A-
Yasal Düzenlemeler:
Vergi Usul Kanunu gereği, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her
gerçek kişi ile tüzel kişiye vergi kimlik numarasının verilmesi gereklidir. Bu
uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve vergi numarasının kamu kurum
ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili
kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması zorunluluğu getirmeye Maliye
Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Diğer taraftan, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği;
- Kişiler adına düzenlenecek olan her türlü form, beyanname, kimlik kartı,
vergi kimlik kartı, sürücü belgesi, pasaport gibi bütün tanıtıcı belgelerde
Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına yer verilmesi,
- Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel
kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınması,
Zorunludur.
B- Uygulamaya Kapsamındaki
İşlemler:
Bu işlemler aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
- Noterlik işlemleri,
- İcra ve İflas Kanunu uyarınca yapılacak takip
işlemleri,
- Tapu işlemleri,
- 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılacak
tescil işlemleri,
- Çek kullanımı,
- Banka ve benzeri finans kurumlarınca yapılacak,
- Bankacılık işlemleri;
- Bankacılık ve mali hizmet işlemleri,
- Her nev’i tahvil, bono ve borçlanma senedi işlemleri,
- Kredi kartı okuma makinesi işlemleri,
- Havale işlemleri,
- Çek ve senet (bono) işlemleri,
- Diğer mali işlemler;
- Ödünç para verme işlemleri,
- Özel finans kurumlarınca yapılan işlemler,
- Yetkili müesseselerce yapılan işlemler,
- Posta merkezi işlemleri,
- Finansal kiralama işlemleri,
- Sigortacılık işlemleri.
- Posta çeki hesabının açtırılması,
- Pasaport alımı,
- Maliye Bakanlığı’nca belirlenecek diğer
işlemler.
C- Uygulamaya Tabi
Kişiler:
1- Gerçek Kişiler:
Maliye Bakanlığı’nın, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde
bulunan gerçek kişilerin T.C. kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak
kullanılmasına ilişkin açıklamaları 3 numaralı Vergi Kimlik Numarası Genel
Tebliği ile yapılmıştır.
3 no.lu Genel Tebliğ ila yapılan açıklamalara göre, daha önce Maliye
Bakanlığınca yayımlanan 240, 247 ve 262 no.lu VUK Genel Tebliğleri ile 1 ve 2
sıra numaralı Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde belirtilen işlemlere
taraf olan T.C. tabiiyetindeki gerçek kişilerden 01.11.2006 tarihinden itibaren
B bölümünde yer alan işlemlerin gerçekleştirilmesi esnasında, Vergi Kimlik
Numarası yerine T.C. Kimlik Numaralarını sunmaları
istenecektir.
T.C. kimlik numaralarının ispatı için nüfuz cüzdanlarının ya da yetkili
makamlardan alınmış T.C. kimlik numaralarını gösteren belgelerin sunulması
yeterli olacaktır.
Ancak Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olmayan yabancı uyruklu
gerçek kişilere, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası verilmediğinden, bu kişiler
vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik
numaralarını sunmaya devam edeceklerdir.
2- Tüzel Kişiler:
Tüzel kişiler (anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket
gibi) B bölümünde belirtilen işlemlerinde daha önceden olduğu gibi
mevcut ya da vergi dairelerinden yeni alacakları on haneli vergi kimlik
numaralarını sunmaya devam edeceklerdir.
Benzer şekilde Ticaret Sicil Memurlukları, yeni kurulacak
sermaye şirketlerinin (anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket)
kurucu ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdürleri ile limited
şirkette müdürlerden Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olanların vergi kimlik
numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının, yabancı uyrukluların
ise vergi dairelerinden alınacak vergi kimlik numaralarının ilgili belgelere
yazılmasını sağlamak durumundadırlar.
D- Uygulama Başlangıcı ve Geçiş İle İlgili
Düzenlemeler:
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile Vergi Kimlik Numarası Genel
Tebliğlerinde, vergi kimlik numarasını tespit etme ve kullanma
yükümlülüğü getirilen Şirketler T.C. tabiiyetindeki gerçek kişilerin yukarıda
belirtilen işlemleri için, T.C. kimlik numarasını tespit etmeye ve kullanmaya
01.11.2006 tarihinden itibaren başlanmıştır.
Ancak,
- 29.08.2006 ile 01.11.2006 tarihleri arasında, vergi kimlik numarasına
ilişkin eski düzenlemeler geçerli kabul edilecek,
- 29.08.2006 tarihinden 01.11.2006 tarihine kadar söz konusu işlemler için
vergi kimlik numarası aranmaya devam edilecek,
- Diğer taraftan, geçiş sürecinde olası problemlerin önlenmesi amacıyla,
01.11.2006 ile 01.01.2007 tarihleri arasında bahsedilen işlemler vergi kimlik
numarası veya T. C. kimlik numarasından herhangi birisiyle de yapılabilecek,
- Ancak, 01.01.2007 tarihinden itibaren T.C. tabiiyetindeki gerçek kişiler
için anılan işlemlerde sadece T.C. kimlik numarası kullanılacaktır.
E- Nufüs Nüfus Cüzdanlarının Kaybolması veya Çalınması Halinde
yapılacak İşlemler:
Gerçek kişilerin, nüfus cüzdanlarının kaybolduğunu veya çalındığını
belirterek kaybettikleri yada çaldırdıkları nüfus cüzdanlarıyla vergi
dairelerince mükellefiyet tesisi yapılmasının engellenmesini talep ettikleri
dilekçeleri ile;
- Vergi mükellefiyetini terk edenler ile vergi mükellefiyeti bulunmayanların
(Potansiyel vergi kimlik numarası bulunanlar dahil) herhangi bir vergi
dairesine,
- Vergi mükellefiyeti bulunanların bağlı bulundukları vergi
dairesine,
müracaat etmeleri ve dilekçeleri ekinde, Türkiye Cumhuriyeti kimlik
numaraları ve nüfus cüzdanlarının kaybedildiğine veya çalındığına dair gazete
ilanının/emniyet birimlerince düzenlenmiş belgenin aslını ibraz etmeleri
halinde; GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) /Sicil İşlemleri/Gerçek Kişi/Kaybedilen
veya Çalınan Nüfus Cüzdanlarına İlişkin Bölüme dilekçe ile müracaatta
bulunmaları gerekmektedir.
KPMG
Yetkin Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş.