (Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması NACE Rev.2) göre aşağıda belirtilen alanlarda, katma değer ve rekabet avantajı yaratma potansiyelini haiz, ürün veya ürünlerin işlevselliğini artırma, geliştirme, iyileştirme ve farklılaştırmaya yönelik yenilikçi faaliyetlerin tümü tasarım faaliyeti olarak dikkate alınır.

a)     J- Bilgi ve İletişim başlığı altında yer alan

  • 59.11-Sinema Filmi, Video ve Televizyon Programları Yapım Faaliyetleri
  • 59.12-Sinema Filmi, Videeo ve Televizyon Programları Çekim Sonrası Faaliyetleri


b)     M-Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler başlığı altında yer alan

  • 74.10-Uzmanlaşmış Tasarım Faaliyetleri (74.10.03 hariç)


c)     R-Kültür, Sanat Eğlence, Dinlence ve Spor başlığı altında yer alan:

  • 90.02-Gösteri Sanatlarını Destekleyici Faaliyetler​​


Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle temasa geçiniz. ​

Saygılarımızla,