Almanya’dan Temettü Ve Kira Geliri Elde Eden Türk Yatırım Fonları İçin Stopaj İadesi Fırsatı

Bültenimizde Almanya’ya yatırım yapan yabancı yatırım fonlarının vergilendirilmesi ve bu fonların Almanya’da temettü ve gayrimenkul kira gelirleri üzerinden ödemiş bulundukları stopaj vergilerinin iadesine ilişkin fırsattan ve bu konudaki güncel yargı kararlarından bahsedilecektir.

Almanya özelindeki gelişmelere geçmeden önce Avrupa Birliği mahkemelerinde yatırım fonlarının vergilendirilmesi konusunda verilen birkaç önemli karara değinmek istemekteyiz.

·     18 Haziran 2009’da Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda¹ Finlandiya’da mukim şirketler tarafından Finlandiya’da mukim yatırım fonlarına yapılan temettü ödemelerine temettü stopajı uygulanmazken; Finlandiya’da mukim şirketler tarafından Lüksemburg’da mukim yatırım fonlarına yapılan temettü ödemelerinin temettü stopajına tabi tutulması Avrupa Birliği Antlaşmalarında yer alan “Yerleşme Özgürlüğü (Freedom of Establishment) ilkesine bir kısıtlama olarak değerlendirilmiştir.

·     10 Mayıs 2012’de Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda² Fransa’da mukim şirketler tarafından Fransa’da mukim yatırım fonlarına yapılan temettü ödemelerine temettü stopajı uygulanmazken; Fransa’da mukim şirketler tarafından diğer AB üyesi ülkelerde ya da Amerika Birleşik Devletlerinde mukim yatırım fonlarına yapılan temettü ödemelerinin temettü stopajına tabi tutulması “Sermaye Hareketi Serbestliği (Freedom of Capital Movement) ilkesine bir kısıtlama olarak değerlendirilmiştir.

·     10 Nisan 2014’te Avrupa Adalet Divanının verdiği kararda³ Polonya’da mukim şirketler tarafından Polonya ya da AB üyesi ülkelerde mukim yatırım fonlarına yapılan temettüler üzerinden ödenen stopajların iadesi mümkünken; Polonya’da mukim şirketler tarafından Amerika Birleşik Devletleri’nde mukim yatırım fonlarına yapılan temettüler üzerinden ödenen stopajların iadesi de mümkün olmalıdır.

Avrupa Adalet Divanı tarafından verilmiş olan ve ilgili ülkede mukim olan ve mukim olmayan (yabancı) yatırım fonlarının aynı vergilendirme ölçütlerine tabi tutulması gerektiği yönündeki bu örnek kararların, yatırım fonlarının vergilendirilmesi açısından dönüm noktası oluşturduğunu söylemek mümkündür. Zira Avrupa Birliği Hukukunun Avrupa'daki vergi sistemleri üzerindeki etkisi giderek artmaktadır. Avrupa Birliği üyesi ülkeler, vergi kurallarının uyumlaştırılmasını sağlamak adına yerel vergi kurallarında değişikliklere gitmektedirler.

Alman Kanunlarına Göre Yatırım Fonlarının Vergilendirilmesi Ve Stopaj İadesine İlişkin Güncel Davalar

Almanya’da yatırım fonlarının vergilendirilmesine ilişkin en önemli düzenleme Alman Yatırım Vergisi Kanunu olup; söz konusu Kanun, 19 Temmuz 2016 tarihli Alman Yatırım Vergisi Reform Kanunu ile, 1 Ocak 2018’den itibaren geçerli olmak üzere revize edilmiştir. 2018 yılına kadar geçerli olan Alman vergi mevzuatına göre, Almanya’da mukim olmayan yatırım fonları (gayrimenkul ve emeklilik yatırım fonları dahil) yürürlükte bir Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması mevcut olsa dahi, en az %15 oranında stopaj vergilemesine tabi iken; Almanya’da mukim olan yatırım fonları söz konusu vergiden tamamen muaf tutulmaktaydı (2018 yılında yapılan değişiklik sonrasında, Almanya’da mukim yatırımcılara kısmi bir istisna tanınmıştır).

Avrupa Adalet Divanı tarafından verilen 27 Nisan 2023 tarihli kararda⁴, Avrupa Birliği Antlaşması’nın “Sermaye Hareketi Serbestliği” ile ilgili 63.maddesi, Almanya’da mukim yatırım fonlarına istisna tanırken, Almanya’da mukim olmayan yatırım fonlarını kısmi kurumlar vergisine tabi tutan Alman Yatırım Vergisi Kanunu’nun uygulanmasını engeller niteliktedir denilmiştir.

Söz konusu karara istinaden; Almanya’daki vergi uzmanlarımız, 2017 yılı ve öncesi dönemde ödenmiş bulunulan temettü stopajlarının Almanya’da mukim olmayan (yabancı) yatırım fonlarına iadesi için KPMG Almanya tarafından takip edilen ve şu an Alman Mahkemeleri nezdinde süren iki adet emsal davanın yüksek ihtimalle mükellefler lehine sonuçlanacağını öngörmektedirler.

Güncel durumda hangi Alman Vergi İdaresinin (Alman Federal Vergi Dairesi, mükellefin varlıklarının bulunduğu bölgedeki vergi dairesi, faaliyetin ağırlıklı olarak icra edildiği bölgedeki vergi dairesi vb.) söz konusu iade başvurularını almaya yetkili olduğuna dair bir belirsizlik mevcut olup, Alman Maliye Bakanlığı'nın, Avrupa Adalet Divanında konuya ilişkin hâlihazırda devam eden bir dava olduğu sürece tüm iade taleplerinin bekletilmesi yönünde resmi olmayan bir talimatı da mevcuttur. Bu sebeple, Alman Federal Vergi Dairesi'ne yapılan tüm iade talepleri kayıt altında olmakla birlikte beklemeye alınmış durumdadır.

Sonuç olarak, bahsedilen yargı kararları doğrultusunda 2017 yılı ve öncesi dönemlerde Almanyada yabancı ülke mukimi fonlara yapılan temettü veya kira gelirleri üzerinden yapılan stopajların iadesi ihtimali doğmuştur. Buna karşın, Almanya’daki şirketlerden temettü ya da gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri) elde eden Türkiye mukimi yatırım fonlarına Almanya’da stopaj yoluyla ödemiş bulundukları vergilerin iadesi için KPMG Almanya’daki vergi uzmanlarımıza doğrudan veya KPMG Türkiye aracılığı ile işlemlerin takibini tercih etmeniz halinde bizlere   başvurmanız  ve stopaj vergisi iade başvurularını kanuni süreler içerisinde yapmalarını tavsiye etmekteyiz.

Kaynaklar

(1)    Avrupa Adalet Divanının 18 Haziran 2009 tarih ve 303/07 sayılı kararı

(2)    Avrupa Adalet Divanının 10 Mayıs 2012 tarih ve 338/11–348/11 sayılı kararı

(3)    Avrupa Adalet Divanının 10 Nisan 2014 tarih ve C-190/12 sayılı kararı

(4)    Avrupa Adalet Divanının 27 Nisan 2023 tarih ve C-537/20 sayılı kararı