Gümrük Genel Tebliği (Uluslararası Anlaşmalar) (Seri No:10)’nde Değişiklik Yapılmıştır.

13.12.2023 tarihli ve 32398 sayılı Resmi Gazete’de “Gümrük Genel Tebliği (Uluslararası Anlaşmalar) (Seri No:10)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Uluslararası Anlaşmalar) (Seri No:11)” yayımlanmıştır.

Söz konusu Tebliğ ile 11.04.2023 tarihli ve 32160 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gümrük Genel Tebliği (Uluslararası Anlaşmalar) (Seri No:10)’nin bazı maddelerinde değişiklikler ve eklemeler yapıldığı belirtilmiştir.

·        İlgili Genel Tebliğ kapsamına Türkiye Cumhuriyeti ile Pakistan İslam Cumhuriyeti, Özbekistan Cumhuriyeti ve Birleşik Arap Emirlikleri arasında ayrı olarak imzalanan tercihli menşeinin tespiti hakkında yönetmeliklerin de dahil edildiği,

·        Menşe beyanı alt bendine Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması kapsamında bir onaylanmış ihracatçı tarafından eşyanın anlaşma hükümlerinden faydalanmasını sağlayan, muhteviyatı eşyanın anlaşma kuralları çerçevesinde menşeli olduğunu gösteren, ilgili ürünlerin teşhislerini mümkün kılmayı yeterli ayrıntıda tanımlayan, fatura, teslimat notu veya herhangi bir ticari belge üzerinde Türkiye Cumhuriyeti ile Birleşik Arap Emirlikleri Arasında Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmeliğin EK-IV’ünde yer alan örneğe uygun olarak yapılan beyanı ifade ettiğinin eklendiği,

·        Menşe ispat belgeleri içerisine TR-UAE Menşe İspat Belgelerini ve TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin de dahil edildiği biçimde değişiklik yapıldığı,

·        Yetkilendirilmiş gümrük müşaviri, TR-UAE Menşe İspat Belgesi ve TUR-PAK Menşe İspat Belgesi ile ilgili tanımlamaların eklendiği,

·        İthalattan sonra ibraz edilen belgelerde ve sonradan verilen ve/veya ikinci nüsha TUR-PAK Menşe İspat Belgelerinin ve TR-UAE Menşe İspat Belgelerinin 6 nolu "Gözlemler" başlıklı kutusunda "Sonradan Verilmiştir" ve/veya “İkinci Nüshadır” ibarelerinin ilgili karar ve yönetmeliklerle belirlenen şekilde yer alması gerektiğinin eklendiği,

·        İthalat sırasında ibraz edilen A.TR Dolaşım Belgelerinin, menşe ispat belgelerinin ve menşe şahadetnamelerinin internet üzerinden sorgulanmasına ihracatçı ülke yetkili makamları tarafından izin verildiği durumlarda, ihracatçı ülke yetkili makamlarının internet üzerinden sunduğu bilgilerin kapsamı ve bu bilgilerin hangi şartlarda geçerli kabul edileceğini Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü tarafından ilgili kurum ve kuruluşlar ile Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatına bildirilir ifadesindeki “kurum ve kuruluşlar” ibaresinin çıkarıldığı,

·        İthalat esnasında sonradan kontrol ve ithalat gerçekleştikten sonra kontrol talebinde bulunulması ve Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı başta olmak üzere, Ticaret Bakanlığı merkez ve taşra birimleri tarafından yapılan kontrol ve denetimlerde doğruluğundan şüphe duyulması durumunda veya sondaj usulüyle Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne intikal ettirilen belgelere menşe şahadetnamelerinin eklendiği,

·        Sonradan kontrol talep tarihi itibarıyla ilgili ekli tabloda (Ek-1 Sonradan Kontrol ve Belge Saklama Süreleri) yer alan gösterilen belge saklama süreleri sona eren A.TR Dolaşım Belgeleri, menşe ispat belgeleri ve menşe şahadetnamelerine ilişkin olarak mahkeme kararı, Cumhuriyet Savcılığı kararı, mücbir sebep veya beklenmeyen hal bulunmadığı takdirde sonradan kontrol talebinde bulunulamayacağı,

