Özet: 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un Geçici 1'inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Genel Tebliğ 19 Haziran 2018 tarihli ve 30453 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Söz konusu Tebliğ ile 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun geçici 1 inci maddesinde düzenlenen 16 ve daha büyük yaştaki bazı araçların ihraç edilmesi ya da hurdaya çıkartılmasına bağlı olarak yeni araç alımında özel tüketim vergisi (ÖTV) uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.

Açıklamalar

7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde;

"(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2019 tarihine kadar, 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 8701.20, 87.02, 87.03, 87.04 G.T.İ.P. numaralarında yer alan, kayıt ve tescile tabi 16 ve daha büyük yaştaki araçların adına kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından, ilgili mevzuat gereğince kayıt ve tescili silinerek, doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da bir daha kullanılmamak üzere hurdaya çıkartılması halinde, her bir araç için aynı cins  (87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600 cm³'ü geçmeyen) yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden özel tüketim vergisinin 10.000 Türk lirasını aşmamak üzere araçların cinsleri ve özelliklerine (motor silindir hacmi, sınıfı, özel tüketim vergisi oranına esas matrahı gibi) göre Bakanlar Kurulunca tespit edilecek kısmı, terkin edilir."

hükmü yer almaktadır.

7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinden faydalanabilecek araçlar şöyle belirlenmiştir.

3.1. Madde Hükmünden Yararlanılabilecek Araçlar

7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre, düzenlemenin kapsamına 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin;

-8701.20 G.T.İ.P. numarasında yer alan yarı römorkler için çekiciler,

-87.02 G.T.İ.P. numarasında yer alan sürücü dâhil on veya daha fazla kişi taşımaya mahsus minibüs, midibüs ve otobüsler,

-87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi taşıtı, ATV, steyşın vagon vb. araçlar,

-87.04 G.T.İ.P. numarasında yer alan eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up, kamyonet, kamyon vb. araçlar

Yukarıda belirtilen G.T.İ.P. numarası dışında kalan araçlar kapsam dışındadır.

Araçların fiilen teslim edilmesi gerektiğinden mevcut bulunmayan (kayıp, çalıntı gibi) veya motorlu araç vasfını kaybetmiş araçlar için düzenlemeden yararlanılması mümkün değildir. Buna göre, ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak aracın araç bütünlüğünün korunuyor olması, motor ve şanzıman gibi önemli aksamlarının mevcut bulunması gerekir.

Aracın yaşı, model yılı 1. yaş kabul edilmek suretiyle tespit edilecektir. Bu durumda 2018 yılında 2003 model ve daha eski model araçların, 2019 yılında ise 2004 model ve daha eski model araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde düzenlemeden yararlanılabilir. Yine aracın yaşının tespitinde tescil tarihi değil, model yılı dikkate alınacaktır.

Bu hükümden yararlanabilmek için ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak araç ile yeni alınacak aracın aynı cins olması şarttır. Yalnızca binek araçlarda, yeni alınan aracın 1600 cm³ ve altında motor hacminde olması şartı aranmıştır. Ancak, madde kapsamında yeni alınacak aynı cins aracın sadece elektrik motorlu olması durumunda, motor gücü sınırlaması olmaksızın düzenlemeden yararlanılabilecektir. Diğer G.T.İ.P. kodundaki araçlar için motor hacmi sınırlaması bulunmamaktadır.

Düzenlenmeden yararlanabilecek kişiler aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir.

3.2. Madde Hükmünden Yararlanabilecek Kişiler

Madde hükmünden, ilgili trafik sicilinde adlarına kayıtlı bu Tebliğin (3.1.) bölümünde belirtilen araçlarını bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde, doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç eden ya da hurdaya çıkartan gerçek ve tüzel kişiler ile bunların mirası reddetmemiş mirasçıları yararlanabilir.

Düzenlemeden yararlanma hakkı, trafik sicilinde adlarına araç kayıtlı olan kişilere ait olup, bir başkasına devredilemez.

Düzenlemede, terkin edilecek ÖTV tutarı belirlenirken, Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için ayrı bir hesaplama yapılmış, kalan araçlar için yeni aracın ÖTV tutarından terkin edilecek tutar 10.000,00-TL olarak belirlenmiştir. Terkin edilecek ÖTV tutarına ilişkin açıklamalar şöyledir.

