Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na kar dağıtımının sınırlandırılmasına ilişkin geçici madde (“Geçici madde 13”) eklenmiştir.

Kar dağıtımına ilişkin değişikliği içeren Geçici Madde 13’ün konusu nedir?

Ticaret Bakanlığı tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne gönderilen 31.03.2020 tarihli yazıda (“Ticaret Bakanlığı Yazısı”)  Geçici madde 13’ün ayak seslerini duymuştuk. Sanayi Odaları tarafından üyelerine gönderilen duyuruda, sermaye şirketlerinin 2019 yılı hesap dönemine ilişkin olarak bu yıl gerçekleştirilecek genel kurul toplantıları hakkında Ticaret Bakanlığı Yazısı’nda aşağıdaki hususların yer aldığı ifade edilmişti:

-     Geçmiş karlarının dağıtıma konu edilmemesi

-     Dağıtım tutarının 2019 yılı net karının %25’ini aşmaması

-     Yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtma yetkisi verilmemesi

Duyuruda ayrıca kamunun iştiraki şirketlerin istisna tutulduğu belirtilmişti.

Ticaret Bakanlığı Yazısı’nın şirketlere öz kaynaklarını korumanın önemine işaret eden bir tavsiye niteliğinde olduğu düşünülürken artık bu düzenlemenin kanunlaştığını dolayısıyla bir zorunluluk haline geldiğini görüyoruz.

Geçici madde 13’e göre, sermaye şirketleri tarafından, 30/09/2020 tarihine kadar:

•       2019 yılı net dönem kârının yalnızca yüzde yirmi beşinin dağıtımına karar verebilir;
•       geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez;
•       genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemez.

Ayrıca, genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtımı kararı alınmış; ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının yüzde yirmi beşini aşan kısma ilişkin ödemelerin 30/09/2020 tarihine kadar erteleneceği de Geçici madde 13’te düzenlenmiştir.

Geçici Madde 13 ile getirilen sınırlamanın dışında tutulan şirketler var mıdır?

Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında Geçici madde 13 ile getirilen kısıtlama uygulanmaz.

Kanun’a göre maddenin kapsamına giren sermaye şirketlerine ilişkin istisnalar ile uygulamaya dair usul ve esasları belirlemeye, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşünü almak suretiyle Ticaret Bakanlığı yetkilidir.

Geçici Madde 13 ne zaman yürürlüğe girecektir, uygulama süresi ne kadardır?

Kanun’da, Geçici madde 13’ün Kanun’un yayımı tarihinde yürürlüğe gireceği düzenlemiştir. Dolayısıyla ilgili maddede belirtilen sınırlamalar Kanun’un Resmi Gazete’de yayın tarihi olan 17/04/2020 itibariyle geçerlidir.

Geçici madde 13, 30/9/2020 tarihine kadar geçerlidir; ancak belirlenen süreyi üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı’nın yetkili olduğu düzenlenmiştir.

Geçici Madde 13 ile getirilen kısıtlamanın amacı nedir?

Kanun’un gerekçesinde yeni tip korona virüsün (COVID-19) toplum sağlığına olduğu kadar ekonomik hayata da ciddi bir tehdit oluşturduğu; bu nedenle salgının ekonomik faaliyetler üzerindeki olumsuz etkilerinin bertaraf edilebilmesi amacıyla çeşitli tedbir programları uygulamaya konulduğu belirtilmiştir. Salgının ekonomik ektilisi henüz net olarak ortaya konulamadığından, söz konusu düzenleme ile ihtiyatlılık politikası gereği olarak, şirket kaynaklarının nakit kâr dağıtımı yapılmak suretiyle azaltılmaması, şirketlerin mevcut özkaynak yapılarının korunması ve ilave finansman ihtiyacının doğmaması amaçlanmıştır.

Geçici Madde 13’ün aksine alınan genel kurul kararının hukuki sonuçları neler olabilir?

Kar payı dağıtım oranını 30/09/2020’ye kadar geçerli olmak üzere sınırlandıran Geçici madde 13 emredici nitelikte bir hükümdür. İlgili hükme aykırı olarak karar alınması halinde, ilgili kararının iptal edilebilirliği veya butlanından söz edilebilecektir.

Ayrıca, TTK madde 210’da düzenlenen Bakanlık’ın fesih davası açma yetkisi de gündeme gelebilecektir. İlgili maddeye göre “Kamu düzenine veya işletme konusuna aykırı işlemlerde veya bu yönde hazırlıklarda ya da muvazaalı iş ve faaliyetlerde bulunduğu belirlenen ticaret şirketleri hakkında, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca, bu tür işlem, hazırlık veya faaliyetlerin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içinde fesih davası açılabilir”.

Konuyla ilgili sorularınız için vergi@kpmg.com.tr adresinden bizlerle iletişime geçebilirsiniz.

Ek- 7244 Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Saygılarımızla,