·        Serbest dolaşımda/menşeli olmayan bir eşya için ihracatçı/ihracatçı ülke yetkili makamları tarafından sehven düzenlendiğinin ve/veya onaylandığının bildirilmesi ve bildirimde, A.TR Dolaşım Belgesinin veya menşe ispat belgelerinin eksik, kusurlu veya yanıltıcı bilgi, belge ya da veriye dayanılarak düzenlenip düzenlenmediği ve/veya onaylanıp onaylanmadığı hususlarının açıkça belirtilmemiş olması halinde, söz konusu hususların açıklığa kavuşturulması için ihracatçı ülke yetkili makamlarına bir kez daha sonradan kontrol talebi gönderilmesi gerektiği,

·        A.TR Dolaşım Belgesinin veya menşe ispat belgelerinin ihracatçı tarafından sunulan eksik, kusurlu veya yanıltıcı bilgi, belge ya da veriye dayanılarak onaylandığının veya ihracatçı tarafından sehven düzenlediğinin anlaşılması halinde alınan teminatın gümrük mevzuatında öngörülen usuller dâhilinde Hazineye irat kaydedilmesi, teminat alınmamış ise 4458 sayılı Kanundaki zamanaşımı hükümleri dikkate alınarak fark vergilerin tahakkuk ettirilmesi, söz konusu aykırılığın ithalatçı tarafından bilindiğinin tespit edilememesi halinde herhangi bir cezai müeyyide uygulanmaması ancak söz konusu aykırılığın ithalatçı tarafından bilindiğinin tespit edilmesi halinde ise 5607 sayılı Kanun ile 5237 sayılı Kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, vergi farkının yanı sıra 4458 sayılı Kanunun 234 üncü maddesi uyarınca cezanın tatbik edilmesi gerektiği,

·        A.TR Dolaşım Belgesinin veya ilgili ülke makamlarınca onaylanan menşe ispat belgelerinin ihracatçı tarafından sunulan eksik, kusurlu veya yanıltıcı bilgi, belge ya da veriye dayanılarak onaylanmadığı ve yükümlünün, gümrük mevzuatının gerektirdiği yükümlülüklerin yerine getirilmesinde tüm özeni gösterdiğini ispat edebildiği durumlarda 4458 sayılı Kanunun 198 inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca tercihli tarife uygulanması nedeniyle tahakkuk ettirilmeyen vergilerin sonradan istenmemesi gerektiği,

·        Mevzuatta aksine bir hüküm olmaması veya gümrük idaresince tespit edilen başkaca bir husus bulunmaması şartıyla, 4458 sayılı Kanunun 197 nci maddesinin beşinci fıkrasına göre vergiler kesinleşinceye kadar ilgili ülke makamlarından sonradan kontrol talebine cevap alınması durumunda, söz konusu cevap doğrultusunda işlem yapılacağı,

·        Ek-1’de yer alan sonradan kontrol süreleri dâhilinde olmakla birlikte, eşyaya dair vergilerin tahsiliyle ilgili zamanaşımı sürelerinin dolması durumunda Cevap alınamayan A.TR Dolaşım Belgesi, menşe ispat belgesi veya menşe şahadetnamesine yönelik sonradan kontrol taleplerine ilişkin olarak; teminat alınmış ise iade edilir, alınmamış ise fark vergiler tahakkuk ettirilmez ve ceza tatbik edilemeyeceği ve İhracatçı ülke yetkili makamlarından yanıt alınması ve yanıtta ilgili A.TR Dolaşım Belgesi, menşe ispat belgesi veya menşe şahadetnamesinin sahte ve/veya tahrifatlı olduğunun belirtilmesi halinde, söz konusu aykırılık nedeniyle tahakkuk ettirilememiş olan gümrük vergilerinin zamanaşımı daha uzun olan bir fiile ilişkin olduğunun anlaşılması ve kanunları uyarınca mahkemeye intikal ettirilmiş ve bu fiil nedeniyle ceza davası açılmış olması kaydıyla, fark vergiler ve ceza tahakkuk ve tatbik edileceği,

