COVID-19 pandemisi ile mücadele kapsamında ülkeler bir yandan sağlığı korumak açısından çeşitli tedbirleri hayata geçirirken bir yandan da üretime devam ederek ekonomik açıdan ayakta kalmaya çalışıyor. Durum böyle olunca üretime ilişkin stratejiler gelecek günlerde en fazla konuşulacak konular arasında yer alacak.

Yurt içinde üretim yaparak, katma değer ve istihdam sağlayan sanayicilerimiz, üretimde kullanmış oldukları girdilerin bir kısmını yurt içinden tedarik ederken, yurt içinden tedarik edilmeyen girdileri ise ithalat yaparak karşılıyor.

Durum böyle olunca, sanayicilerimizin ithalat maliyetleri ile karlılıkları arasında doğrudan bir ilişki söz konusu olabiliyor. Özellikle ithalata ilişkin bir takım yeni düzenlemeler üretim maliyetlerini artırabiliyor ve bu durum da karlılığı yakından ilgilendiriyor.

İthalat maliyetlerindeki artışların nedenlerinden birinin de ithalatta tahsil edilen vergilerdeki artış olduğu söylenebilir. Özellikle son dönemlerde sıkça kullanılan ilave gümrük vergisi uygulamasının genişlemesi ve oranların yükseltilmesi sanayicilerimizin maliyetlerini değiştirecek gibi duruyor.

İlave Gümrük Vergisi Nedir?

İlave Gümrük Vergisi; Bakanlar Kurulu Kararları (Cumhurbaşkanlığı Kararları) ile uygulamaya konan eşyanın ithalatında tahsil edilen vergi benzeri ek mali yük olarak tanımlanabilmektedir. Bu kapsamda ilave gümrük vergisi, ilave gümrük vergisine ilişkin kararlar yayımlanarak karar kapsamında yer alan eşyaların kıymeti üzerinden tahsil edilmektedir.

Hangi Ülkelerden Yapılan İthalatta İlave Gümrük Vergisi Tahsil Edilmekte?

İlave gümrük vergisi, menşe esaslı olarak tahsil edilen bir vergidir. Avrupa Birliği, EFTA ve Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığımız ülke menşeli eşyaların ithalatlarında ilave gümrük vergisi tahsil edilmemektedir. Ancak, herhangi bir tercihli tarife anlaşması bulunmayan ülke menşeli ürünlerin ithalatında ilave gümrük vergisi tahsil edilmektedir. Örneğin, Çin menşeli eşyaların ithalatında ilave gümrük vergisi tahsil edilmektedir.

İlave Gümrük Vergilerine Konu Eşyalar Nasıl Belirleniyor?

İlave gümrük vergisine konu eşyalara genel itibariyle baktığımızda, ülke içerisinde üretimi olan ve ithalat aşamasında sonra doğrudan tüketicilere sunulacak ürünleri kapsadığını söylemek yanlış olmayacaktır. Ancak ilave gümrük vergisi tahsil edilen eşyalara baktığımızda bir kısım eşyaların da sanayiciler tarafından ithalat kanalı ile tedarik edilen girdiler olduğu görülecektir.

Son Dönemlerdeki İlave Gümrük Vergilerine İlişkin Düzenlemeler?

18 Nisan ve 21 Nisan 2020’de Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararları ile hali hazırda uygulanan birçok ilave gümrük vergisi oranları 31.09.2020 tarihine kadar yükseltildi ve bazı ürünlerin ithalatında ise ilave gümrük vergisi hayata geçirildi. İlave gümrük vergisinin ithalde tahsil edilen KDV ve ÖTV gibi vergilerin matrahına girdiği için vergisel etkinin artması söz konusu olacak.

İlave Gümrük Vergisi Sanayiciyi Nasıl Etkiliyor?

Yukarıda açıkladığımız üzere, sanayiciler tarafından ithal edilen hammaddelerin ithalatında ilave gümrük vergisi tahsil edilmesi ithalat maliyetlerini artırmaktadır. İthalat maliyetlerinin artması, üretim sürecinde elde edilen eşyaların yurt içindeki satış fiyatını da artıracaktır. Günün sonunda bu durumdan hem üreticiler hem de tüketiciler de olumsuz etkilenecektir.

Sorumlu Vergicilik Bakışıyla…

Sanayiciler tarafından üretim için gerekli olan hammaddelerin ithalatında tahsil edilen ilave gümrük vergilerinin oranlarında bir artış hayata geçirildi. İthal anında tahsil edilen bu vergi şirketlerin üretim maliyetlerini artırabilecek ve karlılıklarını olumsuz yönde etkileyebilecektir.  

İlave gümrük vergisine konu eşyaların birçoğunun doğrudan tüketicilere sunulacak eşyalar olduğu da dikkate alındığında, Covid19 sürecinde stratejik öneme sahip sanayiciler tarafından ithal edilecek girdiler üzerinden bu verginin tahsil edilmemesine yönelik bir düzenlemenin faydalı olacağı değerlendirilmektedir.

Tarife kontenjanı bu yönde kullanılabilir. Tarife kontenjanı belirli bir dönem için belirlenecek miktardaki eşya için geçerli vergi oranlarında bir indirim imkânı sağlamaktadır.

Tarife kontenjanı şeklinde alınacak aksiyon ile Covid19 sürecinde stratejik öneme sahip sanayiciler üzerindeki ek maliyetlerin önüne geçilebileceği değerlendirilmektedir.