Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) Başvurusu ve Uygulamasında Değişiklik

Yayınlanma Tarihi: 27 Haziran 2018



Özet: 25.06.2018 tarihli ve 30459 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) başvurusu ve uygulamasında değişiklikler yapılmıştır.

Açıklamalar

Söz konusu Yönetmelik uyarınca yapılan bazı önemli değişikler aşağıdaki gibidir.

  • Bölünen şirketin sertifika sahibi olması durumunda, devralan şirketin sertifikalandırılmasında devralınan tesisler için yapılacak yerinde incelemede, daha önceden incelenmiş olan tesislerin söz konusu inceleme üzerinden 3 yıldan fazla süre geçmemesi halinde tekrar incelenmeyeceği, fakat bunun dışındaki tesislerin inceleneceği belirtilmiştir.

  • Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası başvurusu için aranacak ticari kayıtların güvenilirliği ve izlenebilir olması koşuluna ilişkin olan 6. Maddede yapılan değişiklik uyarınca, gümrük işlemlerinin mevzuata uygunluğu ile eşyanın gümrük idaresine doğru beyan edilmesini teyit ve tevsik edecek kurum içi bir sistematiğe sahip olunmasının yanı sıra, bunun sağlanması için gümrük ve dış ticaret mevzuatı eğitimi ve mevzuat değişikliklerinin takibini, gümrük işlemlerinin cari ve geriye dönük kontrolünü yapmak veya yaptırmak gereklidir. (Yönetmeliğin 3. Maddesinde söz konusu eğitim, cari ve/veya geriye dönük kontrol işlemlerinin koşulları açıklanmıştır.)
     
  • YYS başvurusu yapacak firmalarda, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği yetki belgesine, Gümrük Müşavirliği izin belgesine ya da Gümrük Müşavir yardımcılığı izin belgesine sahip olan veya en az iki yılı yönetici konumunda olmak üzere asgari altı yıl gümrük işlemleri ile ilgili birimlerde çalışmış olan personel istihdam etmek' zorunluluğu kaldırılmıştır.
     
  • Yerinde incelemeye ilişkin olarak 13. maddenin 3. ve 8. Fıkralarının uygulanmasında gerekli koşulların sağlandığının kabulü için, Ek-7'de yer alan yerinde inceleme değerlendirme formunda,  "uygulanamaz" olarak belirlenen sorular hariç olmak üzere hiçbir sorudan sıfır puan alınmamış olması ve bu formun "III. Değerlendirme ve Puanlama Usulü" bölümünde belirtilen istisna halleri hariç olmak üzere, "uygulanamaz" olarak belirlenen soruların dışındaki sorulardan üçer puan alınmış olması gerekmektedir.
     
  • Sertifikada kayıtlı bilgilerde değişiklik olmasına ilişkin olan 17. Maddeye eklenen fıkralar uyarınca, ticaret siciline kayıtlı olduğu yer bilgisinde değişiklik olması halinde, değişikliğe ilişkin başvuru dosyası yetkili bölge müdürlüğüne gönderilir. Başvurunun gönderildiği bölge müdürlüğü tarafından formata uygun yeni numaralı sertifika düzenlenir, Ancak yeni sertifika numarasında yer alan "yıl" hanesinde yeni sertifikanın düzenlendiği yıl değil, sertifikanın ilk düzenlendiği yıl yer alır ve sertifika numarası o yıla ait sertifikayı devir alan bölge müdürlüğünün kayıtlarında yer alan en son sıra numarasını takip edecek şekilde verilir.
     
  • Sertifika alınmasından sonra değişiklik yapılması sürecine ilişkin detaylı açıklamalar yeni eklenen 18/A maddesinde yer almaktadır.
     
  • İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamı tesislerdeki güvenli alanlar ve güvenli park alanlarına ilişkin olan 67. Maddede kapsamlı değişiklikler yapılmıştır.

      • Söz konusu maddenin 10. Fıkrası olarak transit beyanının işlemlerine ilişkin hüküm eklenmiştir. Bu kapsamda ihracatta yerinde gümrükleme izni sahibine ait ihracat eşyasının, izin sahibinin tesislerinden izinli gönderici tarafından taşınması halinde; transit beyannamesinde kapsamında teminat kullanılabileceği, bu teminatın kontrolünün izinli gönderici tarafından yapılacağı belirtilmiştir. Transit süresi sistem tarafından her bir transit beyannamesi bazında otomatik olarak verilecektir. Ayrıca, TIR Karnesi kapsamında yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenecektir.

