Vergi Usul Kanunu gereği, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişiye vergi kimlik numarasının verilmesi gereklidir. Bu uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve vergi numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması zorunluluğu getirmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Diğer taraftan, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği;

• Kişiler adına düzenlenecek olan her türlü form, beyanname, kimlik kartı, vergi kimlik kartı, sürücü belgesi, pasaport gibi bütün tanıtıcı belgelerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına yer verilmesi,
• Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınması,

Zorunludur.

B- Uygulamaya Kapsamındaki İşlemler:

Bu işlemler aşağıdaki gibi sıralanmıştır:

• Noterlik işlemleri,
• İcra ve İflas Kanunu uyarınca yapılacak takip işlemleri,
• Tapu işlemleri,
• 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılacak tescil işlemleri,
• Çek kullanımı,
• Banka ve benzeri finans kurumlarınca yapılacak,
• Bankacılık işlemleri;
• Bankacılık ve mali hizmet işlemleri,
• Her nev’i tahvil, bono ve borçlanma senedi işlemleri,
• Kredi kartı okuma makinesi işlemleri,
• Havale işlemleri,
• Çek ve senet (bono) işlemleri,
• Diğer mali işlemler;
• Ödünç para verme işlemleri,
• Özel finans kurumlarınca yapılan işlemler,
• Yetkili müesseselerce yapılan işlemler,
• Posta merkezi işlemleri,
• Finansal kiralama işlemleri,
• Sigortacılık işlemleri.
• Posta çeki hesabının açtırılması,
• Pasaport alımı,
• Maliye Bakanlığı’nca belirlenecek diğer işlemler.

C- Uygulamaya Tabi Kişiler:

1- Gerçek Kişiler:

Maliye Bakanlığı’nın, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan gerçek kişilerin T.C. kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak kullanılmasına ilişkin açıklamaları 3 numaralı Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliği ile yapılmıştır.

3 no.lu Genel Tebliğ ila yapılan açıklamalara göre, daha önce Maliye Bakanlığınca yayımlanan 240, 247 ve 262 no.lu VUK Genel Tebliğleri ile 1 ve 2 sıra numaralı Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde belirtilen işlemlere taraf olan T.C. tabiiyetindeki gerçek kişilerden 01.11.2006 tarihinden itibaren B bölümünde yer alan işlemlerin gerçekleştirilmesi esnasında, Vergi Kimlik Numarası yerine T.C. Kimlik Numaralarını sunmaları istenecektir.

T.C. kimlik numaralarının ispatı için nüfuz cüzdanlarının ya da yetkili makamlardan alınmış T.C. kimlik numaralarını gösteren belgelerin sunulması yeterli olacaktır.

Ancak Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası verilmediğinden, bu kişiler vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik numaralarını sunmaya devam edeceklerdir.

2- Tüzel Kişiler:

Tüzel kişiler (anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket gibi) B bölümünde belirtilen işlemlerinde daha önceden olduğu gibi mevcut ya da vergi dairelerinden yeni alacakları on haneli vergi kimlik numaralarını sunmaya devam edeceklerdir.

Benzer şekilde Ticaret Sicil Memurlukları, yeni kurulacak sermaye şirketlerinin (anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket) kurucu ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdürleri ile limited şirkette müdürlerden Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olanların vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının, yabancı uyrukluların ise vergi dairelerinden alınacak vergi kimlik numaralarının ilgili belgelere yazılmasını sağlamak durumundadırlar.

D- Uygulama Başlangıcı ve Geçiş İle İlgili Düzenlemeler:

Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde, vergi kimlik numarasını tespit etme ve kullanma yükümlülüğü getirilen Şirketler T.C. tabiiyetindeki gerçek kişilerin yukarıda belirtilen işlemleri için, T.C. kimlik numarasını tespit etmeye ve kullanmaya 01.11.2006 tarihinden itibaren başlanmıştır.

Ancak,

• 29.08.2006 ile 01.11.2006 tarihleri arasında, vergi kimlik numarasına ilişkin eski düzenlemeler geçerli kabul edilecek,
• 29.08.2006 tarihinden 01.11.2006 tarihine kadar söz konusu işlemler için vergi kimlik numarası aranmaya devam edilecek,
• Diğer taraftan, geçiş sürecinde olası problemlerin önlenmesi amacıyla, 01.11.2006 ile 01.01.2007 tarihleri arasında bahsedilen işlemler vergi kimlik numarası veya T. C. kimlik numarasından herhangi birisiyle de yapılabilecek,
• Ancak, 01.01.2007 tarihinden itibaren T.C. tabiiyetindeki gerçek kişiler için anılan işlemlerde sadece T.C. kimlik numarası kullanılacaktır.

E- Nufüs Nüfus Cüzdanlarının Kaybolması veya Çalınması Halinde yapılacak İşlemler:

Gerçek kişilerin, nüfus cüzdanlarının kaybolduğunu veya çalındığını belirterek kaybettikleri yada çaldırdıkları nüfus cüzdanlarıyla vergi dairelerince mükellefiyet tesisi yapılmasının engellenmesini talep ettikleri dilekçeleri ile;

• Vergi mükellefiyetini terk edenler ile vergi mükellefiyeti bulunmayanların (Potansiyel vergi kimlik numarası bulunanlar dahil) herhangi bir vergi dairesine,
• Vergi mükellefiyeti bulunanların bağlı bulundukları vergi dairesine,

müracaat etmeleri ve dilekçeleri ekinde, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaraları ve nüfus cüzdanlarının kaybedildiğine veya çalındığına dair gazete ilanının/emniyet birimlerince düzenlenmiş belgenin aslını ibraz etmeleri halinde; GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) /Sicil İşlemleri/Gerçek Kişi/Kaybedilen veya Çalınan Nüfus Cüzdanlarına İlişkin Bölüme dilekçe ile müracaatta bulunmaları gerekmektedir.

KPMG
Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.