3.3. Yeni Araç Alımında Terkin Edilecek ÖTV Tutarı

18/5/2018 tarihli 30425  sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 14/5/2018 tarihli ve 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin birinci fıkrasında, madde kapsamında ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak araçla aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden özel tüketim vergisinin terkin edilecek kısmı,

a) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için özel tüketim vergisi matrahı esas alınarak aşağıdaki tablodaki gibi,

b) Diğer araç cinsleri için 10.000 TL olarak,

tespit edilmiştir.

Buna göre, yeni araç alımında tahakkuk eden özel tüketim vergisinden; otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için özel tüketim vergisi matrahı esas alınarak anılan Kararnamede belirlenen tutarlar, bunların dışında kalan kamyon, kamyonet, tır çekicileri, van, panelvan, minibüs, otobüs gibi araçlar için ise özel tüketim vergisi matrahına bakılmaksızın 10.000 TL, terkin edilir.

Yeni aracın ilk iktisabında tahakkuk eden özel tüketim vergisinin, araç cinsleri itibarıyla yukarıda belirtilen tutarın altında olması halinde özel tüketim vergisi tahsil edilmez. Tahakkuk eden özel tüketim vergisini aşan tutar iade edilmez ve başka bir araç alımında kullanılamaz.

Madde hükmünden yararlanma süresi, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 27/3/2018 tarihinden 31/12/2019 tarihine kadar olarak belirlenmiştir.

3.4. Madde Hükmünden Yararlanma Süresi

Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği 27/3/2018 tarihinden 31/12/2019 tarihine (bu tarihler dâhil) kadar kayıt ve tescili silinerek doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine 31/12/2019 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı yapılacak araçlar için tahakkuk eden özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmı terkin edilir.

27/3/2018 tarihinden önce tescil kaydı silinen, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen araçlar için düzenlemeden yararlanılamayacağı gibi, 31/12/2019 tarihinden sonra tescil kaydı silinen, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen araçlar için de düzenlemeden yararlanılamaz.

27/3/2018 ilâ 31/12/2019 tarihleri (bu tarihler dâhil) arasında eski araç ihraç edilmek veya hurdaya çıkarılmakla birlikte, 31/12/2019 tarihine kadar düzenleme kapsamında yeni araç alınmamış olması halinde, bu tarihten sonra alınacak yeni araçlar için düzenlemeden yararlanılamaz.

Maddenin Uygulaması

Maddenin uygulamasında, araçların doğrudan ihraç edilmesi, ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ve araçların hurdaya çıkarılması yöntemleri yer almaktadır.

• Araçların doğrudan ihraç edilmesi yönteminde, trafik tescil kuruluşları veya tescile yetkili birimlere başvurulmak suretiyle, araç üzerinde herhangi bir takyidatın veya borcun bulunmaması halinde, bahse konu aracın madde kapsamında ihracına ilişkin gerekli yazı alınır. Tescil kuruluşunca verilen yazı, araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin noter onaylı bir örneğiyle birlikte aracın ihracında gümrük idaresine ibraz edilir. Aracın ihracatının gerçekleştirilmesi halinde, aracını doğrudan ihraç eden kişi tarafından ilgisine göre Tebliğ ekinde (EK:3A) veya (EK:3B) yer alan dilekçe ve gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter onaylı bir örneği ile aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair yazıyı veren tescil kuruluşuna başvurularak, aracın tescil kaydının silinmesi talep edilir. Bunun üzerine, tescil kuruluşunca aracın tescil kaydı silinir ve "İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir" şerhi düşülen "Motorlu Araç Tescil Belgesi" araç malikine verilir.
  