      • Söz konusu maddenin 11. Fıkrası olarak ihracatta yerinde gümrükleme izni sahibine ait ihracat eşyasının izin sahibinin tesislerinden taşınmasına ilişkin transit beyanının izinli gönderici olmayan kişi tarafından verilmesi halinde, transit beyanı ile varsa eklerinin hareket gümrük idaresine iletileceği hükmü eklenmiştir.

      • Söz konusu madde kapsamında fazla mesai uygulamasına ilişkin esaslar düzenlenmiştir.

  • Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilere eşyayı hareket gümrük müdürlüğüne sunmaksızın transit işlemlerini kendi tesislerinde gerçekleştirmek üzere izin verilebilecek koşullara ilişkin yapılan değişiklik uyarınca, en az üç yüzü transit beyanı (TIR Karnesi dahil) olmak üzere toplam beş yüz transit beyanı ve özet beyan kapsamında işlem yapmış olma koşulu sağlanması gereken koşullardan biri olarak belirtilmiştir. Buna ek olarak, yetki kapsamında kullanılacak en az bir tesise sahip olmak koşulu eklenmiştir.
     
  • İzinli gönderici yetkisi kapsamı eşyaya ilişkin kontrol türü bildirim süresine ilişkin olan 84. Maddenin 11 ve 15. Fıkralarında yapılan değişikler ile 7. ve 8. Fıkradaki işlemlerin bitimini takiben yapılacaklar ve izinli gönderici kapsamında eşyanın ihraç edilmek üzere bulunduğu tesislerden çıkışına yönelik işlemler için fazla mesai uygulamasına ilişkin esaslar yeniden düzenlenmiştir.
     
  • Güvenli alanlar ve güvenli park alanlarına ilişkin çıkış işlemlerine ilişkin olan 88. Maddenin 2. Fıkrasının (a) bendinde yer alan "güvenli park alanından" ibaresi "tesisten" olarak değiştirilmiştir.
     
  • İzinli gönderici tarafından birden fazla tesiste işlem yapılmasına ilişkin 91. maddenin birinci fıkrasında yer alan "96. Madde uyarınca izinli alıcı yetkisine de sahip olan izinli göndericiler tarafından" ibaresi "İzinli gönderici yetkisi sahibi tarafından" olarak değiştirilmiştir.
     
  • İzinli gönderici yetkisinin askıya alınmasına ilişkin 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yapılan değişiklik uyarınca gümrük müdürlüğüne talepte bulunulmaksızın izinli gönderici yetkisi kapsamında taşınacak muayene veya belge kontrolüne tabi eşyanın mesai saatleri dışında bulunduğu tesislerden çıkarılması halinde ilk seferde sertifika sahibi yazılı olarak uyarılır ve diğer mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla hakkında Kanunun 241. Maddesinin birinci fıkrası tatbik edilerek sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne derhal bildirimde bulunulur.
     
  • İzinli alıcı yetkisine ilişkin olan 96. Maddenin 1. Fıkrasının (b) bendinin 2 numaralı alt bendinde yapılan değişiklik uyarınca, yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibi kişilere, eşyayı varış gümrük müdürlüğüne sunmaksızın transit işlemlerini kendi tesislerinde veya ithalatta yerinde gümrükleme izin sahibinin tesislerinde gerçekleştirmek üzere izin verilebilmesi ek koşulları olarak en az üç yüzü transit beyanı (TIR Karnesi dahil) olmak kaydıyla toplam beş yüz transit beyanı ve özet beyan kapsamında işlem yapmış olma koşulunu sağlamak ek koşullardan biri olarak belirtilmiştir. Buna ek olarak, yetki kapsamında kullanılacak en az bir tesise sahip olmak koşulu eklenmiştir.
     
  • Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahibinin yükümlülükleri ile ilgili değişiklikler yapılmıştır.
    Buna göre, sertifikalandırma sırasında mevcut olmayan ancak sertifika alındıktan sonra gerçekleşen yeni bir hizmet alımı olması, sözleşme yapılması, taahhüt alınması gibi durumlarda, sertifikanın alınmasında sağlanan tüm koşullara uygun şekilde işlem yapılması zorunlu olmakla birlikte, söz konusu unsurların aranan koşulları karşılamadığının tespiti halinde belirtilen süre sonunda, sertifika için aranan ve kaybedilmiş olan koşullardan herhangi birinin tekrar sağlanamamış olması halinde bu koşullar yeniden sağlanıncaya kadar, sertifika söz konusu sertifikayı düzenleyen bölge müdürlüğü tarafından geri alınır.

