4447 Sayılı Kanunun Geçici 27 nci Maddesinde Yer Alan İstihdama Dönüş Desteği Hakkında Çıkarılan 2020/50 Sayılı Genelge

17/11/2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7256 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” da ilgili madde gereği 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na geçici madde 27 eklenmiştir. Bu maddeye göre;  1/1/2019 - 17/4/2020 tarihleri arasında (4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer Kanunların ilgili hükümlerine göre ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzeri sebepler dışında) iş sözleşmesi sona erenler veya kayıt dışı istihdam edilmeye devam edilen kişilerin istihdama katılmasını sağlamak adına İşsizlik Fonu’ndan  işverene veya istihdama katılmak isteyen kişilere  destek verilmektedir.

Eklenen geçici madde ile yürürlüğe girmiş olan istihdama dönüş desteği ile ilgili SGK tarafından 2020/50 sayılı genelge yayımlanmıştır. Genelge, işverene verilecek olan desteği düzenlemiştir. Kişilere verilen destek unsurlarını İş-Kur düzenleyeceği için bu konuda düzenleme yapmamıştır. Genelgede yer alan uygulamanın usul ve esaslarını aşağıda yer almaktadır.

Teşvikten Yararlanma Şartları

Sigortalı Yönünden Aranan Şartlar

—   SGK’ya bildirilerek veya bildirilmeksizin 5510 sayılı Kanunun 4 (a) kapsamında istihdam edilen sigortalının 1/1/2019-17/4/2020 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) iş veya hizmet sözleşmesinin “29- İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı” fesih kodu dışında sona ermiş olması veya SGK’ya  bildirilmeksizin 1/12/2020 tarihi itibarıyla istihdam edilmeye devam edilmesi,

(İşverenlerce sonradan "29" kodu dışındaki diğer işten çıkış kodlarından biri ile iş veya hizmet sözleşmesinin sona erdiği gerekçesiyle itiraz edilmesi halinde, Kurum tarafından denetim ve kontrolün görevli memurlarınca yapılacağı belirtilmiştir.)

—   1/1/2019-17/4/2020 tarihleri arasında iş veya hizmet sözleşmesi “29” kodu dışındaki diğer işten çıkış kodlarından sona eren sigortalının sözleşmelerinin sona erdiği en son özel sektör işyeri işverenine 1/12/2020 ile  31/12/2020 tarihleri arasında yazılı veya sözlü başvuruda bulunması,

Bununla birlikte, hizmetleri bildirilmeksizin 1/12/2020 tarihi itibarıyla istihdam edilmeye devam eden sigortalılar için  ise halihazırda çalışmakta oldukları en son özel sektör işyeri işverenine aynı şekilde yazılı veya sözlü başvuruda bulunmaları,

—   Sigortalının, 1/12/2020 – 31/12/2020 tarihleri arasında işe alınmış olması,

—   Sigortalının 2020/Ağustos dönemine ilişkin  4a veya 4c kapsamında aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı olmaması,

(Diğer taraftan; 7, 19, 22, 42 ,43, 46, 49 ve 50 nolu belge türü seçilmek suretiyle, düzenlenmiş ve bildirilmiş olan süreler 2020/Ağustos dönemi için Kuruma bildirilmiş sürelerden sayılmayacaktır.

Ayrıca, 2020/Ağustos döneminde çalışma günü      ‘0’ (sıfır) olarak bildirilen sigortalı bu destekten yararlanamayacaktır.)

—   Sigortalının başvurduğu tarih itibariyle Kurumdan emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanmamış olması,

—   Sigortalının başvurduğu tarih itibariyle yabancı vatandaş olmaması,

—   Sigortalının fiilen çalıştırılması gerekmektedir.

İşyeri Yönünden Aranan Şartlar

—   İşyerinin özel sektör işyeri olması,

(İhale konusu iş üstlenen işyeri işverenleri, mahiyet kodu (1) veya (3) olarak tescil edilmiş işyerleri ya da resmi nitelikte olduğu halde mahiyet kodu (2) veya (4) olarak tescil edilmiş işyeri işverenleri ile 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren kurum ve kuruluşlara ait işyerleri ve ev hizmetlerinde 10 gün

ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler bahse konu destekten yararlanamayacaktır.)

—   Destekten yararlanan sigortalı sayısının yarısı kadar sigortalının her birinin, destek süresinin sona ermesinden itibaren, destekten yararlanılan ortalama süre kadar fiilen çalıştırılması gerekmektedir.

Çalıştırılması gereken sigortalı sayısı; destek süresince 17526 kanun numarası seçilerek Kuruma bildirilen sigortalı sayısının ikiye bölünmesi ile bulunacaktır. Eğer çıkan sayı küsuratlı ise küsurat kısmının 0,50 ila 0,99 arasında olması halinde bu sayı tama iblağ edilecektir.

