Özet: 4 Temmuz 2018 ve 30468 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Vergi ve Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No:3) ile; yurt dışında bulunan varlıkların yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılması, yurt içinde bulunan varlıkların kayda alınması ve yurt dışından elde edilen bazı kazançlar için vergi istisnası uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Açıklamalar 

7143 Sayılı Vergi ve Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 Sayılı Kanun'un 10'uncu maddesinin 13'üncü fıkrasında,

• Gerçek ve tüzel kişilerin yurt dışında bulunan para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek milli ekonomiye kazandırılmasına,
  
  
• Yurt içinde bulunan ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yasal defter kayıtlarında yer almayan para, döviz, altın, menkul kıymetler, diğer sermaye piyasası araçları ve taşınmazların vergi dairesine beyan edilerek yasal defter kayıtlarına alınabilmesine,
  
  
• Yurt dışından elde edilen bazı kazançların gelir veya kurumlar vergisinden istisna edilmesine,
  
  

yönelik düzenlemeler mevcuttur.

04.07.2018 tarih ve 30468 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7143 Sayılı Kanun'a ilişkin 3 Seri No'lu Tebliğ ile, söz konusu maddenin uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. İlgili düzenlemeler aşağıda özetlenmiştir.

1.Yurt dışında bulunan varlıklar

1.1. Yurt dışında bulunan varlıklara ilişkin bildirim

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30/11/2018 tarihine (bu tarih dahil) kadar Türkiye'deki banka veya aracı kurumlara bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.

İlgili düzenleme kapsamında bildirime konu edilecek varlıkların, bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi gerekmektedir. Bu varlıklara yurt dışında hangi tarih itibarıyla sahip olunduğunun herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

Gerçek ve tüzel kişilerce, yurt dışında bulunan söz konusu varlıklar, 30/11/2018 tarihine kadar, Tebliğ ekinde yer alan form ile bankalara veya aracı kurumlara bildirilebilecektir. Gerçek ve tüzel kişilerce, söz konusu varlıklara ilişkin olarak vergi dairelerine herhangi bir beyanda bulunulmayacaktır.

1.2. Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye'ye getirilmesi

Yukarıda belirtilen kapsamda bildirilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır. Bu hükümden yararlanılabilmesi için, bildirilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirime konu edilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve Kanun'un yayımlandığı 18/05/2018 tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/11/2018 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmayacaktır.

Kanun'un yayımlandığı 18/05/2018 tarihi itibarıyla yasal defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu tarihten önce Türkiye'ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi şartıyla yukarıda açıklanan varlık barışı uygulamasından yararlanılabilecektir.

Yurt dışında bulunan ancak kapsama girmeyen çeşitli varlıkların (örneğin taşınmazların) 30/11/2018 tarihine kadar kapsamdaki varlıklara dönüştürülmek suretiyle vergi barışı kapsamında Türkiye'ye getirilmesi mümkündür.

Varlıkların Türkiye'ye getirilmesinden maksat;

• Para, döviz, altın, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının fiziki olarak Türkiye'ye getirilmesi veya bu varlıkların Türkiye'deki banka veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi,
  
  
• Fiziki olarak Türkiye'ye getirilmesi veya aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi mümkün olmayan menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının aracı kurumlara bildirilmesidir.
  
  

1.3. Yurt dışında bulunan varlıkların bildirimi üzerine banka veya aracı kurumlarca yapılacak işlemler ve verginin ödenmesi

Bildirime konu edilen varlıklara ilişkin olarak banka veya aracı kurumlar tarafından, bildirimde bulunanlardan herhangi bir belge istenilmeyecektir.

31/07/2018 tarihine kadar (bu tarih dahil) ilgili varlıkların bildirilerek Türkiye'ye getirilmesi, kredilerin kapatılmasında kullanılması veya sermaye avanslarının defter kayıtlarından düşülmesi durumunda, beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden herhangi bir vergi ödenmeyecektir.