·        A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerinin, belgeyi vize eden ihracatçı ülke yetkili idaresi tarafından herhangi bir sonradan kontrol talebine dayanmaksızın re’sen iptal edildiğinin yazılı olarak iletildiği durumlarda 4458 sayılı Kanunun 198 inci maddesinin dördüncü fıkrası uygulanacağı maddesinin eklendiği,

·        Sonradan kontrol talebine konu olan belgenin üzerindeki kaşenin ilgili gümrük müdürlüğüne ait olduğunun ve anılan belgeye ilişkin bir ihracat kaydı bulunduğunun anlaşılması durumunda, gümrük müdürlüklerince, A.TR Dolaşım Belgelerinin sonradan kontrol işlemlerinde eşyanın serbest dolaşım statüsüne ve menşe ispat belgelerinin sonradan kontrol işlemlerinde, eşyanın menşeine, ilişkin tevsik edici bilgi ve belgeler, söz konusu A.TR Dolaşım Belgesini/menşe ispat belgesini onaylayan kişi/kurum/kuruluş ve firma nezdinde girişimde bulunmak suretiyle temin edilerek kontrol edileceği ve Eşyanın serbest dolaşım statüsüne/menşeine ilişkin yapılan incelemeler eşyanın fatura bedeline göre gümrük idaresi tarafından, yetkilendirilmiş gümrük müşavirince hazırlanacak tespit raporu aracılığıyla veya doğrudan sonuçlandırılacağı,

·        Eşyanın ilgili karar ve yönetmelik hükümleri uyarınca serbest dolaşımda bulunduğuna veya menşeli kabul edilip edilemeyeceğine ilişkin olarak Sonradan kontrolü talep edilen A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerinin her biri ayrı ayrı ele alınarak, belgeye ilişkin ihracat beyannamesinin 22 no.lu hanesindeki fatura bedelinin 10.000 ABD Dolarını aşması durumunda yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından hazırlanacak tespit raporu ilgili gümrük müdürlüğüne sunulacağı ve Yetkilendirilmiş gümrük müşavirince düzenlenen tespit raporuna dayanılarak oluşturulacak sonradan kontrol sonucu, varsa ithalatçı ülke gümrük idaresince sorulan hususlar ve ilgili gümrük müdürlüğünün sonradan kontrol sonucuna ilişkin görüşüyle birlikte, ithalatçı ülke gümrük idaresine bildirilmek üzere, ilgili gümrük müdürlüğü tarafından bağlı bulunduğu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne iletileceği,

·        Sonradan kontrolü talep edilen A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerinin her biri ayrı ayrı ele alındığında, belgeye ilişkin ihracat beyannamesinin 22 no.lu hanesindeki fatura bedelinin 10.000 ABD Dolarını aşmaması halinde; firmanın tercihine bağlı olarak 16. maddenin 3. fıkrasının (a) bendi uyarınca işlem tesis edileceği veya sunulan bilgi ve belgeler esas alınarak ilgisine göre serbest dolaşım ya da menşe statüsüne dair tespit ilgili gümrük müdürlüğünce yapılacağı

·        Bir sonradan kontrol talep yazısı kapsamı A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerinin aynı tür belgeler olduğu, aynı firma adına düzenlendiği ve aynı eşyaya ilişkin olduğunun anlaşılması halinde; 16. maddenin 3. Fıkrasının (a) bendinin uygulanması amacıyla, söz konusu talep kapsamı A.TR Dolaşım Belgeleri veya menşe ispat belgelerine ilişkin olarak yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından yalnızca bir adet tespit raporu düzenlenebileceği,

