Covid-19 ile mücadele bir çok ülkenin birinci gündem maddesi olmaya devam ediyor. Ülkeler bir yandan pandemi ile mücadele ederken, bir yandan da salgının ekonomiye olan etkisinin azaltılması amacıyla çeşitli tedbirleri hayata geçirmeye devam etmekte.

İçinde bulunduğumuz bu süreçte, dış ticaret yapan şirketler tedarik zincirinde aksaklık yaşanmaması adına birçok alanda yenilikleri hayat geçirmek zorunda kalacak. Bu makalemizde tedarik zincirini yöneten dış ticaret yöneticilerinin Covid19 sürecinde dikkat etmesi gereken hususlar hakkında bilgi vermeye çalışacağız.

Dijitalleşme

Covid-19 salgını nedeniyle hemen hemen her ülkenin dış ticaret hacminde daralmalar yaşandı. Özellikle ülkeler arasındaki ticarette kullanılan belgelerin kağıt ortamda düzenlenmesi ve eşyaların geçiş yapmış olduğu her sınır kapısında bu belgelerin ibraz edilmesi gerekliliği ticaret süreçlerinde ciddi aksamalar yaşanmasına neden oldu.

Bu aksaklıkların giderilmesine yönelik kamu otoriterleri tarafından dijital belgelerin kullanılmasına yönelik adımlar bir bir hayata geçirildi.  Covid-19 esnasında devletler tarafından ticarette dijitalleşme yönünde atılan adımlara şirketlerin de uyum göstermesi gerekecektir.

Ayrıca doğru satıcı ve doğru alıcıyı bulabilmek adına iletişimde video konferansların ön plana çıktığı bir ortamda, online (sanal) fuar gibi organizasyonların da daha fazla ön plana çıkacağını söyleyebiliriz. Bu açıklamalar ışığında Covid19 sürecinde dış ticaret yönetiminin önemli bir enstrümanı dijitalleşme olacak.

Planlama

Covid19 sürecinde tedarik zincirinde sorun yaşamak istemeyen şirketler, ihtiyaç duydukları eşyaları üreten şirketlere ulaşmak isteyecek. Bu da ciddi bir planlama yapılmasını gerektiriyor. Zira tıpkı ülkemizde olduğu gibi başka ülkelerde de birçok şirket üretimine ara vermek zorunda kaldı. Bu nedenle üretime devam eden alternatif pazarların araştırılması önemli olacak.

Ayrıca Covid19 nedeniyle uygulamaya konulan ek vergiler nedeniyle ithalat maliyetlerinde artışlar yaşanması bekleniyor. Avrupa Birliği ile Serbest Ticaret Anlaşması yapılan ülkelerden yapılan ithalatlarda ek vergiler ödenmediği için, bu ülkelerdeki tedarikçi firmaların araştırılmasına yönelik aksiyon alınmasının ithalat maliyetlerini azaltacağını söyleyebiliriz.

İhracat tarafına baktığımızda, üretilen eşyaların doğru alıcıya ulaşması için de planlama yapılmasının fayda ve değer yaratacağını öngörmekteyiz. İhraç ürünlerinin hızlı ve kolay bir şekilde gönderilebileceği ve göreceli olarak avantajlı konumda olduğumuz ülkelere satış yapılmasına ilişkin stratejiler oluşturulmasının önemi önümüzdeki günlerde daha da artacak.

Alternatif Taşıma Şekilleri

Dünya ticaretinde en fazla kullanılan taşıma şekli deniz ve karayoluyla gerçekleştirilmekte. Karayolu taşımacılığında ise tırlar ve kamyonlar ile yapılan taşımalar ön plana çıkmakta. Covid-19 salgını nedeniyle özellikle kara sınırlarındaki karantina uygulamaları nedeniyle eşyanın taşınmasında ciddi zorluklar ve aksaklıklar yaşanmakta.

Covid-19 sorasında dünya ticaretinde demir yolu taşımacılığının ön plana çıkacağı değerlendirilmekte.

Bu nedenle gerek ithalat gerekse de ihracat yapan şirketlerin tedarik zincirinde sorun yaşamamaları için demiryolu taşımacılığı gibi alternatif taşıma yöntemlerini kullanmaları gerekecek.

Gümrük Mevzuatındaki Ayrıcalıklar

Covid-19 sürecinde ticareti yapılan eşyaların gümrük işlemlerinin hızlı bir şekilde tamamlanması en önemli gündem maddesi olarak karşımıza çıkmakta.

Şirketlerin bu süreçte gümrük işlemlerini hızlı bir şekilde gerçekleştirecekleri Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) gibi uygulamalardan istifade etmeleri gerekecek. Zira, bu statüye sahip şirketler gerek ithalat gerekse de ihracat anında gümrük işlemlerinin büyük bir kısmını fiziki kontrole tabi olmaksızın gerçekleştirmekte.

Ayrıca, son dönemlerde uygulamaya konulan ek ithalat vergilerinden etkilenmek istemeyen ihracatçılar için dahilde işleme rejimi önemli bir enstrüman olarak  karşımıza çıkmaktadır.

Sorumlu Vergicilik Bakışıyla…

Covid-19 sürecinde dış ticaret yapan şirketlerin tedarik zinciri yönetimine ilişkin stratejileri hiç olmadığı kadar önemli bir hale geldi. Tedarik zincirine ilişkin stratejiler belirlenirken içinden geçtiğimiz sürecin dinamikleri yanı sıra gümrük uygulamalarının da dikkate alınması gerekecek.

Bu zorlu süreçte doğru tedarik zinciri stratejilerini hayata geçiren şirketler bu süreçten daha güçlü çıkacak ve ilerleyen dönemlerde avantajlı konuma sahip olacaktır.