Çalıştırılması gereken ortalama süre sayısının formülü aşağıda ki gibidir:

Destek süresinin sona ermesinden itibaren çalıştırılması gereken sigortalı sayısına ve ortalama süre hesabına;

•      17256 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde (0) gün, (0) kazançlı veya (0) gün, kazançlı olarak kayıtlı sigortalılar dahil edilmeyecektir.

•      Mükerrerliği engellemek adına, 17256 sayılı kanundan bildirimi yapılmış ve aynı ay içinde işten ayrılıp tekrar aynı işyerinde işe başlaması halinde iki ayrı kayıt almakla birlikte sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacaktır.

•      Her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde 17256 kanun türünden Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinde/muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde kayıtlı sigortalı sayısından, iptal nitelikteki bildirgelerde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecektir.

Ay içinde 17256 kanun numarası seçilmek suretiyle düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesi ile Kuruma bildirilmiş sigortalı sayısının tespitinde, ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edileceği açıklanmıştır.

Çalıştırılması gereken sigortalı sayısı ile destekten yararlanılan ortalama süre, destek süresinin bitmesinden[1] sonra İşveren Sistemi’nde bulunan “4447/Geçici 27. Madde Listeleme-Silme” menüsünde yer alan tanımlama ekranından edinilebilir.

Eğer, sigortalı sayısının yarısı kadar sigortalının her birinin, destek süresinin sona ermesinden itibaren, destekten yararlanılan ortalama süre kadar fiilen çalıştırılması şartına uyulmaz ise ilgili destekten yersiz yararlanmış olarak sayılacaktır.

Yersiz yararlanılan destek tutarları 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesinin ikinci fıkrası uyarınca gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.

Aylık Prim Hizmet Belgelerinin veya Muhtasar Prim Hizmet Beyannamelerinin Kuruma Verilmesi

İlgili destekten yararlanılabilmesi için 17256 kanun numarası seçilmek suretiyle bildirgelerin hazırlanılmış ve yasal süresi içinde Kuruma iletilmiş olması gerekmektedir.

Ayrıca,2-7-12-14-19-20-21-22-23-28-39-41-42-43-45-46-47-48-49-50-90-91-92 nolu belge türü seçilmek suretiyle düzenlenecek olan aylık prim ve hizmet belgeleri/muhtasar ve prim hizmet beyannameleri için 17256 kanun numarası seçilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Prim Destek Süresi ve Tutarı

17256 kanun nolu prim desteği süresi 1/12/2020 tarihinde başlıyor olup, 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere yararlanılabilecektir.

Ayrıca, destek kapsamında işe başladığı işyerinden destek süresi dolmadan işten ayrılıp aynı işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, bu sigortalıdan dolayı kalan süre kadar destekten yararlanılabilecektir. Fakat aynı işverene ait farklı bir işyerinde veya farklı bir işverene ait işyerinde yeniden işe başlaması durumunda, bu sigortalıdan dolayı destekten yararlanılamayacaktır.

Prim Destek Tutarı =  , sonucu bulunan tutar kadar olup, tutar her ay işverenlerin Kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacaktır.

İşverenlerin prim desteğinden yararlanmasını müteakip, işyeri dosyasının 5510 sayılı Kanun kapsamından çıkartılarak iz işlemlerinin yapılmış olması ve Kurumca tescil edilmiş başkaca işyeri dosyası ile mahsup yapılacak başkaca herhangi bir borcunun bulunmaması halinde de, yararlanılan destek tutarları işverenlere iade edilmeyerek iptal edilecektir.

Ayrıca, asıl işverenin hak ettiği prim desteği asıl işverenin borcu olmaması durumunda alt işverenin Kuruma olan borcuna mahsup edilebileceği kanun hükmüne sokulmuştur.

Alt İşvereni Bulunan İşyerleri ve Alt İşverenler İle İlgili İşlemler

Prim desteğinden alt işverenlerce çalıştırılan ve şartları sağlayan sigortalıların da yararlanabilecekleri hüküm altına alınmıştır. Bilinmesi gerekir ki destek süresinin sona ermesinden itibaren gerek çalıştırılması gereken sigortalı sayısı hesabında gerekse destekten yararlanılan ortalama süre hesabında, hem asıl işverenin hem de alt işverenlerin yalnızca kendi bildirdikleri destek kapsamındaki sigortalılar dikkate alınarak işlem yapılacağı açıklanmıştır.

Diğer Teşviklerden Yararlanma İle İlgili Düzenleme

17256 kanun nolu prim desteğinden yararlanılan ayda/dönemde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici madde 28 uyarınca verilecek olan destekten yararlanamayacaktır.