·        Sonradan kontrolü talep edilen ihracatta düzenlenen menşe şahadetnameleri ve Form A Menşe Belgeleri ilgili gümrük müdürlüğünce belgeyi düzenleyen kuruluşa gönderileceği ve belgeyi düzenleyen kuruluş tarafından kendi kayıtlarının incelenmesi ve sonradan kontrol talebinin mahiyetine bağlı olarak eşyanın menşe statüsünün tespiti amacıyla ilgili firmadan istenecek tevsik edici bilgi ve belgeler esas alınarak gerçekleştirilen kontrollerin ardından oluşturulacak sonradan kontrol sonucu ilgili gümrük müdürlüğüne, bir yazıyla bildirileceği,

·        Yalnızca biçimsel nedenlerle (kaşenin okunaksızlığı, vize tarihinin hatalı veya eksik olması, idareye ait kaşeden farklı bir kaşenin kullanılması ve benzeri) sonradan kontrolü talep edilen A.TR Dolaşım Belgeleri ve menşe ispat belgelerine ilişkin olarak; talepte bulunan idareye iletilecek açıklamalarla birlikte, dördüncü ve beşinci fıkra hükümlerine uygun olarak ilgili gümrük müdürlüğünce doldurulan belge, bağlı olduğu Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne iletileceği

·        Gümrük müdürlüğünden alınan sonradan kontrol tespit sonucu, ilgili Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce değerlendirileceği,

·        Sonradan kontrolü kapsamında ihracatın yapıldığı ülkedeki ithalatçıdan veya gümrük idaresinden gelen INF4 Bilgi Formu düzenlenmesine ilişkin talep üzerine, ihracatın gerçekleştirildiği gümrük müdürlüğünce ilgili tedarikçi beyanını düzenleyen firmadan yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından hazırlanacak bir tespit raporunun ibraz edilmesi isteneceği ve yetkilendirilmiş gümrük müşavirince, eşyanın ilgili karar ve yönetmeliklerde belirtilen menşe kriterlerini sağlayıp sağlamadığı bir tespit raporuna bağlanır ve süresi içinde ilgili gümrük müdürlüğüne sunulacağı,

·        İhracatın yapıldığı ülkenin Avrupa Birliği üyesi bir ülke olması halinde; menşe ispat belgesinin başka bir Avrupa Birliği üyesi ülkede düzenlenmek istenmesi nedeniyle ihracatın yapıldığı ülkeden farklı bir Avrupa Birliği üyesi ülkeden alınan INF4 Bilgi Formu düzenlenmesine ilişkin talepler de ilgili mevzuat çerçevesinde sonuçlandırılacağı,

·        Kanun ve dış ticaret mevzuatına uygun olarak ithal edildikten ve kullanıldıktan sonra ihraç edilmek istenilen eşya için A.TR Dolaşım Belgesi düzenlenmesinin söz konusu olduğu ancak bu eşyanın ithaline ilişkin tevsik edici belgelerin 5 yıllık belge saklama süresinin geçmesi nedeniyle artık mevcut olmadığı hallerde eşyanın serbest dolaşımda olduğunu belirleyen ticari belge ve kayıtları ile eşyanın muhasebe kayıtlarının bulunduğu envanter defteri kayıtları esas alınarak yetkilendirilmiş gümrük müşaviri tarafından düzenlenecek olan eşyanın serbest dolaşım statüsünü haiz olduğuna ilişkin raporun ibraz edilmesi kaydıyla Bakanlıkça yetki verilmiş kişi/kurum/kuruluşlar tarafından A.TR Dolaşım Belgesinin onaylanması ve gümrük müdürlüklerince vize edilmesi yönündeki talepler karşılanacağı,

belirtilmiştir.

Tebliğ hükümleri Ticaret Bakanı tarafından yürütülecek olup 11.10.2023 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu Tebliği Bültenimiz ekinde bulabilirsiniz.

Saygılarımızla bilgilerinize sunarız.

Bülten kapsamı konularda ek bilgiye ihtiyaç duymanız halinde (212) 316 60 00 / 6162 numaralı telefondan ya da mpalaoglu@kpmg.com elektronik posta adresinden Murat Palaoğlu ile irtibat kurmanızı rica ederiz.