Covid-19 ile mücadele bir çok ülkenin birinci gündem
maddesi olmaya devam ediyor. Ülkeler bir yandan pandemi ile mücadele ederken, bir
yandan da salgının ekonomiye olan etkisinin azaltılması amacıyla çeşitli tedbirleri
hayata geçirmeye devam etmekte.
İçinde bulunduğumuz bu süreçte, dış ticaret yapan şirketler
tedarik zincirinde aksaklık yaşanmaması adına birçok alanda yenilikleri hayat
geçirmek zorunda kalacak. Bu makalemizde tedarik zincirini yöneten dış ticaret
yöneticilerinin Covid19 sürecinde dikkat etmesi gereken hususlar hakkında bilgi
vermeye çalışacağız.
Dijitalleşme
Covid-19 salgını nedeniyle hemen hemen her ülkenin dış
ticaret hacminde daralmalar yaşandı. Özellikle ülkeler arasındaki ticarette
kullanılan belgelerin kağıt ortamda düzenlenmesi ve eşyaların geçiş yapmış
olduğu her sınır kapısında bu belgelerin ibraz edilmesi gerekliliği ticaret
süreçlerinde ciddi aksamalar yaşanmasına neden oldu.
Bu aksaklıkların giderilmesine yönelik kamu otoriterleri
tarafından dijital belgelerin kullanılmasına yönelik adımlar bir bir hayata
geçirildi. Covid-19 esnasında devletler
tarafından ticarette dijitalleşme yönünde atılan adımlara şirketlerin de uyum
göstermesi gerekecektir.
Ayrıca doğru satıcı ve doğru alıcıyı bulabilmek adına iletişimde
video konferansların ön plana çıktığı bir ortamda, online (sanal) fuar gibi
organizasyonların da daha fazla ön plana çıkacağını söyleyebiliriz. Bu açıklamalar
ışığında Covid19 sürecinde dış ticaret yönetiminin önemli bir enstrümanı
dijitalleşme olacak.
Planlama
Covid19 sürecinde tedarik zincirinde sorun yaşamak
istemeyen şirketler, ihtiyaç duydukları eşyaları üreten şirketlere ulaşmak
isteyecek. Bu da ciddi bir planlama yapılmasını gerektiriyor. Zira tıpkı
ülkemizde olduğu gibi başka ülkelerde de birçok şirket üretimine ara vermek
zorunda kaldı. Bu nedenle üretime devam eden alternatif pazarların
araştırılması önemli olacak.
Ayrıca Covid19
nedeniyle uygulamaya konulan ek vergiler nedeniyle ithalat maliyetlerinde
artışlar yaşanması bekleniyor. Avrupa Birliği ile Serbest Ticaret Anlaşması
yapılan ülkelerden yapılan ithalatlarda ek vergiler ödenmediği için, bu
ülkelerdeki tedarikçi firmaların araştırılmasına yönelik aksiyon alınmasının
ithalat maliyetlerini azaltacağını söyleyebiliriz.
İhracat tarafına baktığımızda, üretilen eşyaların doğru
alıcıya ulaşması için de planlama yapılmasının fayda ve değer yaratacağını
öngörmekteyiz. İhraç ürünlerinin hızlı ve kolay bir şekilde gönderilebileceği
ve göreceli olarak avantajlı konumda olduğumuz ülkelere satış yapılmasına
ilişkin stratejiler oluşturulmasının önemi önümüzdeki günlerde daha da artacak.
Alternatif
Taşıma Şekilleri
Dünya ticaretinde en fazla kullanılan taşıma şekli deniz ve
karayoluyla gerçekleştirilmekte. Karayolu taşımacılığında ise tırlar ve
kamyonlar ile yapılan taşımalar ön plana çıkmakta. Covid-19 salgını nedeniyle
özellikle kara sınırlarındaki karantina uygulamaları nedeniyle eşyanın
taşınmasında ciddi zorluklar ve aksaklıklar yaşanmakta.
Covid-19 sorasında dünya ticaretinde demir yolu
taşımacılığının ön plana çıkacağı değerlendirilmekte.
Bu nedenle gerek ithalat gerekse de ihracat yapan şirketlerin
tedarik zincirinde sorun yaşamamaları için demiryolu taşımacılığı gibi
alternatif taşıma yöntemlerini kullanmaları gerekecek.
Gümrük
Mevzuatındaki Ayrıcalıklar
Covid-19 sürecinde ticareti yapılan eşyaların gümrük
işlemlerinin hızlı bir şekilde tamamlanması en önemli gündem maddesi olarak
karşımıza çıkmakta.
Şirketlerin bu süreçte gümrük işlemlerini hızlı bir şekilde
gerçekleştirecekleri Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü (YYS) gibi uygulamalardan
istifade etmeleri gerekecek. Zira, bu statüye sahip şirketler gerek ithalat
gerekse de ihracat anında gümrük işlemlerinin büyük bir kısmını fiziki kontrole
tabi olmaksızın gerçekleştirmekte.
Ayrıca, son dönemlerde uygulamaya konulan ek ithalat
vergilerinden etkilenmek istemeyen ihracatçılar için dahilde işleme rejimi
önemli bir enstrüman olarak karşımıza
çıkmaktadır.
Sorumlu
Vergicilik Bakışıyla…
Covid-19 sürecinde dış ticaret yapan şirketlerin tedarik
zinciri yönetimine ilişkin stratejileri hiç olmadığı kadar önemli bir hale
geldi. Tedarik zincirine ilişkin stratejiler belirlenirken içinden geçtiğimiz
sürecin dinamikleri yanı sıra gümrük uygulamalarının da dikkate alınması
gerekecek.
Bu zorlu süreçte doğru tedarik zinciri stratejilerini
hayata geçiren şirketler bu süreçten daha güçlü çıkacak ve ilerleyen dönemlerde
avantajlı konuma sahip olacaktır.
