Son dönemde aşırı dalgalanan
döviz kurlarının dış ticaret yapan firmaları olumsuz etkilediğini
söyleyebiliriz. Özellikle ithalat yapan şirketler, lojistik maliyetlerinden
tutun da ödeyecekleri vergiye kadar birçok parametre döviz cinsinden
hesaplandığı için kurlarda yaşanacak artışından olumsuz etkilenmekte ve
öngörülmeyen maliyetler ile karşılaşılmaktadır.
Her ne kadar döviz kurundaki
artışın cari açığa etkisi yadsınamaz bir gerçek olsa da, ihracatı ithalata
bağımlı olan ülkemizde kur artışları ihracatçı şirketleri de olumsuz etkilediği
göz ardı edilmemeli. Zira kur artışları ihracatçılarımızın maliyetlerini dolaylı
yönden de artırmaktadır.
Durum böyle olunca, yükselen
kurlardan etkilenmeden dış ticareti finanse etmek birçok şirketin birinci
önceliği haline gelmeye başladı. Tam da bu noktada, dış ticarette alternatif
bir ödeme yöntemi ön plana çıkmaktadır: Barter
Barter
Nedir?
Barter, en basit tanımla takas
yani malın mal ile değişimi olarak tanımlanabilir. Her ne kadar barter özü
itibariyle takas olarak tanımlansa da ancak dış ticaretteki uygulaması günlük
hayattaki karşılığından biraz daha farklı. Dış ticarette Barter, Barter sistemine
taraf şirketlerin kendi aralarında yapacakları dış ticarette ihracatın ithalat
ile karşılanması şeklinde tanımlanabilir.
Barter
Sistemi Nasıl Çalışır?
Barter sisteminde, sistemi
organize eden bir organizatör şirket bulunmakta ve bu şirkete barter şirketi
denilmektedir.
Barter sisteminde ticaret
yapmak isteyen şirketlerden oluşan bir market söz konusu olup, bu alana barter
havuzu denir. Sisteme girmek isteyen şirketler barter şirketi ile üyelik
sözleşmesi imzalamaktadır. Barter havuzunda alıcı ve satıcı şirketler bir araya
gelmekte, ticarete konu eşyaların fiyatları ve vadeleri konusunda anlaşarak
karşılıklı ticaret yapmaktadırlar.
Barter sisteminde para
kullanılmadığı için eşya ihraç eden şirketler alacaklı, eşya ithal eden
şirketler ise borçlu olarak konumlanacaktır. Belirlenen vade içerisinde borç ve
alacak hesapları kapatılmaktadır.
Ticarete konu eşyalar
arasındaki fiyat farklılıklarının söz konusu olması durumunda ise aradaki fark uluslararası
alanda kabul gören döviz cinsinden ödenebilmektedir.
Sonuç Olarak; Dünya
ticaretinin azımsanmayacak kısmı barter sistemi ile gerçekleştirilmektedir.
Barter sisteminde eşyanın eşya ile takası söz konusu olduğu için sisteme dahil
olan şirketler eşya satmak için eşya almak zorunda kalmakta ve bu durum da karşılıklı
ticarete neden olmaktadır.
Barter sisteminde para çok
sınırlı kullanıldığı için döviz dalgalanmalarından ticaret yapan şirketlerin
etkilenmesi sınırlı olmakta.
Barter sistemi, kur
dalgalanmalarından etkilenmek istemeyen şirketler için alternatif bir ödeme
şekli olarak kullanılabilecek bir enstrüman olduğunu söyleyebiliriz.