  
• İhracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi yönteminde, aracını ihraç etmek isteyen gerçek ya da tüzel kişiler ile 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında belirlenen ihracatçılar arasında düzenlenen ve karşılıklı yükümlülükleri içeren, imzaları noterce onaylanmış bir "İhracat Amacıyla Araç Teslim Sözleşmesi" yapılması gerekmektedir. Doğrudan ihraç yönteminde olduğu gibi, trafik tescil kuruluşları veya tescile yetkili birimlere başvurulmak suretiyle, araç üzerinde herhangi bir takyidatın veya borcun bulunmaması halinde, bahse konu aracın madde kapsamında ihracına ilişkin gerekli yazı alınır. Tescil kuruluşunca verilen yazı, araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin noter onaylı bir örneğiyle birlikte aracın ihracında gümrük idaresine ibraz edilir. Aracın ihracatının gerçekleştirilmesi halinde, aracını ihracatçı vasıtasıyla ihraç eden kişi tarafından ilgisine göre Tebliğ ekinde (EK:3A) veya (EK:3B) yer alan dilekçe ve gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter onaylı bir örneği ile aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair yazıyı veren tescil kuruluşuna başvurularak, aracın tescil kaydının silinmesi talep edilir. Bunun üzerine, tescil kuruluşunca aracın tescil kaydı silinir ve "İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir" şerhi düşülen "Motorlu Araç Tescil Belgesi" araç malikine verilir.
  
  
• Araçların hurdaya ayrılma yönteminde ise; düzenleme kapsamında adlarına kayıt ve tescil edilmiş 16 ve daha büyük yaştaki araçlarını, hurdaya çıkartmak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, bu araçlarını il özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerinden herhangi birine ya da 30/12/2009 tarihli ve 27448 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunan ömrünü tamamlamış araç (ÖTA) teslim yerlerine veya geçici depolama alanlarına teslim edebilir.
  

• ÖTA teslim yerlerine veya geçici depolama alanlarına yolcu taşımasında kullanılan ve sürücü dâhil en fazla dokuz oturma yeri olan motorlu araçlar ile yük taşımasında kullanılan ve azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan motorlu araçlar teslim edilebilir. Trafik tescil kuruluşları veya tescile yetkili birimlere başvurulmak suretiyle, araç üzerinde herhangi bir takyidatın veya borcun bulunmaması halinde, bahse konu aracın madde kapsamında hurdaya çıkarılmasına ilişkin gerekli yazı alınır.
  
  
• Tescil kuruluşundan aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazıyı alan başvuru sahibi, söz konusu yazı ve Motorlu Araç Tescil Belgesiyle birlikte, teslim yerlerine ve araçların yaşlarına göre, birer örneği Tebliğ ekinde (EK:6A), (EK:6B), (EK:6C), (EK:6Ç) ya da (EK:6D) yer alan bir dilekçe ile ilgisine göre il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüğüne ya da ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama alanlarına aracını fiilen teslim eder.
  
  
• Aracın, il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüklerine teslim edilmesi halinde, anılan Kurum yetkililerince Gelir İdaresi Başkanlığının internet vergi dairesi üzerinden aracın yaşına göre birer örneği Tebliğ ekinde yer alan (EK:7A) veya (EK:7B) "Taşıt Teslim Tutanağı" hazırlanır ve sistemden onaylanarak dört nüsha olarak üretilir.
  
  
• Hurdaya çıkartılmak istenen aracın ÖTA teslim yeri veya geçici depolama alanlarına teslim edilmesi halinde, bu merkezler tarafından Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak, teslim alınan araca ilişkin "Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu" düzenlenir.
  
  
• Adına tescilli aracını düzenleme kapsamında belirlenen yerlere teslim eden kişi, bu teslime ilişkin ilgisine göre Taşıt Teslim Tutanağı veya Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formunu, Tebliğ ekinde (EK:8A), (EK:8B) veya (EK:8C) yer alan dilekçeye eklemek suretiyle hurdaya çıkarma işleminin tamamlanmasını teminen, aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazıyı veren tescil kuruluşuna başvurur.
  
  
• Yapılan başvuru üzerine ilgili tescil kuruluşunca gerekli kontroller yapılmak suretiyle, söz konusu araç, bir daha tescil edilmemek üzere hurdaya çıkarılır ve araca ait "Motorlu Araç Tescil Belgesi"ne "Hurdaya Çıkarılmıştır" şerhi düşülerek araç sahibine verilir, tescil plakaları geri alınarak iptal edilir.
  

