COVID-19 pandemisi ile
mücadele kapsamında ülkeler bir yandan sağlığı korumak açısından çeşitli tedbirleri
hayata geçirirken bir yandan da üretime devam ederek ekonomik açıdan ayakta
kalmaya çalışıyor. Durum böyle olunca üretime ilişkin stratejiler gelecek
günlerde en fazla konuşulacak konular arasında yer alacak.
Yurt içinde üretim yaparak,
katma değer ve istihdam sağlayan sanayicilerimiz, üretimde kullanmış oldukları
girdilerin bir kısmını yurt içinden tedarik ederken, yurt içinden tedarik
edilmeyen girdileri ise ithalat yaparak karşılıyor.
Durum böyle olunca,
sanayicilerimizin ithalat maliyetleri ile karlılıkları arasında doğrudan bir
ilişki söz konusu olabiliyor. Özellikle ithalata ilişkin bir takım yeni
düzenlemeler üretim maliyetlerini artırabiliyor ve bu durum da karlılığı
yakından ilgilendiriyor.
İthalat maliyetlerindeki
artışların nedenlerinden birinin de ithalatta tahsil edilen vergilerdeki artış
olduğu söylenebilir. Özellikle son dönemlerde sıkça kullanılan ilave gümrük
vergisi uygulamasının genişlemesi ve oranların yükseltilmesi sanayicilerimizin
maliyetlerini değiştirecek gibi duruyor.
İlave
Gümrük Vergisi Nedir?
İlave Gümrük Vergisi; Bakanlar
Kurulu Kararları (Cumhurbaşkanlığı Kararları) ile uygulamaya konan eşyanın
ithalatında tahsil edilen vergi benzeri ek mali yük olarak
tanımlanabilmektedir. Bu kapsamda ilave gümrük vergisi, ilave gümrük vergisine ilişkin
kararlar yayımlanarak karar kapsamında yer alan eşyaların kıymeti üzerinden
tahsil edilmektedir.
Hangi
Ülkelerden Yapılan İthalatta İlave Gümrük Vergisi Tahsil Edilmekte?
İlave gümrük vergisi, menşe
esaslı olarak tahsil edilen bir vergidir. Avrupa Birliği, EFTA ve Serbest
Ticaret Anlaşması imzaladığımız ülke menşeli eşyaların ithalatlarında ilave
gümrük vergisi tahsil edilmemektedir. Ancak, herhangi bir tercihli tarife
anlaşması bulunmayan ülke menşeli ürünlerin ithalatında ilave gümrük vergisi
tahsil edilmektedir. Örneğin, Çin menşeli eşyaların ithalatında ilave gümrük
vergisi tahsil edilmektedir.
İlave
Gümrük Vergilerine Konu Eşyalar Nasıl Belirleniyor?
İlave gümrük vergisine konu
eşyalara genel itibariyle baktığımızda, ülke içerisinde üretimi olan ve ithalat
aşamasında sonra doğrudan tüketicilere sunulacak ürünleri kapsadığını söylemek
yanlış olmayacaktır. Ancak ilave gümrük vergisi tahsil edilen
eşyalara baktığımızda bir kısım eşyaların da sanayiciler tarafından ithalat
kanalı ile tedarik edilen girdiler olduğu görülecektir.
Son
Dönemlerdeki İlave Gümrük Vergilerine İlişkin Düzenlemeler?
18 Nisan ve 21 Nisan 2020’de Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararları ile hali hazırda uygulanan birçok ilave gümrük vergisi oranları 31.09.2020 tarihine kadar yükseltildi ve bazı ürünlerin ithalatında ise ilave gümrük vergisi hayata geçirildi. İlave gümrük vergisinin ithalde tahsil edilen KDV ve ÖTV gibi vergilerin matrahına girdiği için vergisel etkinin artması söz konusu olacak.
İlave
Gümrük Vergisi Sanayiciyi Nasıl Etkiliyor?
Yukarıda açıkladığımız üzere, sanayiciler
tarafından ithal edilen hammaddelerin ithalatında ilave gümrük vergisi tahsil
edilmesi ithalat maliyetlerini artırmaktadır. İthalat maliyetlerinin artması,
üretim sürecinde elde edilen eşyaların yurt içindeki satış fiyatını da
artıracaktır. Günün sonunda bu durumdan hem üreticiler hem de tüketiciler de
olumsuz etkilenecektir.
Sorumlu
Vergicilik Bakışıyla…
Sanayiciler tarafından üretim
için gerekli olan hammaddelerin ithalatında tahsil edilen ilave gümrük vergilerinin
oranlarında bir artış hayata geçirildi. İthal anında tahsil edilen bu vergi şirketlerin
üretim maliyetlerini artırabilecek ve karlılıklarını olumsuz yönde
etkileyebilecektir.
İlave gümrük vergisine konu
eşyaların birçoğunun doğrudan tüketicilere sunulacak eşyalar olduğu da dikkate
alındığında, Covid19 sürecinde stratejik öneme sahip sanayiciler tarafından ithal
edilecek girdiler üzerinden bu verginin tahsil edilmemesine yönelik bir
düzenlemenin faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Tarife kontenjanı bu yönde
kullanılabilir. Tarife kontenjanı belirli bir dönem için belirlenecek miktardaki
eşya için geçerli vergi oranlarında bir indirim imkânı sağlamaktadır.
Tarife kontenjanı şeklinde
alınacak aksiyon ile Covid19 sürecinde stratejik öneme sahip sanayiciler
üzerindeki ek maliyetlerin önüne geçilebileceği değerlendirilmektedir.