Fakat destekten yararlanma süresi içinde 17256 kanun nolu prim desteğinden yararlanılmayan aylarda ilgili kanunun geçici madde 28 uyarınca verilecek olan destekten yararlanılabilecektir.

Ayrıca, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için 5510 sayılı Kanun ve diğer kanunlarda yer alan prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılamayacaktır.

Başvuru Şekli

Prim desteğinden yararlanılabilmesi için, işverenlerce e-SGK kanalıyla başvuruda bulunulması gerekmektedir.

İşverenlerce kapsama giren sigortalılara ilişkin yapılacak başvurular, www.sgk.gov.tr adresinden giriş yapılarak “e-SGK/İşveren/İşveren Sistemi/Teşvikten Faydalanılacak Sigortalı Tanımlama” ekranlarında yer alan “17256- 4447 Sayılı Kanun Geçici 27. Madde - İstihdama Dönüş Desteği” menüsünden yapılacaktır.

Yapılacak olan tanımlama işlemleri sırasında sigortalının iş veya hizmet sözleşmesinin sona erdiği ya da halihazırda çalışmakta olduğu en son özel sektör işyerine yapılması gereken başvuru tarihinin, tanımlama ekranında yer alan "Sigortalının İşyerinize Başvuru Tarihi" alanına kaydedilmesi gerekmektedir.

Sigortalının tanımlama yapılacak işyerindeki durumunun "Sigortalının Durumu" bölümünden seçilmesi gerekmekte olup, bu alanların doldurulmaması halinde teşvik tanımlaması yapılmasına izin verilmeyecektir.

Diğer Önemli Hususlar

•              Kuruma bildirilmeksizin kişiyi istihdam ettiğini kabul eden işverenlerin bu prim teşvik desteği kapsamında bildirilen sigortalılar, işveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı dönemler için 5510 sayılı Kanun’dan sağlanan teşviklerin ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabına eklenmeyeceği açıklanmıştır.

Ayrıca, Kuruma kayıt dışı çalışma olduğunun kabulü halinde, 1/12/2020 tarihinden önceki kayıt dışılık fiilleri için 5510 sayılı Kanun ve diğer Kanunlar uyarınca sağlanan sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerden yararlanmasına engel teşkil etmeyecek ve daha önce yararlanmış oldukları sigorta primi indirimi, teşvik ve destekler için borç çıkarılmayacağı açıklanmıştır.

•              İşveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı dönemler için 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine göre idari para cezası uygulanmaz, işsizlik sigortası primi de dâhil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecektir.

•              İlgili prim teşvik desteği kapsamında olup yararlanmayanlar yararlanmayan işverenlerce sonradan geriye yönelik yararlanmak üzere talepte bulunabilecektir. Geriye yönelik prim desteğinden yararlanılmak istenen ayı/dönemi takip eden altı ay içinde başvuruda bulunulması kaydıyla, bu talepler işleme alınacağı belirtilmiştir.

•              Destek süresi içinde, farklı bir sosyal güvenlik merkezi görev alanına giren başka bir adrese nakil söz konusu olursa, destek süresi aşılmamak kaydıyla kalan süreler için yararlanılması prim desteğinden yararlanan sigortalılardan dolayı mümkün kılınmıştır.

•              İlgili prim teşvik desteğinin uygunluk tespitini işyeri bazında olacağından dolayı, destekten yararlanırken aynı işverene ait başka bir işyerinde "16-Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli" koduyla çalışmaya başlayan bir sigortalının, yeni işyerindeki çalışmalarından dolayı söz konusu destekten yararlanması mümkün olmayacaktır.

•              İlgili prim teşvik desteğinde yersiz yararlandığı anlaşılan işverenlerden, yersiz yararlanılan prim desteği tutarları gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edileceği hüküm altına alınmıştır.

•              İlgili prim teşvik prim desteğinden yararlanma şartları arasında; bildirimlerin yasal süresin içinde yapılması; primlerin yasal süresi içinde ödenmesi; ödeme süresi geçmiş sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve zammı borçlarının bulunmaması yer almamaktadır.

•              Verilen prim teşviki desteğinden gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Bu genelge hükümleri 1/12/2020 tarihinden itibaren geçerli olacaktır. 

Bilgilerinize sunarız,

Söz konusu Genelgeyi Bültenimiz ekinde bulabilirsiniz.

Bülten kapsamı konularda ek bilgiye ihtiyaç duymanız halinde (212) 316 60 00 x 6017 numaralı telefondan ya da isevinc@kpmg.com elektronik posta adresinden İsmail Sevinç  ile irtibat kurmanızı rica ederiz.