Hurdaya çıkarma işleminin tamamlanmasından sonra, aracın kayıt ve tescilinin silindiği hususu elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, bunun mümkün olmaması halinde üç iş günü içerisinde aracın motorlu taşıtlar vergisi bakımından kayıtlı bulunduğu vergi dairesine yazılı olarak bildirilir.

Yeni araç alınırken, ihraç edilen araçlar için ilk iktisap etmek isteyen kişi, "İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir" şerhi düşülen "Motorlu Araç Tescil Belgesi"nin aslı ya da ilgili tescil kuruluşu veya noter onaylı bir örneği ile ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter onaylı bir örneğini, hurdaya çıkarılan araçlar için ilk iktisap etmek isteyen kişi, aracın teslim edildiği yere göre düzenlenen "Taşıt Teslim Tutanağı" veya "Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu" ile "Hurdaya Çıkarılmıştır" şerhi düşülmüş "Motorlu Araç Tescil Belgesi"nin aslı veya onaylı birer örneğini ÖTV mükellefine ibraz ederek ilk iktisap edeceği yeni araç için tahakkuk edecek olan ÖTV'nin, Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmının, kendisinden tahsil edilmemesini ister.

Yeni araç için düzenlenecek fatura üzerinde "…….. model, ……. cinsi, ……. şasi numaralı ve ….... plakalı aracınızı hurdaya çıkartmanız nedeniyle, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında, fatura toplamına dâhil edilmekle birlikte, ……… TL ÖTV tarafınızdan tahsil edilmeyecektir/edilmemiştir. Bu tutar, anılan madde gereği, araca ilişkin tahakkuk eden ÖTV'den terkin edilecek ve Hazine tarafından tahsil edilmeyecektir." şerhinin yer alması gerekir.

ÖTV mükelleflerince, ilk iktisap edilen araç için hesaplanan ÖTV, (2A) numaralı ÖTV Beyannamesinde tam olarak beyan edilir. Beyannamedeki  "7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinden yararlanma talebi vardır." kutucuğu işaretlenir ve beyannamenin ilgili kısmında hurdaya çıkartılan araca ait bilgilere yer verilir. Beyannamenin verildiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar bir dilekçe ekinde;

-Teslim Tutanağı veya Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formunun aslı veya noter onaylı örneği,

-Araca ait "Hurdaya Çıkarılmıştır" şerhli "Motorlu Araç Tescil Belgesi"nin aslı ya da ilgili tescil kuruluşu veya noter onaylı bir örneği,

-Gerektirdiği takdirde Feragat Beyanı Belgesi,

-Alıcının/Alıcıların Nüfus Cüzdanı fotokopisi,

-Satış faturasının, aslının aynı olduğu işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopisi

ÖTV mükellefi tarafından, beyannamenin verildiği vergi dairesine verilir. Aksi halde, ÖTV mükellefi adına 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri gereği ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir ve gerekli belgeler ibraz edilmediği müddetçe ÖTV Ödeme Belgesi düzenlenmez. ​

Vergi dairesince, beyanname ve söz konusu belgeler incelenerek tahakkuk eden özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmının terkin edildiğini de gösteren "ÖTV Ödeme Belgesi" mükellefe verilir.

Bu madde hükümlerinden haksız olarak faydalanılması halinde, zamanında ödenmeyen özel tüketim vergisi, faydalanandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.

Diğer Hükümler

7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girdiği 27/3/2018 tarihinden bu Tebliğin yayımlandığı tarihe kadar, adına kayıt ve tescilli kişiler tarafından bu Tebliğ hükümlerine uygun olarak doğrudan ihraç edilen araçlar ile hurdaya çıkartılan araçlar için de işlemin bu Tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilen belgelerle tevsikine bağlı olarak, 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın Resmi Gazete'de yayımlandığı 18/5/2018 tarihinden itibaren iktisap edilecek araçlar bakımından mezkur madde hükmünden faydalanılması mümkündür.

Gelir İdaresi Başkanlığı, Tebliğ ekinde yer alan dilekçe, yazı, başvuru ve tutanak örneklerinde değişiklik yapmaya yetkilidir.

Tebliğ yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girer. Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.

Ek- 7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Geçici 1 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Genel Tebliğ​​

Saygılarımızla,