    Ayrıca, Ek-2'de yer alan soru formu, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren 3 yılda bir kez güncellenerek sertifika sahibinin mevcut durumunu yansıtacak şekilde hazırlanır. Hazırlanan soru formu, sertifikanın düzenlendiği tarihten sonraki otuz altı aylık dönemlerin sonuna tekabül eden tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar hazırlanarak düzenlendikleri tarihi izleyen 15 iş günü içerisinde sertifikayı düzenlemiş olan bölge müdürlüğüne gönderilir.
     
  • Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasının askıya alınmasına ilişkin olarak sertifika sahibinin, bilgisi dışında, kanun ve uluslararası anlaşmalarla ithali, ihracı veya transiti yasaklanmış eşyanın taşınması veya karayolu taşıtı ya da konteynerlerin insan ticareti veya göçmen kaçakçılığına konu edilmesi ya da bunlara teşebbüs edilmesi nedeniyle, araç sürücüsü ya da taşıma yaptırdığı yetkilendirilmiş yükümlü olmayan kişinin yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişi sermayedarları ve/veya dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanları hakkında başlatılan inceleme ve soruşturma sonucunda cumhuriyet savcılığı tarafından dava açıldığının öğrenilmesi durumunda sertifika yapılan değişiklik uyarınca üç ay yerine bir ay askıya alınacaktır.
     
  • Sertifikanın düzenlendiği tarihten sonraki her on iki aylık dönem sonunda sertifika kapsamında gerçekleştirilen gümrük işlemlerinin usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığı sertifika sahibince bu dönemlerin sonuna tekabül eden tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar incelenir. Bu inceleme neticesinde transit işlemlerine ilişkin olarak Ek-22/B'de, diğer gümrük işlemlerine ilişkin olarak Ek-22/A'da yer alan formata uygun yıllık faaliyet raporu düzenlenir. Faaliyet raporunun hazırlanmasına esas teşkil edecek inceleme için dikkate alınacak hususlar Yönetmelikte detaylı olarak belirtilmiştir. (Madde 24)
     
  • Ön incelemeye konu yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası ve sertifika kapsamı yetki ve izinlerin koşulların karşılanıp karşılanmadığı, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren her üç yılda bir sertifikayı düzenleyen bölge müdürlüğü tarafından, bu koşulların tevsikine ilişkin belgeler ile Bakanlık veri tabanları üzerinden yapılacak ön izleme ile tespit edilir. Yürütülen ön izleme faaliyetinin olumlu sonuçlanması halinde, öz izleme faaliyetinin sonuçları, güncel soru formu ile yıllık faaliyet raporları Genel Müdürlüğe iletilir ve gerekli görülen hallerde 3 yıllık periyotlar dışında da ön izleme yapılmasına karar verilebilir.
     
  • Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası ve sertifika kapsamı yetki ve izinlerin koşullarına ilişkin yerinde izleme ve gümrük işlemlerinin geriye dönük kontrolüne ilişkin olarak yerinde incelemeye konu koşulların karşılanıp karşılanmadığı, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren her üç yılda bir sonradan kontrol yetkilisi tarafından sertifika sahibinin tesislerinde gerçekleştirilecek yerinde izleme ile tespit edilir. Yerinde izleme sırasında, sertifika sahibince birinci fıkrada belirtilen dönem içerisinde gerçekleştirilen gümrük işlemleri de geriye dönük olarak Sonradan Kontrol ve Riskli İşlemlerin Kontrolü Yönetmeliği ile belirlenen sonradan kontrole ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde kontrol edilir. Bu süreçte Ek-2'de yer alan güncel soru formu ile yıllık faaliyet raporu da dikkate alınır. Hazırlanan yerinde inceleme değerlendirme formu ile gümrük işlemlerinin kontrol sonuçları yerinde izlemenin tamamlanmasını takip eden beş iş günü içerisinde Genel Müdürlüğe iletilir ve incelenir. Bu incelemede hazırlanan yıllık faaliyet raporu da dikkate alınır. Ayrıca, Genel Müdürlükçe gerekli görülen hallerde üç yıllık periyotlar dışında da yerinde izleme yapılmasına karar verilebilir.
     
