Özet: 26.03.2020 tarihli ve 31080 sayılı Mükerrer Resmi
Gazete’de 7226 sayılı ‘Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
yayımlanmıştır. Söz konusu Kanun’da sosyal güvenlik açısından önem teşkil eden maddeler
aşağıda yer almaktadır.
Açıklamalar
• ASGARİ ÜCRET
DESTEĞİ
5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanuna eklenen geçici 80 inci
maddeye göre; 2019 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve
hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas
günlük kazancı 128 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim
ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2020 yılının iligili ayında bildirilen
sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının, 2,50 TL. ile çarpımı
sonucu bulunacak tutar, işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup
edilir ve bu tutar İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. 6356 sayılı Kanun
hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesine tabi özel sektör işverenlerine ait iş
yerleri için yukarıda belirtilen 128 TL. tutar, 256 Türk lirası olarak esas
alınır.
Destekten
yararlanılacak ayda/dönemde, 2019 yılı Ocak ila Kasım ayları/döneminde aylık
prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile 4a
kapsamında uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan
aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında bildirimde bulunulması halinde
işveren asgari ücret desteğinden ilgili ayda/dönemde yararlanamayacaktır.
Mevcut bir
işletmenin kapatılarak değişik bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi
olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan
veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın
kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi
İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği
anlaşılan veya sigortalıların prime esas kazançlarını 2020 yılı ocak ila aralık
ayları/dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden İşsizlik
Sigortası Fonu'nca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla
birlikte geri alınacaktır.
İşverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2020 yılı Ocak ila Aralık
aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerini veya muhtasar ve prim
hizmet beyannamelerini yasal süresi içerisinde vermediğinin, sigorta primlerini
yasal süresinde ödemediğinin, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan
soruşturma ve incelemelerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak
bildirmediğinin veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığının tespit
edilmesi, Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve
gecikme zammı borcu bulunması hâllerinde asgari ücret desteğinden yararlanamayacaktır.
Sosyal Güvenlik
Kurumuna olan prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve
gecikme zammı borçlarını 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil
ettiren ve taksitlendiren işverenler bu tecil ve taksitlendirme devam ettiği
sürece asgari ücret desteğinden işverenler yararlanabilecektir.
Sigortalı ve
işveren hisselerine ait sigorta primlerinin Devlet tarafından karşılandığı
durumlarda işverenin ödeyeceği sigorta priminin İşsizlik Sigortası Fonunca
karşılanacak tutardan az olması hâlinde sadece sigorta prim borcu kadar mahsup
işlemi yapılacaktır.
4734 sayılı
Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde
sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde
fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel
sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede
kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik
Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak
edişinden kesilir.
2020 yılı Ocak
ila Aralık aylarına/dönemine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık
prim ve hizmet belgelerinde veya Hazine ve Maliye Bakanlığına verilecek
muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde
hükümleri uygulanmaz.
• KISA ÇALIŞMA
ÖDENEĞİ
4447 sayılı
İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 23. maddeye göre; 30 Haziran 2020
tarihine kadar geçerli olmak üzere Covid-19 kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle
yapılan kısa çalışma başvuruları için işçinin kısa çalışma ödeneğine hak
kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak
etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki
son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı
olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacaktır.
Bu koşulu
taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak
sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam
edecektir.
Bu madde
kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, iş yerinde kısa
çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı
Kanunun
25 inci
maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç
olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekmektedir.
Bu madde
kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde
sonuçlandırılır.
Başvuru
tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen
günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir.
• KISMİ SÜRELİ
ÇALIŞANLARIN GENEL SAĞLIK SİGORTASI
4857 sayılı
Kanunun 13 üncü ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine
çalışanlar ile ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat
karşılığında ücret alanlardan ay içerisinde yirmi gün ve daha az çalışanlar
için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin otuz güne
tamamlanması zorunludur hükmü ay içerisinde 8 gün ve daha az çalışanlar için
şeklinde değiştirilmiştir.
• AYLIKLAR
5510 sayılı
Kanunun ek19 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “1.000” ibaresi
“1.500” şeklinde değiştirilmesiyle; Yaşlılık, malullük, ölüm aylığı alan
emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında 1000 lira olarak öngörülen aylık
asgari ödeme tutarı, 1500 liraya yükseltilmiştir.
• ESNAF AHİLİK
SANDIKLARI
Bağ-Kur’luların
ekonomik olarak zor duruma düşmeleri nedeniyle işyerlerini kapatmaları ya da
iflas etmeleri durumunda oluşacak gelir kayıplarını önlemek için getirilen
Esnaf Ahilik Sandığı’na prim ödemeleri daha önce 2020 yılı başına ertelenmişti.
7226 sayılı Kanun ile bu uygulama bu kez 1/1/2021 tarihine ertelenmiştir.
• BAYRAM
İKRAMİYESİ
5510 sayılı
Kanunun ek 18 inci maddesinde yapılan değişiklik ile gelir ve aylık ödemesi
alanlar bayram ikramiyelerini bayramın olduğu ay içerisinde alabileceklerdir.
• YABANCI PARA
CİNSİNDEN BES ÖDEMELERİ
193 sayılı
Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesine eklenen fıkraya göre Yabancı para
cinsinden yapılan katkı payı ödemelerinin yatırıldığı yabancı para cinsinden
kurulan emeklilik yatırım fonlarından elde edilen irat tutarının tespitinde kur
farkı dikkate alınmayacaktır.
Cumhurbaşkanı,
yabancı para cinsinden yapılan katkı payı ödemeleri için bu oranı yüzde ona
kadar indirmeye yetkili olduğu 4632 sayılı Kanuna yapılan ekleme ile
belirtilmiştir.
Türkiye’de
kanuni yerleşim yeri bulunmayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ve Türk
vatandaşlığı kaybeden kişiler tarafından yabancı para cinsinden katkı payı
ödeyebilir.
• İŞVEREN
SENDİKASI OLAN İŞYERLERİ
İşveren
sendikaları, tüzüklerinde hüküm bulunmak ve şartları genel kurul kararıyla
belirlenmek kaydıyla, işçilerin sigorta primlerinin işveren payının
ödemelerinde kullanılmak ve nakit mevcudunun yüzde otuz beşini aşmamak üzere
karşılıksız yardıma dayalı dayanışma ve yardım fonu oluşturabilir.
Ek- 7226 Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Saygılarımızla,