Söz konusu bildirimin 31/07/2018 tarihi sonrasında yapılması durumunda, banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %2 oranında hesapladıkları vergiyi, 31/12/2018 tarihine (bu tarih dahil) kadar vergi sorumlusu sıfatıyla, bağlı bulundukları vergi dairesine beyan edecektir. Beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden, vergi dairelerince %2 oranında tarh edilen vergi, 31/12/2018 tarihine kadar banka ve aracı kurumlarca vergi sorumlusu sıfatıyla ödenecektir.

2.  Türkiye'de Bulunan Varlıkların Kayda Alınması

2.1. Türkiye'de bulunan varlıkların beyanı

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan, ancak yasal defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30/11/2018 tarihine (bu tarih dahil) kadar Tebliğ ekinde yer alan beyanname ile vergi dairelerine doğrudan veya elektronik ortamda beyan edilebilecektir.

Beyannamelerini elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler, bu bildirimi yine elektronik ortamda yapacaklardır.

2.2. Türkiye'de bulunan varlıklar üzerinden hesaplanacak verginin ödenmesi

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak yasal defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarının 31/07/2018 tarihine (bu tarih dahil) kadar beyan edilerek yasal defterlere kaydedilmesi durumunda, beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden herhangi bir vergi ödenmeyecektir.

İlgili beyanın 31/07/2018 tarihinden sonra yapılması durumunda, vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değerleri üzerinden vergi dairelerince %2 oranında vergi tarh edilecektir. Bu şekilde hesaplanan vergi, 31/12/2018 tarihine (bu tarih dahil) kadar ödenecektir.

3. Yurt Dışı ve Yurt İçindeki Varlıklarla İlgili Ortak Hükümler

3.1. Varlıkların bildirim ve beyan değeri

Yurt dışında bulunan varlıkların banka veya aracı kurumlara bildirilmesinde ve yurt içinde bulunan varlıkların vergi dairelerine beyan edilmesinde, bildirim veya beyanın yapıldığı tarih itibariyle ilgili tutarlar aşağıdaki değerleme ölçütleri ile değerlenecektir:

a)    Türk lirası cinsinden para, itibari (nominal) değeriyle,

b)    Altın, rayiç bedeliyle,

c)    Döviz, TCMB döviz alış kuruyla,

d)    Menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarından;

-Hisse senedi gibi pay senetleri, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

- Tahvil, bono, eurobond gibi borçlanma araçları, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

- Yatırım fonu katılma belgeleri, ilgili piyasasında belirlenmiş kapanış fiyatıyla,

- Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi türev araçlar, varsa borsa rayiciyle, borsa rayici yoksa rayiç bedeliyle, bu bedel tespit edilemiyorsa alış bedeliyle, alış bedeli de belli değilse itibari (nominal) değeriyle,

e)    Taşınmazlar, rayiç bedeliyle.

Bildirim veya beyanlarda, söz konusu varlıkların Türk Lirası karşılığı bedelleri esas alınacaktır.

3.2. Bildirilen veya beyan edilen varlıkların yasal defter kayıtlarına intikal ettirilmesi

Bildirilen veya beyan edilen varlıklar, Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükelleflerce, yasal defterlere kaydedilecektir.

Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükelleflerce, Türkiye'ye getirilen varlıklar ile gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince yasal defterlere kaydedilen varlıklar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerine dahil edilebileceği gibi, aynı varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmelerinden çekilebilecektir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, yasal defterlerine kaydettikleri kıymetleri için pasifte özel fon hesabı açacaklardır. Söz konusu hesap serbestçe tasarrufa konu edilebilecek, sermayeye eklenebileceği gibi ortaklara da dağıtılabilecektir.

