Almanya’dan Temettü Ve Kira Geliri Elde Eden Türk Yatırım
Fonları İçin Stopaj İadesi Fırsatı
Bültenimizde Almanya’ya yatırım yapan yabancı yatırım
fonlarının vergilendirilmesi ve bu fonların Almanya’da temettü ve gayrimenkul
kira gelirleri üzerinden ödemiş bulundukları stopaj vergilerinin iadesine
ilişkin fırsattan ve bu konudaki güncel yargı kararlarından bahsedilecektir.
Almanya özelindeki gelişmelere geçmeden önce Avrupa Birliği
mahkemelerinde yatırım fonlarının vergilendirilmesi konusunda verilen birkaç
önemli karara değinmek istemekteyiz.
· 18
Haziran 2009’da Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda1
Finlandiya’da mukim şirketler tarafından Finlandiya’da mukim yatırım fonlarına
yapılan temettü ödemelerine temettü stopajı uygulanmazken; Finlandiya’da mukim
şirketler tarafından Lüksemburg’da mukim yatırım fonlarına yapılan temettü
ödemelerinin temettü stopajına tabi tutulması Avrupa Birliği Antlaşmalarında
yer alan “Yerleşme Özgürlüğü (Freedom of Establishment) ilkesine bir kısıtlama
olarak değerlendirilmiştir.
· 10
Mayıs 2012’de Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda2 Fransa’da
mukim şirketler tarafından Fransa’da mukim yatırım fonlarına yapılan temettü ödemelerine
temettü stopajı uygulanmazken; Fransa’da mukim şirketler tarafından diğer AB üyesi
ülkelerde ya da Amerika Birleşik Devletlerinde mukim yatırım fonlarına yapılan
temettü ödemelerinin temettü stopajına tabi tutulması “Sermaye Hareketi Serbestliği
(Freedom of Capital Movement) ilkesine bir kısıtlama olarak
değerlendirilmiştir.
· 10
Nisan 2014’te Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda3 Polonya’da
mukim şirketler tarafından Polonya ya da AB üyesi ülkelerde mukim yatırım
fonlarına yapılan temettüler üzerinden ödenen stopajların iadesi mümkünken;
Polonya’da mukim şirketler tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde mukim yatırım
fonlarına yapılan temettüler üzerinden ödenen stopajların iadesi de mümkün
olmalıdır.
Avrupa Adalet Divanı tarafından verilmiş olan ve ilgili
ülkede mukim olan ve mukim olmayan (yabancı) yatırım fonlarının aynı
vergilendirme ölçütlerine tabi tutulması gerektiği yönündeki bu örnek
kararların, yatırım fonlarının vergilendirilmesi açısından dönüm noktası oluşturduğunu
söylemek mümkündür. Zira Avrupa Birliği Hukukunun Avrupa'daki vergi sistemleri
üzerindeki etkisi giderek artmaktadır. Avrupa Birliği üyesi ülkeler, vergi
kurallarının uyumlaştırılmasını sağlamak adına yerel vergi kurallarında değişikliklere
gitmektedirler.
Alman Kanunlarına Göre Yatırım Fonlarının
Vergilendirilmesi Ve Stopaj İadesine İlişkin Güncel Davalar
Almanya’da yatırım fonlarının vergilendirilmesine ilişkin
en önemli düzenleme Alman Yatırım Vergisi Kanunu olup; söz konusu Kanun, 19
Temmuz 2016 tarihli Alman Yatırım Vergisi Reform Kanunu ile, 1 Ocak 2018’den
itibaren geçerli olmak üzere revize edilmiştir. 2018 yılına kadar geçerli olan Alman
vergi mevzuatına göre, Almanya’da mukim olmayan yatırım fonları (gayrimenkul ve
emeklilik yatırım fonları dahil) yürürlükte bir Çifte Vergilemeyi Önleme
Anlaşması mevcut olsa dahi, en az %15 oranında stopaj vergilemesine tabi iken;
Almanya’da mukim olan yatırım fonları söz konusu vergiden tamamen muaf
tutulmaktaydı (2018 yılında yapılan değişiklik sonrasında, Almanya’da mukim
yatırımcılara kısmi bir istisna tanınmıştır).
Avrupa Adalet Divanı tarafından verilen 27 Nisan 2023
tarihli kararda4, Avrupa Birliği Antlaşması’nın “Sermaye Hareketi
Serbestliği” ile ilgili 63.maddesi, Almanya’da mukim yatırım fonlarına istisna
tanırken, Almanya’da mukim olmayan yatırım fonlarını kısmi kurumlar vergisine
tabi tutan Alman Yatırım Vergisi Kanunu’nun uygulanmasını engeller niteliktedir
denilmiştir.
Söz konusu karara istinaden; Almanya’daki vergi uzmanlarımız,
2017 yılı ve öncesi dönemde ödenmiş bulunulan temettü stopajlarının Almanya’da
mukim olmayan (yabancı) yatırım fonlarına iadesi için KPMG Almanya tarafından takip
edilen ve şu an Alman Mahkemeleri nezdinde süren iki adet emsal davanın yüksek ihtimalle
mükellefler lehine sonuçlanacağını öngörmektedirler.
Güncel durumda hangi Alman Vergi İdaresinin (Alman Federal
Vergi Dairesi, mükellefin varlıklarının bulunduğu bölgedeki vergi dairesi,
faaliyetin ağırlıklı olarak icra edildiği bölgedeki vergi dairesi vb.) söz
konusu iade başvurularını almaya yetkili olduğuna dair bir belirsizlik mevcut
olup, Alman Maliye Bakanlığı'nın, Avrupa Adalet Divanında konuya ilişkin hâlihazırda
devam eden bir dava olduğu sürece tüm iade taleplerinin bekletilmesi yönünde
resmi olmayan bir talimatı da mevcuttur. Bu sebeple, Alman Federal Vergi
Dairesi'ne yapılan tüm iade talepleri kayıt altında olmakla birlikte beklemeye
alınmış durumdadır.
Sonuç olarak, bahsedilen yargı kararları doğrultusunda 2017
yılı ve öncesi dönemlerde Almanyada yabancı ülke mukimi fonlara yapılan temettü
veya kira gelirleri üzerinden yapılan stopajların iadesi ihtimali doğmuştur. Buna
karşın, Almanya’daki şirketlerden temettü ya da gayrimenkul sermaye iradı (kira
geliri) elde eden Türkiye mukimi yatırım fonlarına Almanya’da stopaj yoluyla ödemiş
bulundukları vergilerin iadesi için KPMG Almanya’daki vergi uzmanlarımıza doğrudan
veya KPMG Türkiye aracılığı ile işlemlerin takibini tercih etmeniz halinde
bizlere başvurmanız ve stopaj vergisi iade başvurularını kanuni
süreler içerisinde yapmalarını tavsiye etmekteyiz.
Kaynaklar
(1) Avrupa
Adalet Divanının 18 Haziran 2009 tarih ve 303/07 sayılı kararı
(2) Avrupa
Adalet Divanının 10 Mayıs 2012 tarih ve 338/11–348/11 sayılı kararı
(3) Avrupa Adalet
Divanının 10 Nisan 2014 tarih ve C-190/12 sayılı kararı
(4) Avrupa
Adalet Divanının 27 Nisan 2023 tarih ve C-537/20 sayılı kararı