  • Yönetmeliğe "Mevcut yetkilendirilmiş yükümlülerin izlenmesi" ne ilişkin olarak geçici bir madde eklenmiştir. Buna göre, Yönetmeliği yürürlüğe girdiği tarih itibarı ile üç yılı dolduran sertifika sahibi firmalar için yerinde izleme faaliyeti Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte bir kez ve devamında her üç yılda bir gerçekleştirilir.
     
  • Yönetmeliğe "Yerinde inceleme usul ve esasları belirlenmemiş başvuruların değerlendirilmesi" konularına ilişkin bir geçici madde eklenmiştir. Buna göre, 13.01.2018 tarihi ile bu maddenin yayımı tarihi arasında başvurusu yapılmış ancak yerinde inceleme aşaması başlatılmamış olan başvuruların değerlendirilmesi, yapılan değişiklikler kapsamında değerlendirilir. Bu başvurulara ilişkin daha önceden ibraz edilen soru formları güncellenerek genel müdürlüğe tekrar ibraz edilmesi gerekmektedir.
     
  • Yönetmelik eklerine ilişkin olarak, YYS soru formu ve Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikasında değişiklikler yapılmıştır. Yerinde inceleme değerlendirme formunda yeniden düzenlenmiştir. Aynı Yönetmeliğe, yıllık faaliyet raporuna ilişkin ekler eklenmiştir.  

Yönetmelik ile yürürlükten kalkan kısımlar aşağıdaki gibidir.

  • 8. Maddesinin 2. Fıkrası: YYS başvurusu için aranacak emniyet ve güvenlik koşuluna ilişkin yapılacak yerinde inceleme değerlendirme formunda üzerinden yeterli puanın alınmasına ilişkin hüküm çıkarılmıştır.
  • 10. Maddesinin 12. Fıkrasında yer alan 61 ibaresi:  İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamı eşyayı taşıyacak izinli gönderici harici taşıyıcılardan taşınma hizmeti alınmak istenilmesi halinde bu kişilerde aranılacak güvenilirlik koşulları belgeleri, başvuru için aranacak belgeler arasından çıkarılmıştır.
     
  • 61. Maddesinin 1. Fıkrasının (c) bendi ile 2. ve 6. Fıkraları: İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamı eşyayı taşıyacak izinli gönderici harici taşıyıcılar ile ilgili hükümler
     
  • 74. Maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinde yer alan "ve beşinci" ibaresi: İhracatta yerinde gümrükleme izninin askıya alınmasına hükümlerinden ihracatta yerinde gümrükleme izni kapsamı eşyayı taşıyacak izinli gönderici harici taşıyıcılara atıf yapan ibare çıkarılmıştır.
     
  • 91. Maddesinin 1. Fıkrasının (a) bendinde yer alan "ve 99. Madde uyarınca izinli alıcı" ibaresi çıkarılmıştır: İzinli gönderici tarafından birden fazla tesiste işlem yapılmasına ilişkin bent
     
  • 96. Maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 numaralı alt bendi: İzinli alıcı kapsamı toplam 500 transit beyanı (TIR Karnesi dâhil) ve özet beyan kapsamında işlem yapmış olmak koşulu çıkarılmıştır.
     
  • 154. Maddesinin 8. Fıkrası: Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasının askıya alınmasına ilişkin olarak yıllık faaliyet raporunda tespit edilen usulsüzlüklere ilişkin cezalar ile aynı dönem için gümrük işlemlerinin sonradan kontrolleri neticesinde tespit edilen usulsüzlüklere ilişkin cezalar arasındaki fark, Bakanlıkça belirlenecek kriterlere göre raporun yetersizliği sonucu doğuracak nitelikte ise sertifika üç ay süreyle askıya alınacağı hükmü çıkarılmıştır.​

Yönetmelik hükümleri Gümrük ve Ticaret Bakanı tarafından yürütülecek olup, yayımı tarihinde (25.06.2018) yürürlüğe girer.

Ek- Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik​

Saygılarımızla,

Bülten kapsamı konularda ek bilgiye ihtiyaç duymanız halinde (212) 316 60 00 / 6162 numaralı telefondan ya da mpalaoglu@kpmg.com elektronik posta adresinden Murat Palaoğlu ile irtibat kurmanızı rica ederiz.