Söz konusu varlıklara ilişkin tutarların, kurumlar vergisi mükellefleri tarafından ortaklara dağıtılması durumunda kar dağıtımına bağlı stopaj hesaplanmayacak, gerçek kişi ortaklar ile kurumlar vergisi mükellefi olan ortaklar tarafından elde edilen bu tutarlar da vergilendirilmeyecektir.

3.3. Vergi barışı kapsamında ödenen vergilerin gider kaydı

Yurt dışından Türkiye'ye getirilen veya Türkiye'de olup yasal defterlere intikal ettirilen varlıklar üzerinden ödenen vergilerin, hiçbir suretle gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması ya da başka bir vergiden mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

3.4. Kayda alınan taşınmazlar için amortisman uygulaması ve ilgili taşınmazların satışı

Beyan edilerek yasal defter kayıtlarına intikal ettirilen taşınmazlar hakkında Vergi Usul Kanunu'nda yer alan amortismanlara ilişkin hükümler uygulanmayacaktır.

Kayıtlara alınan söz konusu varlıkların daha sonra elden çıkarılmasından doğan zararların, gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya indirim olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

3.5. İnceleme ve tarhiyat yapılmayacak haller

Bildirilen veya beyan edilen tutarlara ilişkin tarh edilen verginin vadesinde ödenmesi ve bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren üç ay içinde Türkiye'ye getirilmesi veya Türkiye'deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şartıyla, bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

Diğer taraftan, Kanun kapsamında kredilerin kapatılmasında kullanılan veya sermaye avansların düşülen tutarlar için de vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.

4. Yurt Dışından Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna Uygulaması

4.1. İstisna kapsamına giren kazançlar

31/12/2018 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilen aşağıdaki kazançlar gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. 

• Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin yurt dışında satışından doğan kazançlar,
  
  
• Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlardan elde edilen iştirak kazançları,
  
  
• Yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla elde edilen ticari kazançlar
  
  
• Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumların tasfiyesinden doğan kazançlar,
  
  

Söz konusu kazançların, ilgili mevzuat çerçevesinde Türkiye'ye getirildiği, mükelleflerce kanaat verici belgelerle ispat edilecektir.

4.2. Kazançların beyanı ve istisnanın uygulanması

31/10/2018 tarihine kadar elde edilen ve 31/12/2018 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilen yurt dışı iştirak kazançları ile yurt dışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, 2018 yılına ilişkin verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde gelire veya kurum kazancına dahil edilmek ve beyannamelerin ilgili satırında gösterilmek suretiyle vergiden istisna edilebilecektir.

Yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla elde edilen şube kazançlarının, 31/10/2018 tarihine kadar elde edilen kısmı tespit edilecek ve bu kazanç, 31/12/2018 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilmek şartıyla, 2018 yılına ilişkin verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde gelire veya kurum kazancına dahil edilmek ve beyannamelerin ilgili satırında gösterilmek suretiyle istisnaya konu edilebilecektir.

Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumların, istisna hükmünün yürürlüğe girdiği 18/05/2018 tarihinden 31/12/2018 tarihine kadar gerçekleşen tasfiyelerinden doğan ve 31/12/2018 tarihine kadar Türkiye'ye transfer edilen kazançları 2018 yılına ilişkin verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamelerinde gelire veya kurum kazancına dahil edilmek ve beyannamelerin ilgili satırında gösterilmek suretiyle istisnaya konu edilecektir.

01/01/2018 tarihinden önce elde edildiği halde kayıtlara intikal ettirilmeyen ve beyan dışı bırakılan iştirak kazançları, iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, yurt dışı şube kazançları ile bu tarihten önce elde edilen yurt dışında bulunan kurumların tasfiyesinden doğan kazançlar ile ilgili olarak bu istisna hükmünden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu kazançların 7143 sayılı Kanun kapsamında yurt dışında bulunan varlık olarak Türkiye'ye getirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ek- Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 Sayılı Kanun Genel Tebliği (Seri No: 3)​​

Saygılarımızla,